اندیشه

آسیب‌شناسی قدرت در اندیشه مولانا

  در نقد کیش شخصیت و تفرعن اصحاب قدرت   احمد کتابی درآمد مولانا جلال‌الدین محمد مولوی، بی‌گمان، سرآمدِ عارفان ایران‌زمین و آثار جاویدان او، به‌ویژه مثنوی معنوی، گنجینه عظیم و بی‌بدیلِ معارف الهی و دقایقِ عرفان است. به‌رَغمِ این تمرکز و استغراق در الهیات و مباحثِ عرفانی، مولانا از توجه و پرداختنِ به دیگر موضوعات نیز غافل نمانده است؛ تا آنجا که کمتر مسئله‌ای…
بیشتر

از عرفانِ سلطان‌پسند تا عرفان خراسانی

  گفت‌وگو با علی طهماسبی «از بخارا تا درِ شام، اگر سنگی به پای کسی آید، اندوه آن مراست» ابوالحسن خرقانی     ده مقاله‌ای که در فضای مجازی درباره عرفان منتشر کرده‌اید از این منظر بدیع است که به شرایط تاریخی توجه داشته‌اید. برای مثال اشعار حافظ را باتوجه به شأن تاریخی و سیاسی، بررسی کرده‌‌اید. انگیزه نگارش شما از این سلسله مقالات چه…
بیشتر

نگاهی به حکم مرتد از منظر آیت‌الله‌العظمی حسینعلی منتظری

  امین یاری   این مقاله، نگاه فقهیِ آیت‌الله‌العظمی منتظری را در باب ارتداد، به ترتیب زمانی بیان می‌کند. آیت‌الله‌العظمی منتظری در حیات علمی و فقهی خویش، نظرات متفاوت و متعارضی در موضوعِ مجازات و نحوه برخورد با مرتد داشت. البته این تفاوت و تعارض، در جهت تکامل و بداعت فقهی بود و پویش و پالایش فکری ایشان را روشن می‌ساخت. ابتدا، چون دیگر فقهای…
بیشتر

ملت ابراهیم

  سخنان لطف‌الله میثمی در توشه‌گیری از روش ابراهیم در قرآن #بخش-سوم   بحث پیشین ما درباره «ملّت ابراهیم» بود و در پایان به رسولانی پرداختیم که نزد حضرت ابراهیم آمدند و دو پیام داشتند؛ نخست بشارت به اینکه ساره صاحب فرزند پسری می‌شود؛ و دوم خبر عذاب درباره قوم لوط. گفتیم که ابراهیم درباره عذاب با خدا مجادله می‌کند و خدا به ابراهیم سه…
بیشتر

ابراهیم و بناگذاری توحید محتوایی، مناسکی و فیزیکی

  رابطه ابراهیمی با خدا از منظر هدی صابر کمال رضوی   زنده‌یاد هدی صابر، از نواندیشان و روشنفکران مذهبی متأخر ایران، یکی از انگشت‌شمار اندیشه‌گرانی بود که لزوم بازخوانی مدون و منظم متن قرآن برای بازسازی رابطه خدا و انسان در جامعه فعلی ایران را مدنظر قرار داد و آخرین حلقه از تلاش‌های فکری‌اش در جلسات حسینیه ارشاد نیز طی هفتاد نشست سخنرانی به…
بیشتر

ابراهیم، جست‌وجوگر توحید

  بررسی آیات مرتبط با ادوار زندگی حضرت ابراهیم (ع) محمد تولایی بررسی آیات مرتبط با حضرت ابراهیم (ع) در قرآن کریم را ابتدا با توضیح مختصری از جنبه آماری و کمی آیات و نحوه توزیع و پراکنش آن‌ها آغاز می‌کنیم و سپس بر اساس منابع و مکتوبات موجود به شرح زندگانی آن حضرت می‌پردازیم. در پایان دسته‌بندی آیات و تطبیق آن‌ها با روند زندگانی…
بیشتر

رابطه دین و اخلاق در گذر تاریخ

  از اخلاقِ دینِ مسیح تا اخلاقِ دینِ انسانگرا مریم سیدکریمی با تشکر از مقاله جناب مهندس لطف‌الله میثمی که نشان داده بودند چگونه دین، منبعی برای اخلاق بوده و خود واجد عقلانیتی است که مکارم اخلاقی را انضمامی کرده و گسترش می‌دهد. مسیری که در مقاله ایشان دنبال شده، در حقیقت روشنگر راهی است که سه پیامبر بزرگ، موسی، عیسی و محمد پیموده‌اند. چنان‌که…
بیشتر

نسبت دین و اخلاق

  دین برای تکمیل اخلاق و روشمندکردن آن است و دین‌داری موجود ما مشکل دارد   لطف‌الله میثمی چندی پیش در یک جمعه قرآنی مطلب مختصری درباره «نسبت دین و اخلاق» برای جمع حاضر در جلسه ارائه دادم که با تقریر و ویراستاری مختصری برای برخی از دوستان فرهیخته و صاحب‌نظر فرستادم تا این مطلب را نقد و ارزیابی کنند که در نشریه چشم‌انداز ایران…
بیشتر

مقایسه تحلیلی بردگی کهن و بردگی در جهان مدرن

  امیرحسین نوربخش (پژوهشگر دکترای حقوق عمومی) ـ محمود شفیعی (دانشجوی دانشگاه علوم قضایی تهران) مقدمه: مدرنیزاسیون، پیشرفت، ترقی، تکنولوژی و در یک معنی «جهان اولی»؛ تمامشان رؤیاهایی دست‌یافتنی است که باید غرامت و هزینه سنگینی در قبالش پرداخت کرد؛ که کمترین آن نیست‌شدن زیر یوغ و سلطه اربابان است، حالتی که در تمام اعصار بدان «بردگی» می‌گویند. پیرامون موضوع «بردگی»، کتاب‌ها و مقاله‌های بسیاری…
بیشتر

معمار کعبه ایمان خویش باش

  بررسی بسط تجربه ابراهیمی در قرائت دکتر شریعتی ابوطالب آدینه‌وند   ابراهیم، در خوانش دکتر شریعتی، بانی و مؤسس جنبش اصلاح پس از هبوط انسان است؛ البته پیش از ابراهیم نیز در تلقی دینی، انبیا و مصلحانی بوده‌اند. انسانی که پس از هبوط به علت شکل بستگی مناسبات ظالمانه و تغلب در بستر تاریخ و زندگی انسان‌ها در چنبره طبقات و تبعیض جنسیتی و…
بیشتر

ملت ابراهیم

لطف‌الله میثمی بخش دوم در صدمین شماره چشم‌انداز ایران بخش اول سخنرانی لطف‌الله میثمی در رمضان ۱۳۹۵ درباره ویژگی‌های حضرت ابراهیم (ع) و ملت ابراهیم آمد؛ در آن شماره به مضامینی چون الگوبودن حضرت ابراهیم (ص)، مفهوم «من دونه الله» و تمایز عبارت و پرستش پرداخته شد. در ادامه بخش دوم این سخنرانی تقدیم می‌شود: در بخش نخست این بحث به آیه ۱۳۵ سوره بقره…
بیشتر

نقش ابراهیم در گسست دورانی از ناآگاهی به آگاهی

  حبیب‌الله پیمان ویژگی‌های قیام ابراهیم در روشنایی آگاهی از شرایط جغرافیایی تاریخی و دورانی آن رخداد بهتر درک می‌شود. دورانی محوری که حدود دو هزار سال پیش از میلاد آغاز می‌شود و یک مشخصه آن ظهور تقریباً هم‌زمان انبیای بزرگ توحیدی است که با روشنگری‌های خود روند گسست از فرهنگ عصر شکار و امپراتوری ضمیر ناآگاه و غلبه آگاهی را تسریع کردند. پیشینه تاریخی…
بیشتر