جامعه

شهر، بدون شهروندان

رحمان قهرمان‌پور/پژوهشگر از منظر علوم سیاسی بی‌تفاوتی یکی از جلوه‌های عدم مشارکت مدنی در یک جامعه است؛ یعنی زمانی که مردم به دلایلی (که در ادامه توضیح خواهیم داد) میل به مشارکت مدنی و ایفای نقش در شکل‌دهی به سرنوشت جمعی خود نداشته باشند یا از این مشارکت محروم شوند، ممکن است واکنش‌های مختلفی نشان دهند: یکی از این واکنش‌ها بی‌تفاوتی سیاسی و اجتماعی است؛…
بیشتر

پروژه توسعه جامعه محلی، بنیان توانمندسازی جامعه

گفت‌وگو با جواد دردکشان طیبه سلمانی شیک: امروزه در رویکردهای جدید توسعه از ظرفیت‌سازی در جامعه محلی به‌عنوان اصلی اساسی در پذیرش و اجرای برنامه‌ها نام برده می‏شود و به‌منظور ارتقای ظرفیت‏های جامعه محلی نیز بر فعالیت‏های سازمان‌‏های مردم‌نهاد تأکید بسیاری می‏شود. در گفت‌وگو با جواد دردکشان، مدیرعامل بنیاد توسعه کارآفرینی زنان و جوانان، به بررسی نقش این سازمان‌ها در فرآیند توسعه و توانمندسازی جامعه…
بیشتر

نبضی که هنوز می‌تپد؛ فراز و فرود حجاب در روزهای پرآشوب انقلاب

زینب احمدی شانزدهم تیرماه سال ۱۳۵۹، روزنامه‌ها به دو اطلاعیه مختلف اشاره کردند: یکی اطلاعیه شورای انقلاب جمهوری اسلامی ایران؛ و دیگری اطلاعیه رئیس‌جمهور وقت، ابوالحسن بنی‌صدر. اطلاعیه شورای انقلاب آیین‌نامه‌ای برای حضور زنان کارمند دولتی در ادارات دولتی طراحی کرده بود. در این اطلاعیه از کارمندان زن خواسته شده بود برای حفظ نظم و انضباط اداری، «در نحوه پوشش، ضوابط اسلامی» را رعایت کنند.…
بیشتر

دوباره از همان خیابان‌ها؛ جستارِ نام‌ها و نشان‌ها

(نام نوشتار، برگرفته از عنوان داستان کوتاهی از بیژن نجدی) احمد هاشمی شهر من رقص کوچه‌هایش را بازمی‌یابد هیچ‌ کجا، هیچ زمان فریاد زندگی بی‌جواب نمانده است به صدای دور گوش می‌دهم از دور به صدای من گوش می‌دهند من زنده‌ام فریاد من بی‌جواب نیست قلب خوب تو جواب فریاد من است۱ خیابان که فقط آسفالت و سیمان نیست، هر دیوارش پنجره‌ای دارد که روزی…
بیشتر

دیالکتیک انقلاب: از آرمانشهرباوری تا لذت‌گرایی

حسین هوشمند؛ پژوهشگر فلسفه سیاسی و استاد اخلاق تطبیقی دانشگاه کونکوردیا، کانادا هنگامی که دوستان عزیز در مجله چشم‌انداز ایران خواستند تا مقاله‌ای درباره بی‌تفاوتی: علل و پیامدهای آن بنویسم، به این اندیشیدم که با رویکرد فلسفی و در یک چارچوب مفهومی برای درک بحران بی‌تفاوتی اخلاقی و به‌طور کلی بحران روحی و اجتماعی در چهار دهه گذشته جامعه ما، چه می‌توان گفت. به نظرم…
بیشتر

ریشه‌های وابستگی افراد به سازمان‌های فرقه‌ای

چشم‌انداز ایران: مقاله حاضر با عنوان «ریشه‌های وابستگی افراد به سازمان‌های فرقه‌ای» نوشته یکی از استادان اقتصاد دانشگاه استکهلم است که بجز آثار فراوان در حوزه اقتصاد، در حوزه‌های دیگر نیز آثار بسیاری دارد. رجوی معتقد است همه اعضای گروه باید به او پاسخگو باشند، ولی او به هیچ وجه پاسخگوی اعضا نیست و به قول خودش صرفاً پاسخگوی خداوند است. معمولاً بیشتر جداشدگان از…
بیشتر

خشم نهفته

بدرالسادات مفیدی ایران هم‌اینک در شرایط بسیار سخت و پیچیده‌ای قرار دارد؛ بحران‌های آب، برق، انرژی، گرانی، تورم نهادینه‌شده، فساد سیستماتیک، فقر و تحریم که هریک از آن‌ها می‌تواند به راحتی هر نظام سیاسی را از پا درآورد، اما به‌رغم این به نظر می‌رسد جمهوری اسلامی همچنان قادر به حفظ بقای خود است. حال آنکه این شرایط، جامعه را در معرض له‌شدگی قرار داده و…
بیشتر

بی‌تفاوتی سیاسی و اجتماعی

گفت‌وگو با فاطمه علمدار حسین موسوی بی‌تفاوتی سیاسی و اجتماعی به‌عنوان یکی از پدیده‌های قابل‌توجه در جوامع معاصر، مفهومی چندوجهی است که با دوری و مشارکت نکردن افراد در مسائل عمومی و امور جمعی تعریف می‌شود. این پدیده زمانی رخ می‌دهد که بخش قابل‌توجهی از افراد جامعه به جای نشان دادن واکنش‌های فعال و مؤثر، رویکردی منفعلانه در قبال مسائل سیاسی، اجتماعی و حتی فرهنگی…
بیشتر

تعبیر یک خواب؛ نگاهی به جنبش‌های اجتماعی در ایران

گفت‌وگو با پرویز پیران مهدی فخرزاده: سال‌های اخیر، خاورمیانه، درگیر خیزش‌ها و جنبش‌های مختلف بوده است. برخی از این جنبش‌ها نتایجی هم به بار آورده و گاهی در برخی از کشورها به تغییر منتهی شده است، هرچند این تغییرات نیز سرنوشت عجیبی پیدا کرده‌اند. در ایران نیز در این سال‌ها شاهد خیزش‌های مختلفی بودیم. جدای از این خیزش‌ها، حرکت‌های اعتراضی مستمر نیز از سوی بازنشستگان،…
بیشتر

زبان هرمنوتیک‎وار شهر؛ من «زد» از شهر چه می‌دانم؟

امیرعلی مالکی شهر چون زبان است؛ همواره در حال بیان، ساخت‌وساز و گسترده‌تر شدن. در شهر چون زبان حرف‌های بسیاری در زیر پل‌ها، در اطراف خیابان‌های خلوت یا در عمق شلوغی خیابان‌های مرکزی، حتی در روزهای تعطیل برای شنیده شدن حاضرند، جایی که همواره بودن آدمی در حال پرورانده شدن و نزدیکی کردن با جهان اطراف خویش است، چراکه بودن در اتصال با شهر خویش…
بیشتر

مردی که تالابی بی‌جان را جان بخشید

محمد ایرانمنش (پژوهشگر مدیریت مخاطرات) هرکجا عشق آید و ساکن شود هرچه ناممکن بود ممکن شود مجتبی کاشانی (سالک) بر اساس شاخص‌های پیمان بین‌المللی حفاظت از تالاب‌ها در کنوانسیون رامسر، تالاب۱ چنین تعریف شده است: تالاب‌ها مناطقی باتلاقی، پودابی، منجلابی یا آبی هستند که طبیعی یا مصنوعی، دائم یا موقت بوده و بسته به نوع آن، دارای آب ایستا یا روان‌اند. تالاب‌ها عمقی در حدود…
بیشتر

سیاست به‌مثابه اتکا به جامعه

گفت‌وگو با محمد حبیبی مهدی فخرزاده نهادهای صنفی معلمان سال‌هاست که در سپهر عمومی ایران فعالیت دارند. برای بررسی نهادهای مدنی در ایران، هر شماره پای صحبت یکی از فعالان مدنی ایران خواهیم نشست. در این شماره با محمد حبیبی، معلم و پژوهشگر، گفت‌وگو می‌کنیم. او سال‌های بسیاری از عمر خود را در فعالیت صنفی داوطلبانه برای معلمان سپری کرده و هزینه‌های بسیاری همچون اخراج…
بیشتر