سجاد شجاعی
جالوت، تنومند و درست و حسابی مجهز بود و داوود جوان لاغراندامی بود که تنها یک قلابسنگ داشت. داوود جالوت را با یگانه سنگی که بر سرش زد شکست داد.
داستان داوود و جالوت به همه جنبشهای ایستادگی امید بخشیده است. امروز در میان اخلالگری، پولیسازی و خصوصیسازی آموزش و پرورش دولتی است؛ جنبشی که میلیاردها پول آن را میدهند و به طرز آزاردهندهای به جرئت دارد خود را جنبش «اصلاحات» خطاب کند.
ایستادگی نام جنبشی بود که آموزگاران با همراهی دانشآموزان و والدین آنها در اعتراض به اصلاحگران جعلی یا همان اخلالگران نظام آموزشی در ایالتهای مختلف امریکا به راه انداختند. جنبشی که با دست خالی به تقابل مدنی با اخلالگران میلیاردر امریکایی پرداخت، نظام اخلالگری که پشتیبانی خانوادههای میلیاردر امریکایی را پشت سر خود میدید در صدد کاهش بودجه آموزش و پرورش دولتی و خصوصیسازی مدارس بود و در این مسیر با پولهای هنگفت جریان رسانهای بسیار قوی را با خود همراه کرده بود و این جریان رسانهای بهوضوح معلمان و مدارس دولتی را مورد تحقیر و اهانت قرار میداد و برای نزدیک به دو دهه با عنوان (اصلاحگری) قول یک انتقال شگرف در آموزش و پرورش امریکا بر بنیاد راهبرد آزمونگیری سرنوشتسازشان، ارزشیابی آموزگار بر اساس نمرههای آزمونی، مدرسههای اجارهای و بستن مدرسههای دولتی با نمرههای آزمونی پایین را داده بودند، اما با وجود سرمایهگذاری میلیاردها دلار فدرال، ایالتی، محلی و خیریهای این تلاشهای بدبنیاد پوچ از آب درآمدند و هیچیک از وعدهها و ادعاهایشان درست از آب درنیامد.
رایان رویچ تجربه امریکا و جنبش ایستادگی را با عنوان مقاومت در برابر خصوصیسازی و تلاش برای نجات مدارس دولتی به رشته تحریر درآورده است. رویچ نوشتن این کتاب را در سال ۲۰۱۸ همزمان با اوجگیری اعتراضات آموزگاران در ایالتهای مختلف در امریکا آغاز کرده است و در شانزده فصل به سیر وقایعی میپردازد که طی دو دهه در زمینه نظام آموزشی امریکا رخ داده است.
رویچ ابتدا به افشای آنچه با عنوان «اصلاح» توسط میلیاردرها و دولتهای فدرال و بازوهای رسانهای آنها انجام میگرفت میپردازد و تشریح میکند چگونه افرادی مانند بیل گیتس، پاول جابز، مارک زاکربرگ و چارلز کوک و میلیاردرهای دیگری که هیچ تجربه و تخصصی در آموزش و پرورش ندارند میخواهند مدارس دولتی را مطابق با سیاستهای خودشان بازآفرینی کنند، بهطوریکه به کنایه گفته میشود که هر میلیاردری در جیب جلیقهاش طرحی برای بازآفرینی یا بازاندیشی مدرسههای دولتی دارد.
رویچ در این کتاب میگوید چگونه اخلالگرانی که درواقع خود وضع موجود را ایجاد کردهاند به مخالفان همین وضعیت تبدیل میشوند و در ادامه اهداف اصلی آموزش و پرورش دولتی از آغاز تا کنون را برمیشمارد. انتقادات جدی به نظام آزمونگیری استانداردسازیشده را مطرح میکند و در فصل ششم کتاب سه نمونه از جنبشهای ایستادگی در برابر این شیوه آزمونگیری را در سه ایالت مختلف امریکا نام میبرد.
رویچ بیان میکند چگونه والدین جنبش کنارهگیری از آزمون را در نیویورک رهبری کردند. دانشآموزان با این شیوه در پراویدنس ردآیلند جنگیدند و آموزگاران سیاتل یک آزمون استانداردسازیشده غیرضروری را تحریم کردند. والدین و آموزگارانی که درگیر جنبش ایستادگی شدند میدانستند نظام آزمونگیری سالانه آنچه در کلاس درس رخ میداد را منحرف میکرد. برای والدین آسانتر از آموزگاران بود که رهبری مبارزه در برابر آزمونگیری استانداردسازیشده را بر عهده بگیرند، چراکه آموزگاران اگر در برابر نظام آزمونگیری سخن میکردند، ممکن بود تأدیب یا اخراج شوند.
ایدئولوژی جنبش اخلالگری در جهان آموزش بر دو اصل جزمی استوار است: نخست، منافع استانداردسازی و دوم، قدرت بازار در مقیاسی بزرگتر برای پدید آوردن نوآوری و نتیجهها؛ پیروی کورکورانه از این اصول در آموزش فاجعهبار بوده است. این اصلها در مدرسه کارایی ندارند که به همان دلیلهایی که برای خانوادهها، کلیساها و دیگر نهادهایی ندارند که بیش از هر چیز بر اساس میانکش انسان نه سودها و زیانها رفتار میکنند.
رویچ در ادامه به شکلگیری جنبش ایستادگی در برابر اخلالگری میپردازد و میگوید چگونه یک جنبش اجتماعی برخاسته از بطن جامعه و بدون حمایت صاحبان قدرت و ثروت روزبهروز فراگیر شد، بهطوریکه همه مردم متوجه شدند آموزگاران مبارزه میکنند، والدین مبارزه میکنند، دانشآموزان علنی مبارزه میکنند و همه مردم فهمیدند که ایستادگی را شهروندانی شکل میدهند که ناپدید نمیشوند، هیچکس به آنها دستمزد نمیدهد. آنها با عشق به بچههایشان عشق به آموزش، پایبندی به اجتماعشان، تعهد به دموکراسی و باور به ارزش مدرسههای دولتی انگیزهمندند.
دایان رویچ میگوید درس بزرگ این داستان آن است که نباید به میلیاردرها اجازه خرید دموکراسی را داد؛ قدرت پول آنها میتواند از رأیدهندگان شکست بخورد. او میافزاید ایستادگی کارمزدی یا فروشی نیست و اعضای این حرکت را به داوودهایی تشبیه میکند که هرگز ناامید نمیشوند و هرگز شکست نمیخورند و از اینروست که چیره خواهند شد.
انتشارات شیرازه کتاب مقاومت در برابر خصوصیسازی و تلاش برای نجات مدارس دولتی: تجربه امریکا را از دایان رویچ با ترجمه آقایان مهدی بهلولی، آرمان بهلولی و محمدرضا نیکنژاد در ۳۸۸ صفحه در سال ۱۳۹۹ به چاپ رسانیده است.■