کتاب به زبانی ساده به تشریح معضلات فردی و اجتماعی ما و ریشه‌یابی خلقیات و صفاتی می‌پردازد که به دلیل ترس، فقر و بی‌عدالتی در طول قرون و در راستای تنازع بقا در ما به وجود آمده‌اند. ویژگی‌هایی که در تکرار خویش و در گذار از نسل‌ها در ما نهادینه شده و همراه با آداب و رسومی که زاده همان شرایط بوده‌اند، بخشی از هویت فرهنگی ما را ساخته‌اند. ویژگی‌هایی چون مخفی‌کاری، زخم‌خوردن و دم برنیاوردن، صادق‌نبودن در گفتار، تحمل‌نکردن انتقاد، قسم‌خوردن برای اثبات مدعا، تعظیم و تمجیدهای بی‌محتوا به‌منظور تقرب به مافوق، مبالغه در سخن‌گفتن جهت باورندان خویش به دیگران، گوشه‌و‌کنایه‌زدن به‌منظور فرار از عواقب صراحت، تفسیر و تأویل‌های افراطی از کلام دیگران، حسادت، کینه‌توزی، غیبت‌کردن، تهمت‌زدن، شایعه‌ساختن، بنده‌پروری و بت‌سازی، کوچک‌کردن دیگران برای بالا‌بردن خود و بالاخره پدیده دهشتناکی به نام آبروداری.
با خواندن این کتاب متوجه می‌شویم که چگونه جایگزین‌شدن واژه «احترام» به‌جای «ترس» به بسیاری از این گفتارها و رفتارها رنگی از فضیلت و نیکی داده‌اند به‌طوری که افراد نه‌تنها قادر به وانهادن آن‌ها نیستند، بلکه خود را موظف به حفظ و پاسداری از آن‌ها می‌دانند. نویسنده بر این باور است که چنین فرهنگی فقط و فقط به تثبیت شرایط موجود کمک می‌شود و با حفظ آن نمی‌توان امید پیشرفتی داشت.
بخش دیگری از کتاب به آداب و عاداتی چونی مهمان‌نوازی، خونگرمی، دست و دلبازی، رودربایستی، آبروداری، احترام به مردگان و برگزاری مراسم باشکوه برای آنان می‌پردازد که نویسنده کتاب ریشه آن‌ها را در فقر اجدادمان یافته است. آداب و عاداتی که در زمان به‌وجود آمدنشان دلایل انسانی و والایی داشته‌اند، اما با گذشت زمان و تغییر شرایط زندگی جز زحمت و مرارت چیزی برایمان به ارمغان نمی‌آورند. معادل قرار‌گرفتن ثروت و آبرو در جامعه امروز ما باعث شده است قشر عظیمی از مردم ما به علت ناداری در اسارت همین میهمان‌نوازی‌ها، تکلفات و تعارفات، زندگی را بر خود و خانواده دشوار کنند و جمعی نیز فقط به تجمع ثروت بپردازند که احترام و آبرو کسب کنند و در این راه تا آنجا پیش روند که اخلاق را نیز زیر پا گذارند.
نویسنده بر این باور است که زمینه‌ساز اقتصاد سالم، سیاست سالم، ادبیات سالم و زندگی اجتماعی سالم فقط و فقط فرهنگ سالم است و تا زمانی که ما در اسارت چنین فرهنگی گرفتار آمده‌ایم امید دست‌یافتن به جامعه‌ای عدالتمند خواب و خیالی بیش نخواهد بود، جامعه‌ای که ارزش‌ها را نه در پول و موقعیت و مقام و مدرک و حفظ ظاهر، بلکه در تلاش، درستکاری، احترام به حقوق همگان، خیرخواهی، اولویت‌دادن به مسائل جمع، پذیرش انتقاد، قبول اشتباه، تحمیل‌نکردن عقیده خویش بر دیگران، قائل‌شدن حقوق انسانی برای زنان و کودکان و صداقت‌داشتن در رفتار و گفتار ببیند.
در این کتاب ضمن ارائه راهکارهایی از تمامی جامعه‌شناسان، روان‌شناسان مسائل اجتماعی، متخصصین مسائل فرهنگی و مسئولان دلسوز در جهت برون‌رفت از این اسارت فرهنگی استمداد شده است.
این کتاب را می‌توانید از کتاب‌فروشی‌های شهر کتاب، چاپخش (۶۶۴۰۴۱۱۰)، اختران (۶۶۴۱۱۴۲۹) و مولی (۶۶۴۰۹۲۴۳) تهیه کنید.
