تاریخ

استبداد شاه عامل اصلی انقلاب بود

گفت‌وگو با دکتر همایون کاتوزیان فرید اسدی دهدزی «دکتر همایون کاتوزیان» نامی آشنا و البته صاحب‌نظر در چند قلمرو محسوب می‌شود. از قلمرو ادبیات کلاسیک و نوین تا علم اقتصاد و اقتصاد سیاسی، به‌ویژه تاریخ معاصر و همچنین صاحب‌نام در قلمرو نظریاتی درباره تاریخ ایران‌زمین. شاید مهم‌ترین وجه فکری ایشان نظریاتی است که از درون بررسی‌های تاریخی مطرح می‌کنند. کتاب‌هایی مانند نُه مقاله در جامعه‌شناسی…
بیشتر

تند رفتن بدون ترمز هنر نیست!

گفت‌وگو با محمدحسن طالقانی – بخش هشتم مهدی غنی از تبعید آقای طالقانی به زابل و بافت کرمان گفتید و بعد فعالیت‌های فرزندان در زمینه فرهنگی و تأسیس مدرسه. از نکات ریز زندگی و واکنش‌های ایشان در آن سال‌ها اگر موردی یادتان آمده بگویید تا بعد به مسائل پس از تبعید بپردازیم. پیش از تبعید ایشان سال‌های ۴۸-۴۹ که از زندان بیرون آمده بودند صحبت…
بیشتر

مستبد و توهم قدرت

مهدی غنی برخلاف روال جاری که مطبوعات باید از آزادی سخن بگویند و با استبداد و خودکامگی پنجه درآویزند، در این رشته نوشته که اکنون سومین بخش آن است از استبداد سخن گفتیم و با مستبدین هم‌سخن شدیم تا شاید به کاستی‌های آزادیخواهی و استبدادستیزی آشنا شویم و برای این کهنه‎درد تاریخی، درمانی بنیادی بیابیم. از محمدعلی شاه و ابتر شدن مشروطیت گفتیم و از…
بیشتر

حکومت قانون راهگشاست

گفت‌وگو با دکتر حسین آبادیان درباره آسیب‌شناسی انقلاب مشروطه حسین آبادیان، استاد برجسته تاریخ، متولد بهمن ۱۳۴۰ در شهرستان لار در استان فارس است. ایشان تحصیلات دانشگاهی خود را در دانشگاه شهید بهشتی تا مقطع دکترا گذرانده است. آبادیان مؤلف کتب و مقالات بسیاری است که همه با ژرف‌نگری و پژوهش‌های خاص خودشان تدوین یافته است. از جمله اثر تحقیقی اخیر ایشان حکومت قانون و…
بیشتر

نقش کارتر در انقلاب ۵۷ ایران

فرید اسدی دهدزی/پژوهشگر در پایان جنگ ویتنام در سال ۱۹۷۵، زیانهای فراوانی امریکا را گرفتار بحرانهای متعدد مانند بحران اقتصادی کرده بود. از سوی دیگر فسادی که حاکمیت امریکا دچار آن بود با رسوایی واترگیت خود را نشان داده بود. افکار عمومی و جامعه امریکا به هیچ عنوان زیر بارِ رویکرد ماجراجویانه، مداخلهجویانه و ستیزهجویانه کاخ سفید نمیرفت. به همین منظور جامعه امریکا به این…
بیشتر

مهدی بازرگان پدر علم مهندسی در ایران

عطا ضمیری    پیشگفتار دوره ریاست مهندس مهدی بازرگان در سال‌های ۱۳۲۴ تا ۱۳۳۰ در دانشکده فنی دانشگاه تهران، یکی از ادوار درخشان تاریخ این دانشکده است؛ زیرا هم سازوکار فنی و علمی این دانشکده را تقویت کرد و موجب برآمدن نخبگان زیادی از این دانشکده شد و هم با ایجاد فرهنگ‌سازی، زمینه ایجاد یک فرهنگ سیاسی در ایران شد. بازرگان در مورد میزان مبارزات…
بیشتر

کدام مشروطه؟

مشروطه به کجا گریخت و از  کجا سر درآورد؟ ناصری حریری #بخش_دوم در این نوشته بر آنم تا چهره‌ای روشن‌تر از پایه‌گذاران انقلاب مشروطه را با خوانندگان در میان بگذارم، اما پیش از آن می‌خواهم نگاهی به جریان‌هایی که انقلاب شکوهمند مشروطه را به وجود آورد بیندازم. شاه هوس فرنگ کرده بود و پولی در بساط نبود و هر چه را که قابل‌فروش بود به…
بیشتر

چگونه مستبد می‌سازیم؟

وقتی رضاشاه سخن می‌گوید مهدی غنی بعضی از هم‌وطنان رضاشاه را دیکتاتور و مستبدی می‌دانند که انقلاب مشروطه را پایمال کرد، بعضی هم او را عامل مدرن شدن و ترقی مملکت می‌دانند و به روحش شادباش می‌فرستند و هنوز آرزو می‌کنند کسی چون او بر کشورشان حکومت کند. هر دو نگاه یادشده بر این تصورند که یک فرد می‌تواند سرنوشت یک جامعه را بدون خواست…
بیشتر

زندگی در تبعید

خاطرات محمدحسن طالقانی – بخش ششم آنچه بر گذشتگان رفته است اگر درست شناخته شود، می‌تواند برای ساختن آینده به کار بیاید. با توجه به آنکه بخش‌هایی از تاریخ گذشته ناگفته مانده یا از یادها رفته است، بازگو کردن وقایع آن دوران برای نسلی که می‌خواهد آینده‌ای نو بسازد قطعاً مفید خواهد بود. آقای محمدحسن طالقانی، فرزند ارشد آیت‌الله طالقانی، در این رشته گفتارها بخشی…
بیشتر

مهندس بازرگان تکنوکرات ملّی و مصدقی

عطا ضمیری در فروردین سال ۱۳۲۱ جمعی از فارغ‌التحصیلان رشته مهندسی که از اروپا برگشته بودند، با همراهی بخشی از مدیران صنعتی و دولتی که نسبت به بحران‌های آن روز کشور بعد از شهریور ۱۳۲۰ و اشغال ایران به دست متفقین احساس مسئولیت می‌کردند، دور هم جمع شدند و کانونی به نام «کانون مهندسین ایران» را راه‌اندازی کردند. کانون مهندسین نخستین تشکل صنفی بود که…
بیشتر

نگاهی به ملی‌گرایی مردم‌سالارانه ایرانی

نوشته پیش‌رو از زنده‌یاد آرش رحمانی است که در سال ۱۳۹۴ نوشت و برای یکی از همگامان آن روزش فرستاد تا آن را مورد خوانش و بحث و تبادل‌نظر با وی قرار دهد و بعدتر گستردتر و ویراسته‌تر به انتشار سپارد که مقدور نشد، اما در همین پیش‌نویس طرح مسئله نکته‌هایی مندرج است که برای پویندگان آزادی و میهن‌گرایی مصدقی می‌تواند تأمل‌برانگیز باشد. هرچند بسان…
بیشتر
no_image_available

جدال دکتر مصدق با کودتاچیان سلطنت‌طلب

فرید اسدی دهدزی #بخش_پایانی  کودتایی که پس از ۲۵ سال کابوس شاه را پایان داد در نهایت با مداخله نظامی امریکا و انگلیس، کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ سامان یافت و کابوس موقت محمدرضا پهلوی تا حدی تسکین یافت و او توانست به یاری امریکا و انگلیس، تاج‌وتخت خود را بازیابد. برای او کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ چنان اهمیت داشت که هر ساله برای آن جشن…
بیشتر