بررسی آیات مرتبط با ادوار زندگی حضرت ابراهیم (ع) محمد تولایی بررسی آیات مرتبط با حضرت ابراهیم (ع) در قرآن کریم را ابتدا با توضیح مختصری از جنبه آماری و کمی آیات و نحوه توزیع و پراکنش آن‌ها آغاز می‌کنیم و سپس بر اساس منابع و مکتوبات موجود به شرح زندگانی آن حضرت می‌پردازیم. در پایان دسته‌بندی آیات و تطبیق آن‌ها با روند زندگانی…

  از اخلاقِ دینِ مسیح تا اخلاقِ دینِ انسانگرا مریم سیدکریمی با تشکر از مقاله جناب مهندس لطف‌الله میثمی که نشان داده بودند چگونه دین، منبعی برای اخلاق بوده و خود واجد عقلانیتی است که مکارم اخلاقی را انضمامی کرده و گسترش می‌دهد. مسیری که در مقاله ایشان دنبال شده، در حقیقت روشنگر راهی است که سه پیامبر بزرگ، موسی، عیسی و محمد پیموده‌اند. چنان‌که…

  دین برای تکمیل اخلاق و روشمندکردن آن است و دین‌داری موجود ما مشکل دارد   لطف‌الله میثمی چندی پیش در یک جمعه قرآنی مطلب مختصری درباره «نسبت دین و اخلاق» برای جمع حاضر در جلسه ارائه دادم که با تقریر و ویراستاری مختصری برای برخی از دوستان فرهیخته و صاحب‌نظر فرستادم تا این مطلب را نقد و ارزیابی کنند که در نشریه چشم‌انداز ایران…

  امیرحسین نوربخش (پژوهشگر دکترای حقوق عمومی) ـ محمود شفیعی (دانشجوی دانشگاه علوم قضایی تهران) مقدمه: مدرنیزاسیون، پیشرفت، ترقی، تکنولوژی و در یک معنی «جهان اولی»؛ تمامشان رؤیاهایی دست‌یافتنی است که باید غرامت و هزینه سنگینی در قبالش پرداخت کرد؛ که کمترین آن نیست‌شدن زیر یوغ و سلطه اربابان است، حالتی که در تمام اعصار بدان «بردگی» می‌گویند. پیرامون موضوع «بردگی»، کتاب‌ها و مقاله‌های بسیاری…

  بررسی بسط تجربه ابراهیمی در قرائت دکتر شریعتی ابوطالب آدینه‌وند   ابراهیم، در خوانش دکتر شریعتی، بانی و مؤسس جنبش اصلاح پس از هبوط انسان است؛ البته پیش از ابراهیم نیز در تلقی دینی، انبیا و مصلحانی بوده‌اند. انسانی که پس از هبوط به علت شکل بستگی مناسبات ظالمانه و تغلب در بستر تاریخ و زندگی انسان‌ها در چنبره طبقات و تبعیض جنسیتی و…

لطف‌الله میثمی بخش دوم در صدمین شماره چشم‌انداز ایران بخش اول سخنرانی لطف‌الله میثمی در رمضان ۱۳۹۵ درباره ویژگی‌های حضرت ابراهیم (ع) و ملت ابراهیم آمد؛ در آن شماره به مضامینی چون الگوبودن حضرت ابراهیم (ص)، مفهوم «من دونه الله» و تمایز عبارت و پرستش پرداخته شد. در ادامه بخش دوم این سخنرانی تقدیم می‌شود: در بخش نخست این بحث به آیه ۱۳۵ سوره بقره…

  حبیب‌الله پیمان ویژگی‌های قیام ابراهیم در روشنایی آگاهی از شرایط جغرافیایی تاریخی و دورانی آن رخداد بهتر درک می‌شود. دورانی محوری که حدود دو هزار سال پیش از میلاد آغاز می‌شود و یک مشخصه آن ظهور تقریباً هم‌زمان انبیای بزرگ توحیدی است که با روشنگری‌های خود روند گسست از فرهنگ عصر شکار و امپراتوری ضمیر ناآگاه و غلبه آگاهی را تسریع کردند. پیشینه تاریخی…

  کلیشه «اسلام، دین خشونت» نیازمند بازبینی از منظری جامعه‌شناختی است   سارا شریعتی   آنچه در ادامه می‌آید متن پیراسته سخنرانی دکتر سارا شریعتی، عضو هیئت‌علمی گروه جامعه‌شناسی دانشگاه تهران، است که به موضوع نسبت دین و خشونت پرداخته‌اند. ایشان تأکید دارد که از منظری اجتماعی و نه الهیاتی و فلسفی به این نسبت می‌پردازند و کاستی بسیاری از مباحثی که به نسبت مذکور…

  گفت‌وگو با حسن محدثی گیلوایی   تصریح هابرماس به شکل‌گیری پاره‌ای از مهم‌ترین ایده‌ها و مفاهیم تفکر مدرن بر مبنای آموزه‌ها و اندیشه‌های سنت دینی، آیا مؤید بسترآفرینی دین برای علم نیست؟ آیا نمی‌توان این رویکرد هابرماس را نوعی نزدیک‌شدن به ایدهدورکیم مبنی بر دینی‌بودن منشأ پاره‌ای از مهم‌ترین مقولات فکر در جوامع بشری به‌شمار آورد؟ اینکه دین از برخی جهات بستر مساعدی برای…

  پاسخ‌های شهریار شفقی به پرسش‌های مکتوب چشم‌انداز ایران مجله جدی و صادق شما پرسشی درباره ارتباط سخنان یورگن هابرماس (در ۲۹ سپتامبر ۲۰۱۵ به مناسبت قبول جایزه کلوگه) به مقوله «علوم انسانی اسلامی» پرسیده است. از این رو خود را مقید می‌دانم که نکاتی را درباره پرسش‌های مجله و سخنان هابرماس مطرح کنم، اما از آنجا که سخنان هابرماس را بهانه خوبی برای پرداختن…

  گفت‌وگو با مسعود پدرام در سال‌های ۵۳ تا ۵۴ در جریانات اسلامی، تضاد دین و علم وجود داشت که کار به‌جاهای باریک نیز کشید. حتی به زنده‌یاد شریف واقفی هم که گفته بودند تشکل جدیدی راه بیندازیم، او گفته بود که پیش از این کار باید به حل این تضاد بیندیشیم. بعضی می‌گفتند که ۹۵ درصد کارها به‌وسیله علم انجام می‌گیرد و اگر در…

  متن سخنرانی هابرماس در مراسم دریافت جایزه جان کلوگه در سال ۲۰۱۵   علی بهادری این مقاله ترجمه متن نوشتاری سخنرانی یورگن هابرماس (به زبان انگلیسی) هنگام دریافت جایزه سال ۲۰۱۵ «مرکز جان کلوگه» است که در مقر آن مرکز، کتابخانه کنگره امریکا، در ۲۹ سپتامبر همان سال ایراد شده است. این متن را توماس گَرگرسون از شاگردان برجسته هابرماس و یکی از دو…