اقتصاد و توسعه

بحران صندوق یا بحران سیاست‌گذاری

  نگاهی به وضعیت بحرانی صندوق‌های بازنشستگی در کشور سمانه گلاب   بانک جهانی در گزارش اخیر خود دو بحران بزرگ برای ایران پیش‌بینی کرده است: بحران آب و بحران صندوق‌های بازنشستگی. درباره بحران آب بسیار گفته ‌شده، اما بحران صندوق‌های بازنشستگی چیست؟ چرا درباره آن کمتر شنیده می‌شود و چرا از آن با عنوان بحران یاد می‌شود. این مطلب کوتاه بر آن است تا…
بیشتر

توسعه ایران در محاق: روایت مسکن

  فرضیات یک برنامه پژوهشی در چارچوب اقتصاد توسعه ایران  کمال اطهاری درآمد در طول ۳۲ سال (از سال ۱۳۶۴) حضورم در حوزه مسکن و شهرسازی (برنامه‌ریزی فضایی) تاکنون، در گزارش‌ها و مقالاتی متعدد به بخش مسکن در ایران پرداخته‌ام. آسیب‌شناسی شرکت‌های تعاونی مسکن و نظام استیجار، مسکن اقتصادی از لحاظ رابطه تعادلی اقتصاد کلان با بخش مسکن، مسکن اقتصادی از لحاظ طبقات ساختمانی، نسبت…
بیشتر

از پزشکی و مهندسیِ مشروع تا جامعه‌شناسیِ نامشروع

 مشروعیت فرهنگی و رشد علمی در گفت‌وگو با محمدامین قانعی‌راد   دکتر سید محمدامین قانعی‌راد متولد ۱۳۳۴، دکترای جامعه‌شناسی، رئیس سابق انجمن جامعه‌شناسی ایران و عضو هیئت‌علمی مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور است. از ایشان کتب و مقالات متعددی در حوزه جامعه‌شناسی علم به چاپ رسیده است. او همچنین تلاش دارد اندیشیدن جامعه‌شناختی در باب مسائل اصلی جامعه ایرانی را در عرصه عمومی گسترش دهد.…
بیشتر

ضرورت بازنگری بنیادی در دانشگاه‌های کشور

  توسعه علمی درگفت‌وگو با رضا منصوری   رضا منصوری دیپلم خود را در سال ۱۳۴۴ (۱۹۶۵ م) از دبیرستان رهنمای تهران گرفت و در همان سال برای تحصیل در رشته فیزیک به دانشگاه وین رفت. وی در سال ۱۳۵۱ (۱۹۷۲ م) دکتری خود را در رشته فیزیک اخذ کرد. رضا منصوری تا سال ۱۳۵۶ (۱۹۷۷ م) به مدت پنج سال استادیار دانشگاه وین بود.…
بیشتر

رد پای نفت در اقتصاد

  نگاهی آماری به تاریخ صدساله نفت در ایران سمانه گلاب نفت؛ این ماده سیاه که از زمان‌های بسیار قدیم مورد استفاده مردم ایران بوده است آثاری بس عمیق بر زندگی روزمره ساکنان این مرز و بوم به‌جا گذاشته است. ردپای این اثرگذاری را می‌توان از انقلاب مشروطه تا امروز پیگیری کرد. نخستین قرارداد نفتی ایران در سال ۱۲۸۰ با ویلیام دارسی منعقد شد، دقیقاً…
بیشتر

انقلاب در نظام سلامت

  ترجمه و گردآوری: علی کافی وقتی انقلاب در سال ۱۹۵۹ به پیروزی رسید بخش سلامت کوبا متشکل از ۶‌ هزار پزشک بود که تنها تا پنج سال پس از انقلاب این رقم نصف شد. باتیستا دانشگاه هاوانا، تنها دانشگاه پزشکی کشور را در پی اعتراضات سال ۱۹۵۷-۱۹۵۸ تعطیل کرده بود و یکسال پس از بازگشایی، یعنی در سال ۱۹۶۰ تنها ۱۹ استاد در آن…
بیشتر

راز موفقیت سوئیس در نوآوری چیست؟

  نویسنده: ‌ فیلیپ بوئر* برگردان: مریم پوررحیم   «نوآوری محصول فکر منطقی نیست، اگرچه نتیجه گره‌خورده به ساختاری منطقی است» آلبرت اینشتین نوآوری با یک جرقه به وجود نمی‌آید. در ارتقای کامیابی اجتماعی هیچ عاملی از نوآوری مهم‌تر نیست. ایجاد و توسعه نوآوری در سطح قانون‌گذاری و سیاست به‌هیچ‌وجه کار ساده‌‌ای نیست. از یک‌سو کسانی که درباره پروسه رسیدن به موفقیت در نوآوری، بدانند…
بیشتر

اکولوژی و سوسیالیسم

  در گفت‌وگو با کریس ویلیامز   برگردان: محمد حب‌وطن   کریس ویلیامز یک فعال محیط زیستی باسابقه و مؤلف کتاب اکولوژی و سوسیالیسم: راه‌حلهایی برای بحران اکولوژیکی دنیای سرمایه‌داری است. وی استاد فیزیک و شیمی در دانشگاه پیس و مدرس دانشکده علوم در مؤسسه دانشگاهی پکر و همکار دائمی نشریه اینترنشنال سوسیالیست ریویو است. گفت‌وگوی زیر با کریس ویلیامز در رادیو آلترناتیو در شهر…
بیشتر

توسعه سیاسی و فرهنگ در لایحه برنامه ششم توسعه

  سروش رزمی[۱]   مقدمه تعریف فرهنگ و توسعه سیاسی و پیوند میان این دو مفهوم در دو سده گذشته تعریف‌های مختلفی از فرهنگ ارائه شده به‌طوری که از جنبه‌های تاریخی، روان‌شناسی و ساختاری مورد بررسی اندیشمندان و متفکران قرار گرفته است. در این میان برانیسلاو مالینوفسکی، مردم‌شناس شهیر لهستانی، تفسیر مهمی از فرهنگ ارائه داده است. وی به‌عنوان یک متفکر قرن بیستم، فرهنگ را…
بیشتر

فرجام یک اقدام؛ نگاهی به نتایج خصوصی‌سازی در ایران

  سمانه گلاب چشم‌انداز ایران در شماره‌های پیشین مجموعه گفت‌وگوهایی را درباره موضوع «فساد سیستماتیک» در کشور تهیه و منتشر کرد. نکته مشترکی که در تمام این گفت‌وگوها وجود داشت، حضور بخش شبه‌دولتی و غیرپاسخگو با قدرت اقتصادی-‌سیاسی است که شرایط غیرشفافی را ایجاد کرده و در نتیجه آن زمینه برای فساد ایجاد شده است. در چرایی ایجاد این بخش در اقتصاد نیز به کلیدواژه…
بیشتر

معمای اقتصادی در ایران

  چگونگی کاهش تورم در قبال افزایش نقدینگی؟! فرهاد توانا در حال حاضر پرسشی اساسی در اذهان عمومی درباره وضعیتی مبهم و متناقض مطرح است؛ چرا طی سه سال اخیر علی‌رغم افزایش نقدینگی از ۴۰۶ هزار میلیارد تومان در ابتدای سال ۱۳۹۲ به رقم ۱۰۹۹ هزار میلیارد تومان در مردادماه ۱۳۹۵، تورم یک نرخ کاهنده داشته است. در تئوری و نظریه‌های اقتصادی و سیاست‌های پولی…
بیشتر

شرایط آنومیک دانشگاه؛ محصول شرایط آنومیک جامعه

محمدباقر تاج‌الدین*   مقدمه روند فعلی دانشگاه‌ها در ایران و شرایط ناگوار و نگران‌کننده حاکم بر آن‌ها از ساختار اداری و مدیریتی آن گرفته تا عملکرد استادان و دانشجویان همگی نگرانی‌ها و دغدغه‌های فراوانی را فراهم آورده که واکاوی و بررسی هر چه بیشتر درباره آن را ضروری کرده است. نیم‌نگاهی به رویه‌ها و روندهای فعلی دانشگاه در ایران نشان می‌دهد که این رویه‌ها و…
بیشتر