تاریخ

مهدی بازرگان پدر علم مهندسی در ایران

عطا ضمیری    پیشگفتار دوره ریاست مهندس مهدی بازرگان در سال‌های ۱۳۲۴ تا ۱۳۳۰ در دانشکده فنی دانشگاه تهران، یکی از ادوار درخشان تاریخ این دانشکده است؛ زیرا هم سازوکار فنی و علمی این دانشکده را تقویت کرد و موجب برآمدن نخبگان زیادی از این دانشکده شد و هم با ایجاد فرهنگ‌سازی، زمینه ایجاد یک فرهنگ سیاسی در ایران شد. بازرگان در مورد میزان مبارزات…
بیشتر

کدام مشروطه؟

مشروطه به کجا گریخت و از  کجا سر درآورد؟ ناصری حریری #بخش_دوم در این نوشته بر آنم تا چهره‌ای روشن‌تر از پایه‌گذاران انقلاب مشروطه را با خوانندگان در میان بگذارم، اما پیش از آن می‌خواهم نگاهی به جریان‌هایی که انقلاب شکوهمند مشروطه را به وجود آورد بیندازم. شاه هوس فرنگ کرده بود و پولی در بساط نبود و هر چه را که قابل‌فروش بود به…
بیشتر

چگونه مستبد می‌سازیم؟

وقتی رضاشاه سخن می‌گوید مهدی غنی بعضی از هم‌وطنان رضاشاه را دیکتاتور و مستبدی می‌دانند که انقلاب مشروطه را پایمال کرد، بعضی هم او را عامل مدرن شدن و ترقی مملکت می‌دانند و به روحش شادباش می‌فرستند و هنوز آرزو می‌کنند کسی چون او بر کشورشان حکومت کند. هر دو نگاه یادشده بر این تصورند که یک فرد می‌تواند سرنوشت یک جامعه را بدون خواست…
بیشتر

زندگی در تبعید

خاطرات محمدحسن طالقانی – بخش ششم آنچه بر گذشتگان رفته است اگر درست شناخته شود، می‌تواند برای ساختن آینده به کار بیاید. با توجه به آنکه بخش‌هایی از تاریخ گذشته ناگفته مانده یا از یادها رفته است، بازگو کردن وقایع آن دوران برای نسلی که می‌خواهد آینده‌ای نو بسازد قطعاً مفید خواهد بود. آقای محمدحسن طالقانی، فرزند ارشد آیت‌الله طالقانی، در این رشته گفتارها بخشی…
بیشتر

مهندس بازرگان تکنوکرات ملّی و مصدقی

عطا ضمیری در فروردین سال ۱۳۲۱ جمعی از فارغ‌التحصیلان رشته مهندسی که از اروپا برگشته بودند، با همراهی بخشی از مدیران صنعتی و دولتی که نسبت به بحران‌های آن روز کشور بعد از شهریور ۱۳۲۰ و اشغال ایران به دست متفقین احساس مسئولیت می‌کردند، دور هم جمع شدند و کانونی به نام «کانون مهندسین ایران» را راه‌اندازی کردند. کانون مهندسین نخستین تشکل صنفی بود که…
بیشتر

نگاهی به ملی‌گرایی مردم‌سالارانه ایرانی

نوشته پیش‌رو از زنده‌یاد آرش رحمانی است که در سال ۱۳۹۴ نوشت و برای یکی از همگامان آن روزش فرستاد تا آن را مورد خوانش و بحث و تبادل‌نظر با وی قرار دهد و بعدتر گستردتر و ویراسته‌تر به انتشار سپارد که مقدور نشد، اما در همین پیش‌نویس طرح مسئله نکته‌هایی مندرج است که برای پویندگان آزادی و میهن‌گرایی مصدقی می‌تواند تأمل‌برانگیز باشد. هرچند بسان…
بیشتر
no_image_available

جدال دکتر مصدق با کودتاچیان سلطنت‌طلب

فرید اسدی دهدزی #بخش_پایانی  کودتایی که پس از ۲۵ سال کابوس شاه را پایان داد در نهایت با مداخله نظامی امریکا و انگلیس، کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ سامان یافت و کابوس موقت محمدرضا پهلوی تا حدی تسکین یافت و او توانست به یاری امریکا و انگلیس، تاج‌وتخت خود را بازیابد. برای او کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ چنان اهمیت داشت که هر ساله برای آن جشن…
بیشتر

مشروطه به کجا گریخت و از کجا سر درآورد؟

ناصر حریری درباره این انقلاب شکوهمند کم ننوشته‌اند؛ بر این گمانم ابهام‌های باقی‌مانده هم کم نیستند. بر آنم در سه بخش ردپاهایی از گریزگاه‌های این انقلاب شکوهمند را در معرض قضاوت خواننده قرار دهم.    جوانه‌ها جوانه‌های این انقلاب را می‌توان به زمانه صدارت امیرکبیر به جست‌وجو گرفت. معلمان مدرسه دارالفنون که از دیگر سرزمین‌ها می‌آمدند و دانش‌آموزانی که بدان سرزمین‌ها سفر می‌کردند اطلاعاتی را…
بیشتر

کسی را با تقوای ایشان ندیدم

گفت‌وگو با محمدحسن علایی طالقانی – بخش پنجم مهندس منوچهر سالور را پدر صنعت سیمان ایران می‌دانند. او علاوه بر این نقش تأثیرگذار در توسعه و صنعت کشور ما، از نظر انسانی و اخلاقی نیز ازجمله شخصیت‌های ارزشمند تاریخ ماست. هرچند در رسانه‌ها کمتر از او یاد شده و به‌ویژه نسل جوان کشور و حتی اغلب بزرگسالان او را نمی‌شناسند. منوچهر سالور در ۱۲۹۳ شمسی…
بیشتر

اگر مستبدان سخن بگویند

۱. محمدعلی شاه مهدی غنی راستش خیلی وقت است که در فکرم این مطلب را بنویسم، اما نمی‌دانستم از کجا شروع کنم و چگونه حرفم را بزنم که هم فهم شود و هم مستبدین محترم بهانه دستشان نیفتد و انقلابیون گرامی هم مرا عمله و جیره‌خوار مستبدین نشمارند و خلاصه نه سیخ بسوزد و نه کباب، اما دیدم در این فضای پرتلاطم چنین کاری محال…
بیشتر

جدال دکتر مصدق با کودتاچیان سلطنت‌طلب

فرید اسدی دهدزی    کودتایی که پس از ۲۵ سال کابوس شاه را پایان داد در نهایت با مداخله نظامی امریکا و انگلیس، کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ سامان یافت و کابوس موقت محمدرضا پهلوی تا حدی تسکین یافت و او توانست به یاری امریکا و انگلیس، تاج‌وتخت خود را بازیابد. برای او کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ چنان اهمیت داشت که هر ساله برای آن جشن…
بیشتر

آیا راهی دیگر نبود؟

مهدی غنی سرکوب مردم در ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ توسط حکومت پهلوی، نقطه‌عطفی در تاریخ ایران بود که مسیر جامعه ایران را تغییر داد و مبارزات سیاسی از آن دوران به سمت براندازی حکومت پیش رفت. در دهه ۵۰، مبارزان در زندان ساواک سرودند: «۱۵ خرداد راهو نشون داد/ برای آزادی خلق باید که خون داد». فعالان سیاسی و آزادیخواهان دوران سخت و پرهزینه دهه ۵۰…
بیشتر