پایانی بر برتری جت‌های سریع
مارتین چولوف
برگردان: هادی عبادی
در تاریخ جنگ‌های مدرن، جمله «مالک آسمان‌ها شوید تا جنگ را ببرید»، به‌عنوان قاعده‌ای دائمی مطرح بوده است. کشورهایی با بهترین فنّاوری و بیشترین بودجه‌ها، ده‌ها میلیارد دلار برای نیروی هوایی خود اختصاص داده‌اند تا مطمئن شوند در هر نبردی برتری نظامی دارند.
هواپیماهای کوچک، ارزان و بدون سرنشین این وضعیت را به‌ویژه در نبردهای خاورمیانه تغییر داده‌اند. تنها در سه ماه گذشته، پهپادها (هواپیماهای بدون سرنشین) چنین تأثیری را در عراق، سوریه، لبنان و اکنون در عربستان داشته‌اند، جایی که نیمی از تولید نفت عربستان و ۷ درصد مصرف جهانی با حمله‌ای برق‌آسا با وجود سیستم‌های پیشرفته هشدار هوایی مورد آسیب قرار گرفته است. اکنون پهپادها بخشی از دارایی پیشرفته‌ترین ارتش‌های منطقه است. به‌علت اینکه آشکارسازی آن‌ها مشکل است و هیچ بازیگر دولتی نمی‌تواند خود را نسبت به آن‌ها ایمن کند، بنابراین چاره‌ای جز استفاده از آن‌ها به‌عنوان سلاح جنگی وجود ندارد.
حتی اسرائیل که به آخرین جت‌های سریع مجهز است، برای حملات خود به اهدافی در سوریه به پهپاد روی آورده است. قابلیت انکار، نقشی اساسی ایفا کرده است؛ این توانایی که پهپادها می‌توانند از رادار بگریزند و چون مشخص نیست واقعاً چه طرفی بمباران را انجام داده، برای مقامات اسرائیلی عالی است، چراکه تلاش می‌کنند مانع توسعه نبرد با ایران به کشمکشی آشکار تبدیل شوند.
ایران نیز بر افزایش قدرت نیروهای نیابتی خود از طریق پهپادها، هم در زمینه تنوع استفاده از مواد در دسترس و هم در زمینه انواع روش‌های روزآمد نظامی تکیه کرده است. دو عامل فوق‌الذکر، بخشی اساسی از فرآیند مهندسی معکوس بود که در مورد همان پهپاد امریکایی اعمال شد که ایران آن را چهار سال پیش به زمین نشاند. نیروهای نیابتی ایران به‌طور روزافزون از ابزاری که توسط تهران در اختیار آن‌ها گذاشته شده، استفاده کرده‌اند. حوثی‌ها در یمن که از طرف نیروهای نظامی ایران پشتیبانی می‌شوند، قبلاً پهبادهایی را تا ۴۳۰ مایلی (۷۰۰ کیلومتری) عمق خاک عربستان فرستاده بودند تا لوله‌های نفت را بمباران کنند. آسیبی که آن زمان وارد شد، پیش‌زمینه‌ای از اتفاقی بود که روز یکشنبه رخ داد که به نظر می‌رسد اولین حمله به مکانی استراتژیک و بااهمیت در مقیاس جهانی باشد. بهای نفت به همراه تنش‌های منطقه‌ای بالا رفته و ایالات‌متحده مجبور شده جهت ایجاد تعادل در بازار، برای اولین بار در سالیان اخیر از ذخایر استراتژیک خود استفاده کند.
حملات به عربستان سعودی، هشدار استراتژیک روشنی در این زمینه است که دوره برتری جت‌های سریع به سر آمده است. به‌ویژه نیاز است امریکا به این امر توجه کند. سلطه این کشور در منطقه تا حدی وابسته به در اختیار داشتن آسمان این منطقه و میزان تهدیدی است که نیروی هوایی آن اعمال می‌کند. از این پس، هزینه شروع جنگ بعدی از جانب طرف‌های دیگر، زیاد نخواهد بود.
منبع: گاردین
تاریخ: ۱۶ سپتامبر ۲۰۱۹/ ۲۵ شهریور ۹۸
