گفت و گوی اختصاصی با خالد القدومی نماینده حماس در تهران
سیفالرضا شهابی: فرصتی فراهم شد تا با آقای خالد القدومی، نماینده حماس در تهران، در دفتر کارش دیداری داشته باشم؛ شخصی فوقالعاده خوشرو و متواضع و مؤدب. قدومی اصالتاً از روستای «کفر قدوم» در ساحل غربی رود اردن است و به این خاطر شناسنامه اردنی دارد، چون اهالی ساحل غربی تابعیت اردنی دارند و خانوادهاش به کویت مهاجرت کردهاند. وی در سال ۱۹۷۰ در کویت متولد شد، تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در زادگاهش گذراند و در پاکستان پزشکی خواند و بعد از دریافت جراحی عمومی در مدیریت بیمارستان تخصص خود را گرفت و مدتی را در سوریه و شمال آفریقا و جنوب آفریقا گذراند. وی در دانشگاه تهران در رشته ایرانشناسی دکترا گرفت و تا کنون به باریکه غزه نرفته، ولی از ساحل غربی بازدید کرده است.
در ابتدای دیدار یک جلد از کتابم به نام دولت مستقل فلسطین خدمت یا خیانت که مجموعهمقالاتم درباره فلسطین و جهان عرب است که از اسفند سال ۱۳۶۶ تا بهمن ۱۳۸۷ در روزنامههای کثیرالانتشار کشور به چاپ رسیده و در سال ۱۳۸۸ در قالب کتاب منتشر شد تقدیم ایشان کردم. گفتنی است در ابتدای کتاب مزبور متن گفتوگویم با «ابواسامه عبدالمعطی»، نماینده وقت حماس در تهران که در آبان ۱۳۸۷ انجام گرفت را قرار دادم. طبیعی است در چنین دیدار و در چنین مقطع زمانی که چند ماه از طوفان الاقصی گذشته است با سؤالی از وضعیت منطقه و غزه شروع شود. این گفتوگو پیش از حمله اسرائیل به رفح انجام گرفته است.
وضعیت غزه پس از ۷ اکتبر
جناب خالد القدومی در حال حاضر وضعیت را چگونه ارزیابی میکنید؟
وضعیت مقاومت در مقابل رژیم صهیونیستی خوب است، اسرائیل چندی قبل چند گردان خودش را از غزه خارج کرد. از ۲۷ اکتبر که حمله زمینی اسرائیل شروع شد به ادعای خود رژیم صهیونیستی هر روز سه تن از نظامیانش را از دست میدهد. مشکل اصلی بحران انسانی است دلیلش حکام عرب هستند سران ۵۶ کشور در ریاض جمع شدند، نتیجه چه بود؟ شیشه آب نتوانستند به مردم غزه برسانند. مصر میگوید گذرگاه رفح باز است درست میگوید، ولی برای رساندن مواد به غزه پروسه سنگینی گذاشتند. کامیونها بعد از ورود به غزه باید ۶۰ کیلومتر راه انحرافی طی کنند تا در گذرگاه «کرم ابو سالم» ارتش اسرائیل کامیونها را بازرسی کند مجدداً ۶۰ کیلومتر را برمیگردند. در هر ۲۴ ساعت ۲۰۰ کامیون شامل مواد غذایی، آب و خرما به مردم غزه میرسد. به نظر سازمان ملل باید روزی هزار کامیون وارد غزه شود تا بخشی از مشکلات حل شود؛ البته دارو خارج از این ۲۰۰ کامیون است. اگر نگران مواد منفجره در کامیونها و ورود آن به غزه هستند، خود مصریها یا هلال احمر و صلیب سرخ میتوانند بازرسی کنند. از سال ۲۰۰۵ اسرائیل در غزه حضور نداشت. الآن کامیونها را میفرستند نزد آنها! این کار دیکته بایدن به السیسی رئیسجمهور مصر است. مصریها میگویند اسرائیل گذرگاه را بمباران میکند. اگر مصر نگران کشته شدن رانندگان مصری است، حماسیها حاضرند رانندگی را بر عهده بگیرند و شهید شوند. بالاخره اسرائیل تا چه زمانی میخواهد کامیونها را بزند؟ ما آماده شهادت هستیم.
در مورد تونلهای زیرزمینی که حماس از آنها استفاده میکند توضیح بدهید؟
اخیراً نیویورکتایمز گزارشی از تونلها تهیه کرد و نوشت: ۸۰ درصد تونلها سالم هستند. برای ساخت تونلها از تجربیات مردم جهان استفاده شد و شهرهای زیرزمینی با آب و برق و گاز و فاضلاب و غیره ساخته شدند.
فلسطینیهای ساکن در ساحل غربی رود اردن با مردم غزه همکاری و همراهی میکنند؟
اسرائیل تاکنون ۵ تا ۶ هزار نفر را دستگیر کرد، ولی محمود عباس خبر ندارد و تأثیرگذار نیست و نقش منفی دارد. ساکنان فلسطینی بیتالمقدس برای حفاظت از مسجدالاقصی در مقابل شهرکنشینان کارهایی میکنند، ولی در صحنه مواجهه تا الآن کاری انجام ندادند.
اخیراً نتانیاهو تهدید کرد رفح را بمباران میکند. نظر شما چیست؟
از صبح امروز بمبارانهای پراکنده انجام دادند، ولی بلینکن و بایدن با نتانیاهو اتفاقنظر ندارند. حداقل یک میلیون و چهارصد هزار نفر فلسطینی در آنجا ساکن هستند و اگر بمباران انجام گیرد فاجعه بزرگ انسانی رخ خواهد داد و دولت مصر اعتراض هم نخواهد کرد؛ زیرا با امریکا و اسرائیل است. اگر مصر اجازه دهد گذرگاه رفح باز شود، آنگاه خواهد دید مردم مصر به اسرائیل حمله خواهند کرد.
پیشبینی شما از آینده طوفان الاقصی چیست؟
با طوفان الاقصی یک مرحله تاریخی انجام گرفت. مسئله فلسطین از بوته فراموشی خارج شد و عادیسازی کشورهای عربی با اسرائیل متوقف شد.
نظرتان درباره عادیسازی رابطه عربستان با اسرائیل چیست؟
درباره عادیسازی روابط عربستان با اسرائیل که بایدن خیلی تلاش میکند وزارت خارجه عربستان بیانیه محکمی داد و اعلام کرد عادیسازی بعد از آن است که دولت مستقل فلسطینی تشکیل شود. بعد از کشتار فراوانی که اسرائیلیها انجام دادند عربستان چطور میتواند به عادیسازی روی آورد. اگر حکومت عربستان راضی باشد، مردم عربستان رضایت نمیدهند.
نظر حماس درباره موجودیت اسرائیل چیست؟
اسرائیلی که قدرت نظامی بود، بعد از هفتم اکتبر هژمونیاش را از دست داد. این حرکت روندی است در جهت نابودی اسرائیل. آن اسرائیلی که برای حفظ منافع کشورهای غربی نظیر امریکا و بریتانیا تشکیل شد اکنون به بار اخلاقی بر علیه بنیانگذاران تبدیل شد. تظاهرات مردم امریکا و بریتانیا و دیگر کشورهای اروپایی و غیراروپایی در خیابانهای این کشورها علیه اسرائیل گواه بر این مسئله است. اسرائیل دچار انزوای سیاسی و دیپلماسی شد و در وضعیتی قرار گرفت که نمیتواند منافع کشورهای غربی را تأمین کند و مردم کشورهای غربی به هزینه کردن این کشورها برای اسرائیل معترض هستند، حتی در نیویورک، یهودیها علیه اسرائیل هستند. این تحول بزرگی است.
لطفاً نظرتان را در مورد از بین رفتن اسرائیل و دو دولتی بیان بفرمایید؟
ما با دو دولتی موافق نیستیم. اگر موافق بودیم طوفان الاقصی راه نمیافتاد. آدرس مشخص است، به کاخ سفید برای مذاکره با آقای بایدن میرفتیم و میگفتیم ما بهجای فتح، همان دو دولت را قبول داریم. این سؤال که آیا حماس به دنبال متلاشی شدن اسرائیل است؟ باید گفت به قول معروف فیل با آن جثه بزرگ لقمهلقمه میخورد. در حال حاضر اولین کاری که ما باید انجام بدهیم وحدت بین فلسطینیها و داشتن برنامه سیاسی برای تأسیس ریاست فلسطینی در کرانه باختری و غزه به پایتختی بیتالمقدس و حق بازگشت آوارگان فلسطینی است. ما نمیگوییم ۱۹۶۷، ما نمیگوییم دو دولت، ما نمیگوییم پذیرفتن رژیم صهیونیستی، به نظر میرسد بهترین کار این است که از تجارب بینالمللی برخوردار شد و استفاده کرد. مثل تایوان و چین دو کشوری که یکدیگر را به رسمیت نمیشناسند. الآن نباید درباره سرائیل حرف بزنیم. اسرائیل یک state است که قوانین بینالمللی را رعایت نمیکند، ولی عضو دائم سازمان ملل است. بعضی دوستانی که میگویند حل دو کشور، به اینها باید گفت ما تا الآن دو کشور ندیدیم، فقط یک کشور دیدیم کشور دیگری ندیدیم. بر این اساس اول ریاست فلسطینی تشکیل شود؛ یک شخص فلسطینی باید بداند آزادی یعنی چه؟ مردم فلسطین نمیدانند آزادی یعنی چه؟ گذرنامه فلسطینی یعنی چه. ما گذرنامه نداریم، مدرکی نداریم؛ مردم غزه اگر بخواهند از غزه خارج شوند یک مدرک مسافرتی Traveling Document دارند. گذرنامه اعتبار ندارد. مردم غزه قبل از هفتم اکتبر نمیتوانستند خارج شوند و باید هماهنگی میکردند. این طوفان نتیجه تحمیلها و جرایم فراوان است. من که الآن در ایران هستم، مدرک فلسطینی ندارم، با اینکه در کویت دنیا آمدم مدرکی ندارم، از کویت کارت ملی ندارم، هفده سال در کویت زندگی کردم تحصیل کردم به من خارجی میگویند. شناسنامه من به خاطر اینکه کرانه باختری تابعیت اردن دارد صادره از اردن است، ولی نوشته شده محل تولد پدر فلسطین است. در اردن هم نمیتوانم مشاغل حساس دولتی مثل اردنیها بگیرم. من یک پزشک هستم ولی نمیتوانم مثل اردنیها از مزایا برخوردار باشم. درحالیکه ۷۰ درصد اردنیها فلسطینی هستند.
ما معتقدیم اسرائیل حقی بر یکذره از خاک فلسطین ندارد. ۲۷۰۰۹ کیلومترمربع فلسطین است اسرائیلیها قبل از سال ۱۹۴۸ در فلسطین نبودند اسم اسرائیل نبود. اسم اسرائیل با قتل و خونریزی و کشتارجمعی دیر یاسین و حذف ۶۰۰ روستا از نقشه فلسطین تاریخی به وجود آمد. امریکا ۴۶ یا ۴۷ مرتبه است که از حق وتو له اسرائیل استفاده میکند یعنی تعطیل قوانین بینالمللی علیه اسرائیل.
سرزمینی که از نظر تاریخی حتی در مدارک بریتانیا فلسطین بود طبق قطعنامه ۱۸۱ مجمع عمومی سازمان ملل در چارچوب دو کشور تقسیم شد که ۵۵ درصد را از فلسطین تاریخی اختصاص به کشور یهودی به نام اسرائیل دادند، ۴۵ درصد باقیمانده به نام کشور برای عرب به نام فلسطین تأسیس شد، ولی الآن فلسطین کجاست و اسرائیل کجاست. اسرائیل با زور و غصب روی ۸۰ درصد جغرافیای فلسطین تاریخی وجود دارد از ۲۰ درصد باقیمانده ۲ درصد قدس که الآن اسرائیلیها میگویند پایتخت اسرائیل است. مناطق ۱۹۶۷ میلادی یعنی کرانه باختری و غزه را در چارچوب الف و ب و ج تقسیم کردند. منطقه ج منطقهای اسرائیلی شد! منطقه ب مشترک بین فلسطینیها و اسرائیلیها! منطقه الف منطقه فلسطینیهاست، شارون گفت منطقه الف به این معنا نیست که فلسطین حق زمین دارد فقط حق مدیریت ساکنان را دارد، مثل بلدیه تهران کارهایی نظیر تعلیم و عمران و آبادانی بر عهده دارد، حتی اصلاحطلبان و چپها و میانهروهای اسرائیلی هم معتقدند مسجدالاقصی، مسجدی است برای مسلمانان در داخل یک کشور یهودی مثل وجود یک کلیسا یا کنیسه در داخل ایران مسیحیها و یهودیها نمیگویند این کلیسا یا کنیسه، مال ماست، در اصل مال ایران است.
این را هم بگویم اینطور نیست که اینجا الف است اینجا ب و اینجا ج و کاملاً تفکیک شده باشد، شهر الخلیل در ساحل غربی رود اردن که مسجد ابراهیم در آن واقع است بین سه منطقه تقسیم شد و مسجد الخلیل گاهی برای یهودیها باز میشود گاهی برای مسلمانان.
لطفاً در مورد سابقه حضور یهودیان در فلسطین توضیحی بدهید؟
کل یهودیها در فلسطین مهاجرند و ریشهدار نیستند. سال ۱۹۱۷ میلادی قبل از اعلامیه بالفور کل یهودیهای فلسطینی ۳ درصد بودند. از ۱۹۱۷ تا سال ۱۹۴۸ فلسطین تحت قیمومیت بریتانیا بود. در این سالها انگلیسیها مهاجرت یهودیهای جهان به فلسطین را آسان کردند، بهطوریکه در سال ۱۹۴۷ که سازمان ملل قطعنامه ۱۸۱ را تصویب کرد تعداد یهودیان به ۳۳ درصد رسید. از این ۳۳ درصد ۳۰ درصد یهودیان مهاجر بودند بقیه مسلمانان و مسیحیان بودند و سازمان ملل ۵۵ درصد را به ۳۳ درصد ساکنانش داد. این را هم اسرائیلیها قبول نکردند و اسرائیلیها یوم کیپور و یوم آزادی راه انداختند. انگار که فلسطین مال آنها بوده و آزاد کردند به این ترتیب تاریخ را عوض کردند.
در ساحل غربی و غزه ریاست فلسطینی باید تشکیل بشود، ربطی هم به اسرائیل ندارد. ریاست فلسطینی باید دارای فرودگاه، بندرگاه، سفارتخانههای کشورهای خارجی و گذرنامه و پرچم مستقل بدون هیچگونه دخالت اسرائیل باشد، ولی الآن اینطور نیست. در سال ۲۰۰۵ اسرائیل را با مقاومت از غزه خارج کردیم، ولی در مرز دریایی تا ۶ مایل دریایی حضور دارد در مرز زمینی حضور دارد این آزادی نیست این اشغال است.
ترس اسرائیل در همین است اسرائیلیها میگویند فلسطینیها تصمیم گرفتند قدمبهقدم جلو بیایند، میخواهند اول یک دولت واقعی یا به قول شما ریاست فلسطینی تشکیل دهند، وقتی قدرت گرفتند و از ثبات برخوردار شدند آنگاه ما را نابود کنند.
منظورم این است اصلاً اسرائیل در شرایط سخت به وجود آمد. همان شرایطی که قانون را احترام نمیکند من و شما که ساکنان این اتاق هستیم؛ البته که من ساکن اصلی این اتاق نیستم، شما هستید من از بیرون آمدم حال طرف سوم آمده مثل سازمان ملل میخواهد این دعوا را حل کند. سؤال اول این است که به کدام کتاب و قانون باید مراجعه کرد تا این دعوا حل شود، سازمان ملل آمد بر اساس ۴۵ درصد و ۵۵ درصد تقسیم کرد بعد اسرائیلیها نپذیرفتند جنگیدند ۸۰ درصد را گرفتند، همان طرف سوم آمد گفت حل میکنیم بعد گفتند چه میشود کرد اینطرف قلدر است نمیشود با آن درگیر شد، شما فلسطینیها قبول کنید خوب ۸۰ درصد اسرائیل است حال بگویید ۲۰ درصد را چه کنیم؟ میگویند مال شما نیست در ۲۰ درصد زندگی کنید اکنون فرزندان فلسطینیها بزرگ شدند و این زندگی ذلتبار را نمیپذیرند، شروع به مقاومت کردند و انتفاضه کردند. ازاینجا به بعد هر کاری انجام دهند حق آنان است. در این دنیای ظالم و دنیای استکبار قانونی وجود ندارد در شرایط طوفان الاقصی دنیا میخواهد یک قانونی را اعمال کند قبول داریم باید قانون را احترام گذاشت، ولی کدام سازمان ملل و کدام قانون؟ اگر تشکیل ریاست فلسطینی از ساحل غربی و غزه به پایتختی قدس و بازگشت آوارگان فلسطینی است در این صورت ما آماده هستیم.
اسرائیل هم باشد؟
ما اسرائیل را نمیپذیریم ولی آنجاست. میگویند دو کشور ولی دو کشور کجاست؟ مردم و سیاسیون ما فقط یک بار از غزه خارج شدند آن هم زمان انتخابات بود! ما اصلاً دنیا را نمیبینیم حماس هیچوقت بههیچعنوان اسرائیل را نخواهد پذیرفت، به رسمیت آن اعتراف نمیکند و حق اسرائیل بر ذرهای از فلسطین را قبول ندارد. اکنون بعد از شهادت ۳۰ هزار فلسطینی که ۷۰ درصد از آنها زنان و کودکان هستند آیا انتظار دارند اسرائیل را بپذیرند؟
اکنون سؤال اصلی بنده از امریکاییها و آقای بایدن که طرفدار حل دو کشور هستند این است: بعد از این خونریزی و طوفان بزرگ آیا واقعاً شما پیشبینی میکنید که مسلمانان با یهودیان همزیستی مسالمتآمیز داشته باشند؟ ما در زبان عربی میگوییم این خون در روی زمین ریخته شود جذب نمیشود، این خون است آب نیست تا صد سال هم میماند. میزان تنفر بین فلسطینیها و اسرائیلیها زیادتر شد و به این جمعبندی رسیدیم رویکرد سیاسی قبل از هفتم اکتبر فایده ندارد و به نتیجه نخواهد رسید.
نظرتان نسبت به بلینکن وزیر خارجه امریکا و بایدن چیست؟
بایدن که آلزایمر است بهجای مصر میگوید مکزیکو باید دید تصمیمگیرنده اصلی امریکا هسته اصلی قدرت چه میگوید هسته اصلی قدرت فراتر از جمهوریخواهان و دموکراتها هستند، سؤال مهم این است که نظر تصمیمگیرنده امریکایی با حل دو دولت چیست؟
اگر بایدن کنار برود و ترامپ بیاید، بهتر خواهد شد؟
وضع فلسطین بدتر ولی واضحتر خواهد شد. این را بگویم مهمترین شخصیت رسمی در سطح رؤسایجمهور امریکا برای اسرائیل آقای اوباما بود، جرج بوش و ترامپ نبودند. آقای اوباما بزرگترین حامی رژیم اسرائیل بود و هست و از نظر از بین رفتن راهحل دو کشور و ارائه فناوری و تکنولوژی به اسرائیل خدمت کرد و در آینده رئیسجمهوری بهتر از اوباما برای اسرائیلیها نخواهد آمد، علیرغم اختلاف بین اوباما و نتانیاهو و الآن هم که اختلاف بین بایدن و نتانیاهو وجود دارد معالوصف اوباما بهترین رئیسجمهور برای کمک به رژیم صهیونیستی و بدترین رئیسجمهور برای ما بود.
با اینکه ترامپ پایتخت اسرائیل را به بیتالمقدس منتقل کرد، معالوصف اوباما را بهترین رئیسجمهور برای اسرائیل میدانید؟
بایدن بعد از آمدن چه کرد؟ آیا کاری که ترامپ کرد را رد کرد؟ نه، الآن هم پایتخت اسرائیل قدس است. از ۱۹۶۷ تا الآن هر رئیسجمهوری آمد این مسئله در کنگره به تعویق افتاد. هسته سخت قدرت در امریکاست که تصمیمگیرنده اصلی است.
حتماً مستحضرید بین اوباما و نتانیاهو یا بایدن با نتانیاهو اختلاف است، ولی ترامپ اختلافی با نتانیاهو نداشت و خیلی با هم صمیمی بودند. این موضوع را چگونه ارزیابی میکنید؟
نتانیاهو با بایدن اختلاف دارد، ولی بایدن موظف است از اسرائیل حمایت کند. تظاهرات فراوان داخل رژیم صهیونیستی علیه نتانیاهو با حمایت دولت بایدن است. دولت بایدن مردم اسرائیل را علیه نتانیاهو تحریک کرد، نه به دلیل سقوط اسرائیل به خاطر اختلاف با نتانیاهو. جنبش سفید که توسط «بنی گانتس» تشکیل شد در زمان انتخابات برای رقابت با نتانیاهو به وجود آمد و الآن هم از بین رفت. این جنبش را امریکا ایجاد کرد.
بنی گانتس به بایدن نزدیکتر است و نماینده امریکا در کابینه جنگ اسرائیل است. مشکل اساسی ما این است نتانیاهو اگر امروز جنگ را متوقف کند فردا به زندان خواهد رفت این اطمینان را از ناحیه بایدن ندارد که کمیته تحقیقات علیه نتانیاهو را به نتیجه نرساند. دولت بایدن نمیتواند این قول را بدهد که اگر بررسی شود نتانیاهو نجات پیدا خواهد کرد به این دلیل امروز نتانیاهو علیه منافع جامعه صهیونیستی و علیه فلسطینیها و علیه منافع انسانی و برای حفظ خودش کار میکند این مشکلترین مسئلهای است که جلوی ما قرار دارد.
ما که طوفان الاقصی را در هفتم اکتبر شروع کردیم اگر بخواهیم به ششم اکتبر برگردیم اصلاً لازم نبود طوفان را شروع کنیم. مطالبات ما رفع حصر غزه، توقف هتک حرمت مقدسات، بهبود زندگی مردم ما مثل سایر مردم جهان است. بعد از اینها باید برویم دنبال حل مسائل سیاسی، حل سیاسی آسانترین نکته است اول باید مشکلات حل شود، مردم ما حاضر نیستند زیر زندگی ذلتبار قبل هفتم اکتبر به زندگیشان ادامه دهند. الآن اگر حماس هم نباشد مردم عادی در خیابانهای غزه میگویند بعد از این کشتارها چطور دنبال مذاکرات برویم، خط پایانی مذاکرات چیست؟ بعد از این قربانیها حداقل یک ریاست مستقل فلسطینی باید ایجاد شود.
چقدر فکر میکنید درگیریها متوقف شود؟
به نظرم این جنگ متوقف نخواهد شد. اگر به آتشبس برسیم، آتشبس موقت یا شکننده است به دو دلیل اول اینکه، نتانیاهو دروغگو است حتی به امریکاییها دروغ میگوید و دلیل دوم حیاتی بودن برای نتانیاهوست که اگر به هدف سیاسی خودش دست پیدا نکند، جنگ را متوقف نخواهد کرد.
بالاخره تا چه زمانی ادامه خواهد داشت؟
به نظر من نتانیاهو میخواهد برود سراغ رفح و خرید وقت تا انتخابات امریکا و بعد انتخابات اسرائیل فرابرسد، واقعاً قابل پیشبینی نیست. این را هم بگویم حماس یک حزب سیاسی نیست، یک ارزش در کل جهان است وقتی مردم امریکا در خیابانهای نیویورک به نفع حماس شعار میدهند، نشان میدهد حماس نابودشدنی نیست.
ما نباید دنبال حلوفصل کل مسائل جهان برویم، اما در مسائل راهبردی تعیین مبانی جنگ و مبانی مواجهه با رژیم صهیونیستی باید مشخص باشد اگر این مشخص نباشد گمراه خواهیم شد. مثل آقای عرفات رحمتالله علیه و محمود عباس به اسلو رفتند، اسلو خراب شد الآن به کجا برویم؟ اول باید مبانی را تعیین کنیم. مبانی ما واضح است اسرائیل دشمن است و حقی در فلسطین ندارد منظورم مردم اسرائیل که یهودیها هستند نیست. منظورم موجودیت سیاسی اسرائیل است که در پانزدهم ماه می سال ۱۹۴۸ اعلام موجودیت کرد و به دلیل ایجاد آن کل امنیت و ثبات منطقه از بین رفت با توجه به این مسائل اصلاً حق حیات ندارد.
ما الآن هیچچیز نداریم، نه فرودگاه داریم، نه هواپیما داریم، نه بندرگاه داریم. غزه فرودگاه ندارد حتی فرودگاه «تورامالا» که اگر آقای محمود عباس بخواهد به امان پایتخت اردن پرواز کند اول باید ارتش رژیم صهیونیستی اجازه بدهد. این آزادی نیست.
وضعیت جهاد اسلامی و حزبالله را چگونه میبینید؟
جهاد اسلامی با ما هستند. در اتاق مشترک فعالیت داریم برادر ما هستند، حزبالله هم کار میکند، منتها کار پشتیبانی انجام میدهد؛ البته جنگ را ما آغاز کردیم، حزبالله میگوید هر کاری لازم باشد ما با شما هستیم مثل دوستان عزیز حوثیهای یمن.
کشورهایی عربی مانند امارات و عربستان در بعد طوفان الاقصی چگونه است؟
امارات مواد امدادی نظیر شیر و آب و غیره از طریق مسیر عربستان که دوروزه طول میکشد برای اسرائیل ارسال میکند.
چرا عربستان اجازه این کار را میدهد؟
باید از خودشان سؤال کرد.
موضع اردوغان و ترکیه چگونه است؟
اردوغان منافع شخصی دارد، در عین حال ترکیه به فلسطینیها خیلی کمک میکند، از مجروحان استقبال میکند و امدادهای انساندوستانه را در حد میلیونها دلار میفرستد و مکانی در استانبول برای رهبران حماس اختصاص دادند.
قطر چطور؟
قطر هم کارهای خوبی در حد و چارچوب تواناییهای خودش انجام میدهد. مشکل عمده ما در این است که در کل امت اسلام و عرب کار مشترک نداریم، شبکهای قدرتمند در منطقه نداریم که بتوانیم با هماهنگی قدرت بیگانه را متوقف کنیم.
جناب خالد القدومی از اینکه در این زمانحساس با انبوه مسائلی که با آن روبهرو هستید صمیمانه به سؤالات ما پاسخ دادید سپاسگزارم. از خدا میخواهم مردم مظلوم فلسطین را در راهی که در پیش گرفتند و امروز شاهدیم صلحطلبان جهان و مردم آزاده کشورهای مختلف از آنان حمایت میکنند به پیروزی برساند.