جامعه

دمیدن از سر گشاد سرنا

نگاهی به اصلاحات نظام بازنشستگی در گفت‌وگو با علی حیدری مهدی فخرزاده : علی حیدری سال‌ها در حوزه تأمین اجتماعی تجربه دارد. تجربه‌های ایشان در جایگاه‌هایی چون معاونت سازمان تأمین اجتماعی، نایب‌رئیس هیئت‌مدیره سازمان تأمین اجتماعی و سرپرست کارگروه تدوین سیاست‌های کلی نظام در حوزه رفاه و تأمین اجتماعی در دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام کسب شده است. حیدری تألیفات بسیاری در حوزه تأمین اجتماعی…
بیشتر

کنش‌های اعتراضی مستمری‌بگیران و بازنشستگان در ایران

لیلا رزاقی چهار دهه پس از انقلاب ۵۷ و در میانه تشدید بحران‌های اقتصادی، درحالی‌که گزارش‌های بانک جهانی تبعات ناشی از افول دارایی‌های صندوق‌های بازنشستگی در بسیاری از کشورهای جهان را «بحرانی فراگیر برای بازنشستگان و مستمری‌بگیران» می‌داند، روزبه‌روز بر تعداد بازنشستگان معترض در خیابان‌های ایران نیز افزوده شده است. اکنون بیش از یک دهه است که در گرما و سرما جمع‌های پنجاه تا دویست…
بیشتر

کانون صنفی معلمان ایران  و یک ربع قرن فعالیت

به مناسبت بیست‌و‌پنجمین سالگرد تأسیس کانون صنفی معلمان محمدرضا نیک نژاد آذرماه گذشته، کانون صنفی معلمان ایران (تهران) در شرایطی ورود به بیست‌و‌پنجمین سال آغاز به کارِ خود را جشن گرفت که جایگاه صنفی-مدنی‌اش، چه در میان فرهنگیان و چه در میان دیگر نهادهای مدنی، اگر نگوییم بی‌همتا، اما کم‌مانند است. در سال‌های آغازین دولت اصلاحات که فضای سیاسی-مدنی اندکی گشایش را نشان می‌داد گروهی…
بیشتر

عمومی شدن خشونت با نگاه جامعه‌شناسی سیاسی

احمد فعال    مقدمه در این نوشتار تلاش می‌شود جریان عمومی شدن خشونت‌ها و ستیزه‌جویی‌هایی  را که در جهان وجود دارند به تفسیری نسبت دهد که جهان امروز و دیروز از سیاست ارائه می‌شود. صرف‌نظر از عوامل اجتماعی، اقتصادی و عواملی مانند رقابت‌ها در سیاست بین‌الملل، مسائل آیینی و ایدئولوژی‌هایی که تفاسیر خشونت‌آمیز از آن‌ها منتشر می‌شود، وجود خشونت‌های دامن‌گستر ناشی از تغییراتی است که…
بیشتر

ابژگی و سوژگی زنان در تاریخ ایران

گفت‌وگو با اسمعیل خلیلی فخرزاده: فضای عمومی ایران گواه بر اوج‌گیری جنبش زنان در ایران است و در مسیر تقویت این جنبش، باید به موانع و مشکلات مسیر پرداخت. در چند شماره اخیر چشم‌انداز ایران، در بخش اجتماعی به بحث خشونت به‌ویژه خشونت علیه زنان، پرداخته شده است. در این شماره نیز مهمان سفره فکری اسمعیل خلیلی، پژوهشگر اجتماعی، هستیم. او و همسرش پژوهش‌های گسترده‌ای…
بیشتر

جامعه ناشناسی

نگاهی به فقر رویکرد اجتماعی در برنامه هفتم توسعه طیبه سلمانی «در برنامه فعلی، تحلیلی از وضع موجود و به‌خصوص وقایع یک سال گذشته دیده نمی‌شود و به شکاف‌های اجتماعی موجود در جامعه اشاره‌ای نشده و به این ترتیب بررسی و تحلیل وضع موجود در برنامه جایی ندارد که همین موضوع در مورد چشم‌انداز آینده هم صادق است و اصلاً تصویری از آینده و اینکه…
بیشتر

دانشگاه و پرسش‌هایی از آینده

مهدی فخرزاده دانشگاه، نهاد مدرنی است که همچون بسیاری از نهادهای مدرن دیگر در ایران، سرشتی دوگانه دارد. این دوگانگی از آنجا برمی‌خیزد که ساختار قدرت در ایران، تخصص و دانش دانشگاه را در خدمت خودش می‌خواهد اما هیچ نقدی از سوی این نهاد متخصص و دارای دانش، که به این واسطه ضرورتاً نقاد هم خواهد بود، برنمی‌تابد. از بدو پیدایش این نهاد، که می‌بایستی…
بیشتر

گفتمان حذف در دانشگاه

نعمت الله فاضلی بنیان گفتمانی حذف استادان، اقتدارگرایی و تمامیت‌خواهی و نفی دموکراسی است. راه مواجه با این گفتمان هم شناختن و شناساندن بیشتر و بهتر علوم انسانی است. چه، کار این علوم توسعه دموکراسی و ارزش‌های دموکراتیک است. این یادداشت شرحی کوتاه در این‌باره با توجه به موج جدید اخراج استادان و جایگزینی نااستادان در دانشگاه‌هاست. گفتمان حذف این روزها شامل علوم پایه، پزشکی…
بیشتر

مسئله خودکشی در ایران

سید کاظم ملکوتی     اهمیت مسئله خودکشی رفتاری آگاهانه است که برخی افراد در شرایط خاص به آن اقدام می‌کنند که ممکن است به فوت منجر شود. در تعاریف علمی با رفتارهای مختلف خودکشی شامل وجود افکار خودکشی (با شدت‌های مختلف)، داشتن برنامه برای اقدام به خودکشی، اقدام به خودکشی (که به فوت منجر نشده باشد) و خودکشی (اقدامی که به فوت منجر شده باشد)…
بیشتر

شهرهای خشن و خشم شهری

محمد کریم آسایش «وقاحت در زرادخانه کلامی نظامی حاکم، مفهومی اخلاقی است که این مفهوم را نه برای تشریح و تبیین اخلاقیاتِ خود، بلکه در ارتباط با اخلاقیاتِ دیگران مورد سوءاستفاده قرار می‌دهد. تصویر زنی عریان که موهایش را در معرض نمایش همگان قرار می‌دهد وقیح نیست، وقیح ژنرالی است در لباس کامل که مدال‌هایی را که در جنگ‌های تجاوزکارانه به دست آورده است به…
بیشتر

تحولات ساختاری در مرجعیت اجتماعی با تأکید بر نهاد فقاهت و دین‌باوری ایرانیان

عباس نعیمی جورشری ایران به‌مثابه یک میراث تمدنی ترکیبی از خصلت‌های فرهنگی متنوع است که در مختصات تاریخی شکل یافته‌اند. یکی از مهم‌ترین این خصایل را می‌توان دین‌خویی یا دینداری ایرانیان دانست،  امری که در ادوار مختلف تاریخی این سرزمین حضور داشته و در عطف‌های آن مؤثر بوده است. با این حال نهاد دین در سده معاصر، دستخوش تحولاتی بوده که دامنه آن به امروز…
بیشتر

سلامت به مثابه حق یا کالا؟

نگاهی به کتاب «سلامت سوسیالیستی در مناظره با نئولیبرالیسم» مهدی فخرزاده: هرچند در شرایط بحرانی، دولت‌ها به‌عنوان مجموعه‌ای اجرایی وظیفه دارند وضعیت عموم جامعه را پیگیری کنند و تلاش کنند فشار کمتری به بخش بزرگ و آسیب‌پذیر مردم وارد شود، در ایران گویی ماجرا وارونه است. سال‌هاست کسری بودجه‌های دولتی از جیب مردم به روش‌های مختلف جبران می‌شود. سال‌هاست دولت‌ها با منت بسیار اعلام می‌کنند…
بیشتر