در گفت‌وگو[۱] با  دکتر  شهریار شفقی[۲] بیش از نیم قرن از آشنایی ایرانیان با مارتین هایدگر فیلسوف آلمانی می‌گذرد و واکنش‌ها به فلسفه و اندیشه‌های او متفاوت است. در ده پانزده  سال گذشته خوشبختانه آثار زیادی از او به فارسی ترجمه شده و کتاب‌های زیادی نیز درباره او تألیف و ترجمه شده است. البته هایدگر نه‌فقط در ایران بلکه در همه جای دنیا، به‌دلیل…

  علیرضا قلعه‌دار همان‌طور که مستحضرید یکی از سردرگمی‌های رایج در دنیای نقد و بررسی مقالات و کتاب‌ها، قرارگرفتن مفاهیم جاافتاده اشتباه در امر بحث و فحص و نقد و انتقاد بوده که نتیجه‌ای جز سردرگمی ندارد. یکی از این موارد بحث اسلام و دموکراسی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین موارد وارونه فکری، افرادی بوده‌اند که نه‌تنها اسلام، بلکه دموکراسی را نیز نمی‌شناسند، ولیکن درباره آن‌ها…

حبیب‌الله پیمان #بخش_دوم   هویت مفهومی انتزاعی است درباره کیستی و چیستی من و «ما»ی جمعی و وجوه تمایز آن از «غیر» به کمک درکی مشترک از واقعیت‌ها، اصول و ارزش‌های وحدت‌بخش. حاصل این درک کلی احساس انس، آشنایی، اعتماد و همبستگی متقابلی است که در هر فرد نسبت به جماعت خودی پدید می‌آید. اگر به هر دلیل این درک کلی مشترک تجزیه شود و…

  بهروز مرادی   حکومت دینی؛ یعنی حکومتی که قصد دارد نظامی بر پایه‌های دین در جامعه استوار سازد. عموم افراد و گروه‌هایی که در صدد تحقق چنین نظامی هستند وظیفه اصلی خود را اجرای شریعت دین در جامعه می‌دانند، اما همه گروه‌های دیندار برپایی چنین حکومتی را جزئی از اهداف دین نمی‌دانند. مضاف بر این، آنان از محتوای شریعت دین نیز تلقی یکسانی ندارند.…

  فرازمانی و فراتاریخی خدا، انسان، قرآن سخنرانی عبدالجواد فلاطوری برگردان: سید محمدباقر تلغری‌زاده موضوعی که قرار است در اینجا درباره آن صحبت شود خدا و انسان از نگاه قرآن است؛ البته از من خواسته شده قبلاً چندکلمه‌ای درباره شخص خودم و نیز موضعم درباره گفت‌وگو بیان کنم. پس از پایان تحصیلات در فلسفه و الهیات اسلامی، در اکتبر ۱۹۵۴ (۱۳۳۳) به آلمان آمدم. در…

  امین یاری هدف از نگارش این کتاب نیایش در آیین زرتشت و اسلام که در سال ۱۳۹۷ با اهتمام نشر صمدیه انتشار یافت، تحقیق تطبیقی و اصولی در باب «نیایش در آیین زرتشت و اسلام» بود. مطالعه مکرر «گاتاها»، مرا بر آن داشت تا آن قسمت از «اوستا» را با آیاتی از «قرآن کریم» بسنجم که در موضوع نیایش بیان شده‌اند و با نشاندن…

  حمیدرضا عریضی[۱] کتاب تحول سیاسی گفتمان شیعه در ایران پایان‌نامه دکترای جمیله کدیور است که به راهنمایی دکتر حسین بشیریه نوشته شده و انتشارات طرح نو آن را به چاپ رسانده است. نویسنده این سطور ابتدا به شرح و توصیف دیدگاه نگارنده پرداخته و سپس در سیزده محور انتقادهای خود به این دیدگاه را بیان می‌کند. شرح و توصیف دیدگاه نویسنده کتاب کتاب به…

یورگن هابرماس هاینریش مایر این دوره سخنرانیهای آموزنده را به پرسشهای مربوط به تنشهای سیاسی میان دین و سیاست معطوف کرده است. برنامه این سخنرانیها آشکارکنندۀ نگاهی است که به وسیله وقایع یازدهم سپتامبر، نسبت به خشونت بالقوۀ نهفته در دینهای جهانی تیزبین شده است. من به دلیل محدودیتهای تخصصی ام نیز مایلم که این نگاه را به سوی خودمان رهنمون، و به جای نان…

  حبیب پیمان #بخش_اول    طرح مسئله و چکیده بحث بیش از دو دهه است که مناقشات خونین فرقه‌ای و جنگ‌های ویرانگر، سراسر دنیای اسلام را در خود فروبرده است. قطعاً انگیزه‌های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی نیرومندی در پشت این حوادث و تجربیات تلخ و پردردورنج نهفته است. پس‌زمینه‌هایی آکنده از احساس ناامنی، تحقیر و شکست ناشی از چندین قرن سیطره استعمار خارجی و استبداد…

جمال‌الدین شاعری*   چکیده جایگاه کانت در طرح نگرشی متمایز و مؤثر در تاریخ فلسفه و تأثیر آن بر صورت‌بندی اندیشه‌های حقوق بشری معاصر انکارناپذیر است. بررسی افکار وی از لحاظ تأثیر آن‌ها در شکل‌بندی اسناد حقوق بشری رهنمون این مطلب است که او به‌نوبه خود در انگیختن افکار حقوق بشری منتهی به تشکیل اسناد حقوق بشری سهمی درخور داشته و این اسناد به‌شکلی غیرمستقیم…

جمشید دیوانی در شماره ۱۰۷ نشریه در مقاله «تفسیر کتاب با کتاب»، ضمن بازخوانی کتاب زمان در متن دین مهندس میثمی به رویکرد تفسیری نوینی اشاره شد که عمدتاً در یک قرن اخیر، مفسران و مبارزان نواندیش مسلمان به آن توجه کرده‌اند. در این رویکرد تفسیری، مفسر برای کتاب ملفوظ مابازای خارجی قائل بوده و آن را صورت تشریعی کتاب آفرینش می‌داند. گروه اخیر ارجاع…

  تا چه اندازه چندهمسری می‌تواند حکمی دائمی در قرآن تلقی شود؟  بهروز مرادی  یکی از مسائل چالش‌برانگیز و پرمناقشه در قرآن مسئله تعدد زوجات است. در این مقاله به این مسئله پرداخته شده و به‌ویژه این پرسش محوری بررسی شده که تا چه اندازه چندهمسری در قرآن می‌تواند حکمی دائمی تلقی شود. پیش از آنکه به موضع قرآن درباره تعدد زوجات پرداخته شود، لازم…