لزوم توافق جریان‌های اصلی اجتماعی حول توسعه محمدرضا آهنی زیست‌جهان انسان ایرانی لحظه‌های دردناک بسیاری را از سر گذرانده است، اما سرشت زندگی به‌گونه‌ای است که آدمی رنج را درون چرخ‌های بیم و امید بدل به راهی به رهایی کرده است. امیدواریم رنج امروز این سرزمین همچنین سرنوشتی پیدا کند. در میان همه شقوق قابل تصور برای جنبش اخیر، بهترین گزینه آن است که این…

محمدصالح نقره‌کار[۱] جامعه ایران در حال تجربه یک دگرش ارزشی با تغییر در اقلیم زیست فردی و جمعی و جامعوی است. نظام حقوقی همپای این تحولات باید رؤیاهای مردم را ببافد تا به قاعده‌های الزام‌آور اثربخش بدل شود. همپای تحول‌خواهی ایرانیان باید تغییر در بافت و ساخت حقوقی طی بازخوانی ساختارها و هنجارها و رفتارها شکل بگیرد. تاب‌آوری نهاد قدرت برای ایجاد موازنه بین ثبات…

داریوش رحمانیان[۱]  مورخان ما به‌طور سنتی عادت کرده‌اند که گذشته منفصل را مطالعه می‌کنند. بر این اساس، ملاک اینکه یک حادثه یا پدیده به‌عنوان متَعَلق شناخت علمی تاریخی تعیین شود، این است که فاصله معین و مشخصی از آن ایجاد شود و ما اصطلاحاً معاصر بر آن حادثه باشیم، نه اینکه در آن حادثه باشیم. یک مسئله پیچیده معرفت‌شناختی و روش‌شناختی است که نمی‌خواهم وارد…

مسعود پدرام[۱] جنبش اعتراضی اخیر نمایانگر خواست و گرایش بخش‌های زیادی از جامعه ایرانی به‌سوی یک دموکراسی فراگیر است. گرچه پرداختن به بحث جنبش‌های اجتماعی جدید به‌عنوان قالبی برای تحلیل اعتراضات و جنبش اخیر از اهمیت زیادی برخوردار است، اما ترجیح می‌دهم از زاویه نظریه سیاسی به این مسائل نگاه کنم. به همین دلیل تأکیدم را بر این نکته قرار می‌دهم که آنچه این جنبش…

محمدرضا واعظ مهدوی[۱]  مطالعات زیادی انجام شده که نشان می‌دهد برای حیوانات مشارکت در شرایط تبعیض شکل نمی‌گیرد، چه رسد به انسان که جای خود دارد. فیلم میمون‌ها را دیده‌اید که به آن‌ها انگور می‌دهند که کار شرطی را انجام دهند. به حیوان دیگر که میوه متفاوت می‌دهند حیوان میوه را پرت می‌کند و اینجا به این نتیجه می‌رسند که حیوان تبعیض را برنمی‌تابد. به…

تأثیر فرآیندهای ژنتیکی در بروز اعتراضات اجتماعی همایون شهریاری[۱] از زمانی که انسان  به گونه دیگری از جانوران اضافه می‌شود، به خاطر هوشمندی و تفکرش ویژگی‌های خاصی پیدا می‌کند. یکی از نکات مهم در تاریخ انسان از حدود دو هزار سال قبل از میلاد، ثبت خیزش‌ها و شورش‌هاست. زردکلاهان و سرخ‌ابروان در چین، قیام بردگان به رهبری اسپارتاکوس در رم، شورش کورینت در یونان، قیام…

سعید معیدفر[۱]  بر اساس آنچه فلاسفه از ابتدا بیان کرده‌اند انسان یک موجود اجتماعی است که میل به زیست اجتماعی دارد. حتی در جوامع امروز که بحث از فردیت و فردگرایی می‌شود، اما ذات انسان‌ها نهایتاً میل به زیست اجتماعی و حیات جمعی دارد. خود این امر به نظر من یکی از چالش‌های موجود در جامعه ما و تحولات آن است. سال‌ها پیش، با آقای…

تحول عظیم و نادیده‌شده در ساختار جامعه و ذهنیت ایرانی هادی خانیکی[۱]  من یک تجربه در دوران بیماری داشتم که گفت‌وگو با آقای پدرام و خانم شریعتی بود. آقای دکتر گودرزی می‌گفت این امیدی که تو از آن حرف می‌زنی اگر هیچ فایده‌ای نداشت به درد درمان خودت خورد. راست می‌گوید. او همیشه امید اجتماعی من را به چالش می‌کشید و من هم می‌گفتم که…

نگاهی از منظر علوم سیاسی به جنبش اعتراضی اخیر در ایران محمدجواد غلامرضا کاشی[۱] جنبش اخیر نماد یا نشانه یا علنی شدن اقتدار پیشینی بوده که این اقتدار که دهه‌ها قبل فروریخته و پیامد کنونی‌اش این است که ما با یک جامعه و یک سازمان سیاسی فاقد اقتدار مواجه هستیم. طلب اقتدار مسئله بعدی است که چگونه این مردم و این جامعه طلب اقتدار می‌کنند.…

سعید درودی[۱] حقوق به‌طور کلی دو کار بیشتر نباید داشته باشد: یکی ایجاد نظم؛ و دیگری برقراری عدالت. به قول دکتر کاتوزیان اگر در جامعه‌ای فقط نظم باشد و عدالت نباشد می‌شود پادگان و یک سری روابط خشک؛ و اگر عدالت باشد ولی نظم نباشد می‌شود هرج‌ومرج، هرچند که تصور عدالت بدون نظم دشوار است. از طرفی علم حقوق و متون قانونی متأثر از تحولات…

حسن نمک‌دوست تهرانی[۱]  رویدادهای اخیر، انحطاط نظام رسانه‌ای حاکم، به‌خصوص چهار مؤلفه اصلی و ممیزه درهم‌تنیده و هم‌افزای آن را خیلی خوب نمایان کرده و به آشکارتر شدن این انحطاط شتاب بخشیده است. درعین‌حال کنش ارتباطی-رسانه‌ای شهروندان، از سطوح میان‌فردی و درون‌گروهی تا ارتباطات مبتنی بر پیام‌رسان‌های موبایل و شبکه‌های اجتماعی، تا حدود زیادی، این نظام رسانه‌ای حاکم و مؤلفه‌های آن را در عمل منتفی،…

  مریم رسولیان[۱] به نظر من شرایط ایجاد شده در این مقطع زمانی در کشور راه برگشتی ندارد. تعارض به‌ جایی رسیده که حل مسئله در ساختار موجود ناممکن به نظر می‌رسد. مردم به‌کرات اعتراض و اعلام نارضایتی کرده‌اند، اما رویکرد حاکمیت تغییری نداشته و راه‌ِحل حاکمیت روشی ابتدایی به شکل مدیریت نارضایتی با اعمال زور و خشونت بوده که تکراری و غیرمؤثر است. از…