مقالات

وفاق ملی و بازدارنده‌های آن

لطف‌الله میثمی آقای رئیس‌جمهور! شما گفتید عدالت، تبعیض میان کرد، ترک، لر، بلوچ، عرب و فارس را برنمی‌تابد. همچنین به فرمان علی(ع) به مالک اشتر استناد کردید و گفتید مردم مصر یا در خلقت با تو برابرند یا در دین؛ بنابراین اصل برابری و برادری باید اجرا شود و به کسی ظلم نشود. این گزاره‌ها بیان دیگری از حق شهروندی است؛ یعنی در جامعه‌ای که…
بیشتر

جلوه‌هایی از انسان‌دوستی حافظ

احمد کتابی آسایش دو گیتی تفسیر این دو حرف است با دوستان مروت با دشمنان مدارا (دیوان حافظ،۱ غزل ۵) بی‌گمان خواجه شمس‌الدین محمد حافظ شیرازی از زمره ارجمندترین و محبوب‌ترین سخن‌سرایان ایران‌زمین به شمار می‌رود تا آنجا که «هانری ماسه»۲ مستشرق و ایران‌شناس شهیر فرانسوی، وی را یکی از چهار ستون اصلی کاخ رفیع ادبیات فارسی تلقی کرده است.۳ در تأیید این مدعا کافی…
بیشتر

یادی از صمد بهرنگی

امین یاری صمد بهرنگی معلمی بود مجرب و ارجمند و دردمند و اهل نظر. همیشه رفتن و پویش را تجربه می‌کرد. نفوذِ کلام عجیبی داشت. مؤلف و قصه‌نویس موفقی بود. تعلیم و تربیت را برحسب جغرافیای فکری و فرهنگی، اساسی و بسیار مهم می‌دانست. مثلاً کتابی را که بر بنیاد بینش و فرهنگِ اعیان‌نشین‌های تهران نگارش می‌یافت برای دانش‌آموزان روستاهای فقیر آذربایجان، مناسب و مفید…
بیشتر

زبان قدرت یا قدرت زبان

عسگر موسوی احمدبیگلو دست به دیوار غار می‌کشید و راز اشک را نمی‌دانست و دوستت دارم در گلویش می‌مرد، مردی که پیش از پیدایش زبان دلباخته زنی از کوهستان مجاور می‌شد (احمد ندایی)   بیشتر معضلات امروزی بشر از تهیگاه مرحله پیشازبانی و دوران بی‌الفبایی است، یعنی پس از شکل‌گیری زبان‌ها و رشد آن به‌وسیله خط که به بهزیستی زندگی بشری انجامید و با انتقال…
بیشتر

شرح پریشانی روزگار در پیوند با خیابان

جستاری در باب میدان توحید تهران احمد هاشمی همه عجله دارند؛ اضطراب در صورت‌ها و طرز راه رفتن‌ها آشکار است. آفتاب که به سر می‌خورد و دود و صدا به هم می‌آمیزد، نزدیک است با کمترین اصطکاکی دعوایی سر بگیرد. ما آدم‌های خوشحالی نیستیم. با هر کس که دو کلام هم‌کلام می‌شوی تلی از غصه و درد لاعلاج آوار می‌شود روی سرت، از بدهی و…
بیشتر

تجربه بشری و حل مسئله رهبری

در کنوانسیون حزب دموکرات امریکا چه گذشت؟ همان‌طور که می‌دانیم چندی قبل مناظره‌ای بین ترامپ، نامزد جمهوری‎خواهان برای ریاست‌جمهوری و بایدن، از حزب دموکرات انجام شد. این در حالی بود که ترامپ ۷۹ ساله و بایدن ۸۱ ساله است. این مناظره را رسانه خبری امریکایی ای‎‌.بی.‎سی در ایالت جورجیا ترتیب داده بود. پس از مناظره، هواداری از حزب جمهوری‌خواه و هوادار دیگری از حزب دموکرات،…
بیشتر

سیری در تاریخچه تروریسم در جنوب آسیا

محمدرضا کربلایی #بخش_دوم از سال ۱۳۵۲ و پس از شدت پیدا کردن سرکوب مخالفان توسط «رئیس‌جمهور» داوود خان، مخالفان سیاسی حکومت مانند مهندس حبیب الرحمان، مهندس حکمتیار و احمدشاه مسعود که از فعالان اسلام‌گرای دانشگاه کابل بودند به‌تدریج به پاکستان مهاجرت کردند. پاکستان هم با توجه به رویکرد افراطی داوود خان به ناسیونالیسم قومی پشتون، فرصت را غنیمت شمرد و برای به‎دست آوردن برتری در…
بیشتر

آتش‌بس در غزه

لطف الله میثمی از یک‌سو فلسطینی‌ها، کشورهای عرب، نهادهای حقوق بشر سازمان ملل متحد و مواضع رسمی کشورهای اروپا و امریکا، خواهان آتش‌بس در غزه هستند و از سوی دیگر نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل و دو نفر از وزیران افراطی یهودی با آتش‌بس مخالف‌اند. در داخل اسرائیل نیز ارتش، موساد و شین‎بت برخلاف نتانیاهو با آتش‌بس موافق‌اند. هالیوی، رئیس ستاد ارتش اسرائیل، معتقد است در شرایط…
بیشتر

پروژه «اسرائیل بزرگ» عامل بحران بی‌پایان

محمد احمدی    از مظلومیت تا محکومیت بحران اسرائیل در یک سال اخیر به جای مهار و حل‌وفصل، در حال حرکت به سمت پیچیدگی بیشتر و درگیری بی‌پایان در ابعاد جدید است. درک این وضعیت و دلایل آن نیاز به تحلیل ریشه‌های تاریخی و شناخت عوامل پدیدآورنده آن دارد. استفان والت، استاد روابط بین‌المللی در دانشگاه هاروارد، در مقاله‌ای در نشریه فارین پالیسی تلاش کرده…
بیشتر

مهدی بازرگان پدر علم مهندسی در ایران

عطا ضمیری    پیشگفتار دوره ریاست مهندس مهدی بازرگان در سال‌های ۱۳۲۴ تا ۱۳۳۰ در دانشکده فنی دانشگاه تهران، یکی از ادوار درخشان تاریخ این دانشکده است؛ زیرا هم سازوکار فنی و علمی این دانشکده را تقویت کرد و موجب برآمدن نخبگان زیادی از این دانشکده شد و هم با ایجاد فرهنگ‌سازی، زمینه ایجاد یک فرهنگ سیاسی در ایران شد. بازرگان در مورد میزان مبارزات…
بیشتر

کدام مشروطه؟

مشروطه به کجا گریخت و از  کجا سر درآورد؟ ناصری حریری #بخش_دوم در این نوشته بر آنم تا چهره‌ای روشن‌تر از پایه‌گذاران انقلاب مشروطه را با خوانندگان در میان بگذارم، اما پیش از آن می‌خواهم نگاهی به جریان‌هایی که انقلاب شکوهمند مشروطه را به وجود آورد بیندازم. شاه هوس فرنگ کرده بود و پولی در بساط نبود و هر چه را که قابل‌فروش بود به…
بیشتر

چگونه مستبد می‌سازیم؟

وقتی رضاشاه سخن می‌گوید مهدی غنی بعضی از هم‌وطنان رضاشاه را دیکتاتور و مستبدی می‌دانند که انقلاب مشروطه را پایمال کرد، بعضی هم او را عامل مدرن شدن و ترقی مملکت می‌دانند و به روحش شادباش می‌فرستند و هنوز آرزو می‌کنند کسی چون او بر کشورشان حکومت کند. هر دو نگاه یادشده بر این تصورند که یک فرد می‌تواند سرنوشت یک جامعه را بدون خواست…
بیشتر