تاریخ

اسدالله علم و مراجع تقلید؛ از احداث سینمایی در آبادان تا مسافرت شاه به قم

  رحیم روح‌بخش پیش‌درآمد در شماره ۹۸ مجله چشم‌انداز ایران (شهریور و مهر ۱۳۹۵) مقاله‌ای با عنوان «علی امینی و مراجع تقلید: از انتصاب مشاور مذهبی نخست‌وزیر تا دیدار با مراجع قم» نوشتم. مقاله حاضر به‌نوعی در راستای آن مقاله است که تقدیم خوانندگان گرامی می‌شود. فرض دو مقاله بر این اصل استوار است که در دوره تصدی کابینه این دو نخست‌وزیر (امینی و علم)…
بیشتر

زمان نویافته

  خاطرات سیاسی بهمن بازرگانی   امیرهوشنگ افتخاری‌راد: بهمن بازرگانی متولد ۱۳۲۲ است. او همچون اغلب جوان‌های مبارز دهه ۴۰ جذب یکی از گروه‌های چریکی شد؛ دهه ۴۰ بارآور مرحله‌ای از مبارزات بود که دیگر، روش‌های مسالمت‌آمیز نسل پیش از خود را گوش شنوایی نداشت. جوان‌های دهه چهل نمی‌خواستند وقت را تلف کنند و با سیاست کجدار و مریز به گشادن انسداد سیاسی وقت همت…
بیشتر

قانون ‌نه ماده‌ای ملی‌شدن صنعت نفت و مجلس هفدهم

  اصل ملی شدن صنعت نفت در کنار آزادی و عدالت دغدغه اصلی مصدق در دوران نخست‌وزیری    گروه نفت نهضت ملی‌شدن نفت از مقاطع برجسته تاریخ معاصر ایران است. نهضتی که از نظر گستره و عمق نفوذ در کشور و منطقه کم‌نظیر بوده است. حمایت بی‌دریغ اقشار مختلف جامعه از دانشگاهیان، روحانیان، بازاریان و قاطبه ملت، گواه صادقی بر این مدعاست. مبنای حقوقی و…
بیشتر

از قاضیان عصر خلفا تا …

ایستادگی قضات در مقابل خواسته‌های ناروای حکام در تاریخ قضا در اسلام   اکبر ثبوت نزدیک پنجاه سال پیش که در محضر علامه ذوفنون استاد بزرگوار، ابوالحسن شعرایی، زانوی تلمذ به زمین می‌زدم ایشان در درس خارج جواهر الکلام -کتاب القضاء– به مناسبتی سخن از ایستادگی قضات در برابر خواسته‌های ناروای حکام در طول تاریخ اسلام به‌میان آوردند و نمونه‌های متعددی در این باره ذکر…
بیشتر

انقلاب ایران؛ ظرفیت‌ها و فعلیت‌ها

  کمال رضوی*   قریب به چهار دهه پس از پیروزی انقلاب مردم ایران در بهمن ۱۳۵۷، نسل نو با پرسش‌ها و تشکیک‌های بسیاری در خصوص ضرورت و چرایی آن انقلاب روبه‌رو است؛ چنان‌که حقانیت انقلاب از منظری اراده‌گرایانه،[۱] برای بسیاری از افراد زیر سؤال رفته است. در این بین اما بازخوانی ظرفیت‌ها و فعلیت‌های انقلاب می‌تواند ما را به‌جای مناقشه بر سر این منظر…
بیشتر

نصر و سلطنت اسلامی

    نقدی بر خاطرات حسین نصر حسین آبادیان   مدلی که نصر به نام سلطنت اسلامی نام می‌برد، بسیار قدیمی است؛ اینکه دین و دولت پشت و روی یک سکه‌اند، در کتاب‌هایی مثل نامه تنسر به گشنسب هم آمده است و به‌واقع ریشه در ایران پیش از اسلام به‌ویژه حکومت ساسانی دارد. پس از اسلام هم تا پیش از دوره صفوی که حکومت دست…
بیشتر

مهار انقلاب و حفظ سلطنت اسلامی

  روایت سید حسین نصر از انقلاب اسلامی در کتاب حکمت و سیاست رحیم روح‌بخش اله‌آباد   چکیده: کتاب حکمت و سیاست گفت‌وگویی علمی در قالب تاریخ شفاهی با دکتر سید حسین نصر، فیلسوف ایرانی مقیم امریکاست. این پروژه را تیمی متخصص با مسئولیت آقای حسین دهباشی و با حمایت سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران و برخی نهادهای دیگر انجام داده است.[۱]…
بیشتر

سه اصل کلیدی در تحلیل جنبش چریکی ایران

  نکاتی پیرامون نقدهای جنبش مسلحانه خسرو پارسا دکتر خسرو پارسا مبارزات سیاسی خود را در صفوف ملی از سال ۱۳۳۹ آغاز کرد و پس از اخذ درجه دکترا از دانشگاه تهران در سال ۱۳۴۰ برای ادامه مبارزه و تحصیل به امریکا رفت و در آنجا با تعدادی از هم‌رزمانش در ایران، جبهه ملی دوم خارج از کشور را تشکیل دادند. آن‌ها با اینکه ملی…
بیشتر

سی‌خرداد ۶۰؛انتقام‌جویی به جای محبت

    گفت‌وگو با حسن عرب‌زاده مهندس حسن عرب‌زاده در سال ۱۳۰۸ در مشهد متولد شد. پس از گرفتن دیپلم، وارد هنرسرای عالیِ  تهران ـ که بعدها دانشگاه پلی‌تکنیک یا امیرکبیر نام گرفت ـ شد. در سال ۱۳۳۷  فارغ‌التحصیل و در سال ۱۳۴۰ که بنا به گفته خودشان در دوره بحران اقتصادی دکترامینی که کار پیدا نمی‌شد، در سد کرج استخدام شد و از آنجا…
بیشتر

سی خرداد ۶۰، محصول گسست از مردم

  گفت‌وگو با محمد عطریانفر و لطف‌الله میثمی   آنچه پیش روی شماست، حاصل گفت‌وگوی ما با مهندس محمد عطریانفرـ عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی ـ است. وی در سال ۱۳۳۲ در اصفهان متولد شد و پس از گرفتن دیپلم در اصفهان در دانشگاه صنعتی شریف به تحصیل در رشته مهندسی پالایش نفت پرداخت. ایشان در سال‌های ۱۳۵۴ تا ۱۳۵۷ دو بار در جریان…
بیشتر

فاطمی، نماد عینی هویت ایرانی

آنچه می‌خوانید، سخنرانی مهندس لطف‌الله میثمی در دانشگاه علامه طباطبایی در مراسم سالروز شهادت دکترسیدحسین فاطمی به‌تاریخ ۲۰/۸/۱۳۸۲ است. از آنجا که ۱۹ آبان، پنجاه و دومین سالگرد شهادت دکترفاطمی است، بر آن شدیم تا این متن را برای زنده نگاه داشتن یاد آن شهید بزرگوار منتشر کنیم. *** ما زنده به آنیم که آرام نگیریم        موجیم که آسودگی ما عدم ماست “ان‌الذین قالوا ربناالله…
بیشتر