نویسنده: جولین بورگر
منبع: گاردین
تاریخ: ۲۸ اوت ۲۰۱۷
برگردان: هادی عبادی
بر اساس اظهارات مأموران و تحلیلگران پیشین امور امنیتی امریکا، مأموران فعلی سیستم‌های اطلاعاتی این کشور از طرف کاخ سفید تحت‌فشار هستند تا توجیهی پیدا کنند که طبق آن بتوان ایران را نسبت به توافق اتمی سال ۲۰۱۵ متخلف نشان داد. چنین امری یادآور سیاسی‌کردن امور امنیتی است که نهایتاً مقدمه‌ای برای حمله به عراق شد.
از بین رفتن توافق ۲۰۱۵ میان ایران، امریکا و پنج کشور دیگر که طی آن ایران بخش قابل‌توجهی از برنامه هسته‌ای خود را در برابر رفع تحریم‌ها محدود کرد، باعث شروع بحران جدیدی درباره گسترش تسلیحات اتمی در زمانی خواهد شد که رابطه امریکا و کره شمالی نیز وخیم است.
گفته می‌شود تحلیلگران امور امنیتی که به‌شدت تحت تأثیر تجربه حمله به عراق در سال ۲۰۰۳ قرار گرفته‌اند که بر پایه شواهد نادرست در مورد سلاح‌های کشتارجمعی در زمان بوش پسر تصمیم‌گیری شده بود، قصد دارند در برابر مطرح‌کردن شواهد جعلی درباره تخلفات ایران مقاومت کنند. ند پرایس، تحلیلگر سابق سازمان سیا که به‌عنوان سخنگوی شورای امنیت ملی و دستیار ویژه اوباما نیز خدمت کرده در این زمینه اظهار داشت: «از جامعه اطلاعاتی شنیده‌ام که احساس می‌کنند به‌شدت تحت‌فشار هستند. آن‌ها به من گفتند که از این اوضاع متنفرند. آن‌ها حس آشناپنداری دارند، گویی صحنه‌ای است که قبلاً آن را دیده‌اند.»
به هر حال دونالد ترامپ اظهار داشته که انتظار دارد تمرد ایران تا نیمه اکتبر نشان داده شود. نیمه اکتبر زمان بعدی است که او بر اساس تصویب کنگره باید تأیید سه‌ماهه توافق اتمی (برجام) را امضا کند. این دولت به دنبال راهی است تا فروپاشی توافق را آغاز کند. دیوید کوهن، معاون سابق سیا، اظهار داشت: «این امر مبهوت‌کننده بود که ترامپ پیش از آنکه سیستم اطلاعاتی از نتیجه‌ای پشتیبانی کند، به آن نتیجه اطمینان داشت». او به شبکه سی ان ان گفت: «او اساساً به فرایند امور امنیتی توجهی ندارد. اگر سیستم اطلاعاتی ما به شیوه کنونی سیاسی و به این ترتیب تضعیف شود، استفاده از آن داده‌های اطلاعاتی در هر سطحی فاقد ارزش خواهد بود».
در حرکتی دیگر که یادآور مسئله عراق است، دولت امریکا بر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی فشار می‌آورد تا درباره بازرسی از سایت‌های نظامی در ایران حالت تهاجمی داشته باشد. این امر مشابه فشار تیم جورج بوش برای بازرسی‌های سرزده بیشتر از سایت‌های نظامی صدام حسین است. در تازه‌ترین اقدام از این نوع نیکی هیلی، سفیر امریکا، در سازمان ملل به مقر آژانس در وین سفر کرد تا چنین مأموریتی را به انجام رساند.
البته این نکته حائز اهمیت است که برخلاف سال ۲۰۰۳ که در جامعه اطلاعاتی ایالات‌متحده اختلاف‌های عمیقی درباره وجود شواهد درباره تسلیحات کشتارجمعی وجود داشت، اکنون در میان جامعه اطلاعاتی امریکا، وزارت خارجه ایالات‌متحده، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و پنج کشور دیگری که برجام را امضا کردند، اجماع وجود دارد که هیچ مدرک قابل‌توجهی وجود ندارد که ایران از تعهدات خود در قرارداد تخطی کرده باشد.
با این وجود ترامپ که این توافق را از زمان مبارزات انتخاباتی خود مورد انتقاد قرار داده بود، همچنان مایل به از بین بردن آن است. در ۱۷ ژوئیه تأیید ریاست‌جمهوری در مورد برجام برای چند ساعت به تعویق افتاد، در نهایت مسئولان ارشد امنیت ملی ترامپ را از خطرات امضا نکردن آن آگاه کردند. ترامپ در تاریخ ۲۵ ژوئیه به روزنامه وال استریت ژورنال گفت: «اگر به من بود،۱۸۰ روز پیش ایران را متخلف اعلام می‌کردم.» او به این نکته اشاره کرد که رکس تیلرسون، وزیر خارجه امریکا، او را به تأیید این توافق قانع کرده بود. او در ضمن گفت که در این مورد در دولتش بررسی‌های بزرگ و دقیقی در حال انجام است.
ریچارد نفیو، که هماهنگ‌کننده ارشد سیاست تحریم در دولت اوباما و عضو گروه مذاکره‌کننده منجر به برجام بود به این نکته اشاره می‌کند که آژانس‌های دولتی همیشه چنین بررسی‌هایی را انجام می‌دادند. درواقع تفاوت در این است که در دولت ترامپ به آن‌ها گفته می‌شود که نتیجه چه باید باشد. او که اکنون استاد روابط بین‌الملل دانشگاه کلمبیا است اظهار داشت: «اکنون اوضاع چنین است که افسران و تحلیلگران اطلاعاتی آژانس‌های مختلف هر گزارشی را به‌دقت بررسی می‌کنند تا در نهایت بهانه‌ای برای عدم رعایت مفاد قرارداد از طرف ایران بتراشند.» او پیش‌بینی کرد اگر فشارها همچنان ادامه یابد یا حتی بیشتر شود، تحلیلگران امنیتی استعفا خواهند داد. «جامعه اطلاعاتی درس‌های سختی از عراق آموخت و مطمئنم که مأموران مرتبط با این امر استعفا خواهند داد و استعفای خود را با صدای بلند اعلام خواهند کرد. صدای آن‌ها مسیر امور را به مسیری مانند آنچه در سال ۲۰۰۳ طی شد، نخواهد کشاند.»
رابرت ملی، مذاکره‌کننده ارشد در گفت‌وگوها با ایران به این نکته اشاره کرد که دولت ترامپ اطلاعات حاصل از آژانس‌های امنیتی را نادیده می‌گرفت چراکه آن‌ها را افراد باقیمانده از دولت اوباما می‌دانست؛ اما او پیش‌بینی کرد که ترامپ نمی‌تواند نظر افراد تغییر کرده در سیستم امنیتی و دیدگاه‌های هم‌پیمانان امریکا را نادیده بگیرد و مشابه حرکت بوش، به سمت مواجهه با ایران حرکت کند. او در این زمینه گفت: «تفاوت آنجاست که وضعیت عراق قبلاً اتفاق افتاده و این امر بدین معنی است که مردم امریکا و جامعه بین‌الملل به آن آگاه هستند، در نتیجه هم جامعه امریکا و هم جامعه بین‌الملل متفاوت از آن دوران واکنش نشان می‌دهند.»
