جامعه

پاشنه‌ای که در همیشه بر آن می‌چرخد

  کرونا و دردهای مزمن و ساختاری ما مهدی فخرزاده   اگر قرار باشد آن‌طور که طرح فاصله‌گذاری اجتماعی می‌گوید عمل شود، اتوبوس باید حالا حرکت کند، اما نظر آقای راننده با این طرح یکی نیست: – دو ماه است که دارم با حداقل ظرفیت و مسافر رانندگی می‌کنم، کرایه هم که اضافه نشده، این‌طوری هزینه خود ماشین هم درنمی‌آید. فاصله اجتماعی مسافران آن‌قدر کم…
بیشتر

حمایت‌های رفاهی در شرایط بحران: نقش وزارت کار و رفاه اجتماعی چیست؟

افسانه شرکت۱   امروزه نابرابری‌های درآمدی در بسیاری از کشورها رشد کرده است، افزایش این نابرابری با خود پیامدهای اقتصادی-اجتماعی نامطلوب زیادی به همراه می‌آورد. بحران‌های اقتصادی و شیوع بیماری‌های همه‌گیر می‌تواند تأثیرات بیشتری بر این نابرابری داشته و آن را افزایش دهد. همه‌گیری کووید-۱۹ نیز ازجمله این بحران‌هاست. اقدامات کنترلی همچون قرنطینه، تعطیلی کامل برخی از کسب‌وکارها، محدودیت‌های جابه‌جایی درون و بین شهری، تعطیلی…
بیشتر

فرصتی برای تغییر

  انسیه ابراهیمی   این گزارش تقدیم می‌شود به سپیده، سوده و همه معلمان و دانش‌آموزان ایران. فیتیله فردا تعطیله! کمتر دانش‌آموزی را می‌شناسم که از تعطیلی مدرسه آن هم ناخواسته و اتفاقی خوشحال نشود. از ابتدای مهر امسال تا پنجم اسفندماه که مدارس به‌طور قطعی تعطیل شدند دانش‌آموزان ابتدایی بیش از دو ماه از سال تحصیلی را تعطیل بوده‌اند؛ اما قرنطینه کرونا از نوع…
بیشتر

فلسفیدن کرونا

  فلسفه آخرالزمانی، فلسفه خشونت، وضعیت استثنائی، کرونا و فلسفه اخلاق و فلسفه ارسطویی حمیدرضا عریضی   فاطمه صادقی وضعیت کرونا را با این جملات تصویر کرده است: «این فرجه نابهنگام می‌تواند تلنگری باشد به همه ما تا در مورد سازمان‌دهی سیاسی جوامعمان، روابط انسانی و اجتماعی‌مان، رابطه‌مان با تولید و مصرف، آسمان و زمین و جنگل و دریا و حیوانات از نو بیندیشیم»(کرونا در…
بیشتر

زشت و زیبای کرونا

  دبیر سرویس جامعه: پای کرونا که به زمین باز شد، بیشتر روندهای عادی زندگی بشر به‌نوعی تعطیل یا کند شد؛ حتی روندهایی که شاید کسی باوری به ایجاد وقفه در آن‌ها نداشت. در این مدت، هرچند مناسبات انسانی دچار خدشه شد و جان خسته بشر، حالا درگیر یک بیماری عالم‌گیر است، اما روند مصرف سوخت‌های فسیلی نیز کاهش یافت و بزرگ‌ترین شکاف‌های لایه ازون …
بیشتر

از سقوط خان تا غائله آذربایجان

  نگاهی به کتاب سیاست‌ورزی در ایران مدرن؛ اقتصاد سیاسی ایران، ۱۳۲۵-۱۳۲۲۰ نوشته محمود عبدالله‌زاده انتشارات فرهنگ جاوید   مهدی فخرزاده   آخرین سال‌های سلطنت قاجار، با وجود آنکه ایران در جنگ اعلام بی‌طرفی کرده بود، اما دولت‌های متخاصم این اعلان را نادیده گرفتند و از شمال و غرب و جنوب بر ایران تاختند. شرح کشتارهای فراوان و در پی آن قحطی‌ای که تلفات بسیاری…
بیشتر

سرشت جنبش دانشجویی در دو دهه ۸۰ و ۹۰؛ بازگشت به مردم و جامعه مدنی

روایت دانشجویان محمدامین زندی   مقدمه ابتدای دهه ۸۰ است. دعواهای دفتر تحکیم کل فضای جنبش دانشجویی را متأثر کرده است. فضای کشور و دانشگاه در ابتدای دوره دوم ریاست‌جمهوری خاتمی متفاوت شده و بحث‌های حول کوی دانشگاه و اتفاقات بعد از آن، بخشی از دفتر تحکیم وحدت را به مرزبندی با دولت و خاتمی میل داده است و ناامیدی از اصلاح در فضای جامعه…
بیشتر

دانشجو و نفی تاریخی خودکامگی

روایت دانشجویان حجت‌الله شریفی   بارها در خصوص ماهیت و هویت جنبش دانشجویی و رسالت و کارکرد آن گفته و نوشته شده است. برخی از اساس لزوم وجود جنبش دانشجویی را انکار کرده‌اند و آن را تنها محصول یا حاصل توسعه‌نیافتگی جوامع و یا غیردموکراتیک بودن ساختار حاکمیت دانسته‌اند و با رشد دموکراسی و توسعه، در جوامع تداوم جنبش دانشجویی را بلاموضوع دانسته‌اند و برخی…
بیشتر

جنبش صنفی فرهنگیان، نگاهی از درون

روایت معلمان مهدی بهلولی   جنبش صنفی فرهنگیان  چیزی فراتر از جامعه مدنی آن‌هاست. جامعه مدنی، از گروه‌ها و تشکل‌های صنفی و مدنی آموزگاران ساخته شده است که در سراسر کشور فعال  هستند و در پی آن‌اند که جنبش فرهنگیان را رهبری، یا دست‌کم نقشی بنیادی در پویایی هر چه بیشتر آن بازی کنند. اما منظور از جنبش، درواقع همه کنش‌های اعتراضی فرهنگیان است که…
بیشتر

معلمان، سیاست و مطالبات خرد صنفی

روایت معلمان محمدرضا نیک‌نژاد   درباره جنبش‌ها و نهادهای مدنی و میزان تأثیرگذاری آن‌ها بر دگرگونی‌های سیاسی-اجتماعی کشورها دو نگاه کلی وجود دارد. نگاه نخست، پرطرفدار و تا اندازه‌ای جذاب، رویکردی است که همه جنبش‌ها و کنش‌های مدنی را زیرمجموعه جنبش‌ها و نهادهای سیاسی تعریف کرده و پیشرفت، اثرگذاری و دستاوردهای آن‌ها را وابسته به پیشرفت، اثرگذاری و دستاوردهای نهادها و جنبش‌های سیاسی می‌داند، اما…
بیشتر

کارگران و امر سیاسی

روایت کارگران   گفت‌وگو با فرشاد اسماعیلی انسیه ابراهیمی: جنبش کارگری ایران مانند سایر نهادهای مدنی، از آغاز شکل‌گیری تا به امروز با فراز و نشیب‌های زیادی روبه‌رو بوده و در مطالبات خود پیشروی و عقب‌نشینی‌های متعددی داشته است. در گفت‌وگو با فرشاد اسماعیلی، فعال کارگری و حقوق کار، کارگران و نسبت فعالیت‌های صنفی و سیاسی‌شان را به بحث گذاشته‌ایم.   سرآغاز شکل‌گیری جنبش‌های کارگری…
بیشتر

رسالت جنبش کارگری ایران

روایت کارگران   کاظم فرج‌الهی   امروزه طبقه کارگر ایران با جمعیتی بیش از ۲۶ میلیون نفر در بخش‌های صنعت، معدن، خدمات، کشاورزی و خدمات اداری و بانکی چونان غولی، اما خفته و بیمار است. کارگران در شرایط مختلف استخدامی و برقراری رابطه کار شامل ۱۳.۷ میلیون بیمه‌شده (بخش خصوصی)، ۳.۷ میلیون مزدبگیر شاغل در بخش عمومی، ۳.۲ میلیون بازنشسته و مستمری‌بگیرِ سازمان تأمین اجتماعی،…
بیشتر