گفتوگو با هدی عموری
گروه رادیکال اقدام فلسطین، در انگلستان و به ادعای هدا عموری از رهبران آن در بسیاری از نقاط جهان، اهداف نظامی را هدف اعتراضهای مردمی قرار میدهد. عموری معتقد است تظاهرات بزرگ چون سیاستمداران را مخاطب قرار میدهد راه به جایی نخواهد برد و باید روش مقاومت جدیتری را انتخاب کرد تا به ماشین نظامی و امنیتی اسرائیل ضربه بزنیم. گفتوگوی خواندنی این کنشگر ضد نژادپرستی با سایت نیولفت ریویو را خدمت شما تقدیم میکنیم.
ترجمه: چشمانداز ایران
منبع: نشریه New Left Review
تاریخ انتشار: ۱۸ آوریل ۲۰۲۵
پرسش: گروه «اقدام فلسطین» یکی از رادیکالترین و مؤثرترین شبکههای فعال در بریتانیا محسوب میشود – کار این گروه اختلال در کار کارخانههای تسلیحاتی است که به رژیم اسرائیل سلاح میرسانند. شما این گروه را در ژوئیه ۲۰۲۰، پس از موجی از خشونتهای ارتش اسرائیل در سرزمینهای اشغالی، بنیان نهادید. گروه اقدام فلسطین تا کنون چگونه پیش رفته و از تاریخ ۷ اکتبر تاکنون چه نقشی ایفا کرده است؟
هدا عموری: گروه اقدام فلسطین تمرکز خود را روی زیرساختهایی گذاشته است که ابزار اشغالگری اسرائیل را تأمین میکنند. هدف اصلی ما شرکت «البت سیستمز» است، بزرگترین شرکت تسلیحاتی اسرائیل که در بریتانیا حضور قابلتوجهی دارد. از زمان راهاندازی گروه در پنج سال پیش، در عملیات مختلفی مانند اشغال پشتبامها و ایجاد اختلال در شرکتهای وابسته به زنجیره تأمین تسلیحات شرکت کردهایم. پس از ۷ اکتبر، فعالیتهای ما به طور قابلتوجهی افزایش یافت، هم استقبال زیادی از کار ما شد و افراد زیادی به ما پیوستند و هم عملیات گستردهتری داشتیم. افراد به داخل کارخانهها نفوذ کرده و پهپادهای چهارپره – دستگاههایی کنترل از راه دور که اسرائیل از آنها برای کشتار کودکان غزه استفاده میکند – را تخریب میکنند. بنابه گزارشها اعضای گروه ما تابهحال خسارتی چندین میلیون پوندی به کارخانه البت در کنت وارد کردهاند. در مارس سال گذشته شاهد تعطیلی دائمی کارخانه البت در شهر تامورث استافوردشایر بودیم. بیش از دوازده شرکت بهخاطر این کارزار، ارتباط خود را با شرکت البت قطع کردهاند. هم سفارت اسرائیل و هم خود شرکت البت به دولت بریتانیا درباره مشکلاتی که گروه اقدام فلسطین ایجاد کرده است شکایت کردهاند و ما همچنین کاهش قراردادهای وزارت دفاع با این شرکت را هم مشاهده کردهایم. بنابراین واضح است که اقدامات ما تأثیر ملموسی داشتهاند.
پرسش: با هدف قرار دادن کارخانههای تسلیحاتی، آیا هدف شما این است که بهطور ملموس به ماشین جنگی اسرائیل آسیب بزنید، یا اینکه بیشتر به دنبال جلب توجه عمومی و افزایش آگاهی هستید – یا ترکیبی از هر دو؟
هدا عموری: ما کاملاً مشخص کردهایم که هدف اصلی ما ایجاد اختلال است. طبیعتاً از رسانههای اجتماعی برای پوشش دادن فعالیتهایمان استفاده میکنیم، تا مردم را از آنچه در این کارخانهها در جریان است آگاه سازیم و دیگران را به پیوستن ترغیب کنیم. اما نکته این است که هدف صرفاً «افزایش آگاهی» یا فشار آوردن بر سیاستمداران نیست. ما سیاستمداران را دور میزنیم و مستقیماً متوجه خود متجاوزان میشویم. این رویکرد دو جنبه دارد. بخش اول درباره کند کردن روند خشونت و سختتر کردن تحقق اهداف اسرائیل است. برای مثال، زمانی که فعالان ما وارد کارخانه کنت شدند، شرکت البت را وادار کردند که برخی از مجوزهای صادراتی خود را لغو کند. اگر بتوانید یک کارخانه تسلیحاتی را حتی برای یک روز از کار بیندازید، کار مهمی انجام دادهاید. امید ما این است که اختلال مستمر در کار این کارخانهها باعث کاهش سود آنها شود، قراردادها را از دست بدهند و در نهایت مجبور به تعطیلی شوند. جنبه دوم اختلال معطوف به اقتصاد اسرائیل است. شرکتهایی مانند البت تبلیغ میکنند که همه تسلیحاتشان بر روی فلسطینیها آزمایش شده است؛ این امر به آنها کمک میکند جایگاهشان را در شبکه تجاری جهانی تثبیت کنند و رشد در بازار داخلی را تسهیل نمایند. اگر بتوانید به این شبکه ضربه بزنید، میتوانید خود پروژه صهیونیسم را بیثبات کنید.
پرسش: اما برای موفقیت بیشتر آیا لازم نیست چنین اقدام مستقیمی آمریکا را نیز هدف قرار دهد، چرا که اسرائیل وابستگی بسیار بیشتری به قدرت هژمون جهانی (آمریکا) دارد تا بریتانیا؟
هدا عموری: گروه اقدام فلسطین در آمریکا نیز فعال شده است، ما موفق شدهایم یکی از دفترهای شرکت البت را در بوستون تعطیل کنیم و در حال حاضر در سراسر اروپا در حال گسترش هستیم. حتی در شرایطی که در آلمان فضای سرکوب وجود دارد، گروههایی هم آنجا ایجاد شدهاند. اما نقش بریتانیا هم مهم است. اسرائیل خود را یکی از مهمترین متحدان انگلیس میداند. آنها روابط تجاری مستحکمی دارند. برنامه اسرائیل برای گسترش بخش تسلیحاتیاش متکی به استفاده از منابع و تخصص کشورهای غربی است. اگر شرکت البت نتواند در بریتانیا فعالیت کند، با یک مشکل لجستیکی بزرگ مواجه خواهد شد. بنابراین میتوان گفت اخراج این شرکت از بریتانیا یک اولویت استراتژیک برای جنبش ضداستعماری محسوب میشود. در حالی که مقاومت در فلسطین بر دفاع از سرزمین خود متمرکز است، متحدان فلسطینی خارج از مرزها میتوانند تلاش کنند ردپای نظامی جهانی اسرائیل را پاک کنند.
پرسش: انگلیس همچنین شاهد بزرگترین تظاهرات همبستگی با فلسطین در اروپا از زمان آغاز این نسلکشی بوده است. آیا این تظاهرات با استراتژی شما همخوانی دارند یا در تضاد با آن هستند؟
هدا عموری: به نظر من، اینها اساساً اعتراضاتی هستند که با صلاح دید دولت صورت میگیرند و با همکاری پلیس سازماندهی شدهاند، بنابراین تهدید جدی ایجاد نمیکنند. شاید صدها هزار نفر را به خیابان کشانده باشند، اما این یک شکل کاملاً کنترلشده از نافرمانی است. این تظاهرات متکی به روشهای سنتی مانند راهپیماییهای الف-تا-ب هستند – همان روشهایی که در زمان جنگ عراق میدیدیم – و بارها نتوانستهاند این خونریزی را متوقف کنند. اغلب سخنرانان این تظاهرات همان چهرههای شناختهشدهاند – بسیاری از آنها سیاستمداران ملی – که ماههاست یک پیام تکراری را مطرح میکنند و در نتیجه مردم فرصت آشنایی با روشهای دیگر کنشگری را پیدا نمیکنند. مردم فرصت یادگیری درباره «اقدام مستقیم» را ندارند، زیرا جنبش همبستگی فلسطین سازماندهیشده توسط نهادهای مدنی (NGO) چنین روشهایی را خارج از دایره پذیرش خود میداند. در نتیجه، بسیاری از افرادی که در ابتدا بسیار در تظاهراتها هیجانزده بودند اکنون کمتر درگیر شدهاند، زیرا هیچ جهتگیری روشنی به آنها نشان داده نشده است. میدانم که همه نمیتوانند دست به اقدام مستقیم بزنند، اما تصور کنید صد هزار نفر در یک راهپیمایی شرکت کردهاند؛ کافی است حتی ۵٪ یا حتی ۱٪ از آنها تلاش کنند تا بیشتر کارخانههای تسلیحات اسرائیل را در سراسر کشور تعطیل کنند. اکنون که اسرائیل آتشبس را نقض کرده و کشتار را ادامه میدهد، زمان آن است که جنبش راه خود را با شرایط جدید سازگار کند.
پرسش: اما برای ایجاد تغییرات معنادار، آیا به یک جنبش گسترده تودهای نیاز ندارید، به جای اینکه به گروههای نسبتاً کوچک و مخفی از کنشگران متکی باشید که حاضرند به زندان بروند؟
هدا عموری: ما معتقدیم که لازم است تنوعی از تاکتیکها وجود داشته باشد. انرژی اعتراضات میتوانست بهتر به کار گرفته شود و شرکتکنندگان میتوانستند مؤثرتر بسیج شوند. اما نکته این است که هیچ جنبش تودهای موفق نخواهد بود اگر تمرکز اصلی آن بر قانع کردن طبقه سیاسی برای قطع حمایت از رژیم صهیونیستی باشد. متأسفانه طبقه سیاسی انعطافناپذیر است. قرار دادن متقاعد کردن آنها در مرکز استراتژی به معنای گرفتار شدن در سیاستهای احترامپذیری است که به جایی نمیرسد. دقیقاً همان چیزی که در هجده ماه گذشته دیدهایم. در مقابل، اگر رویکردی را در پیش بگیرید که بر تأثیرگذاری بر دولت متکی نیست، میتوانید در واقع مردم را توانمند کنید. به آنها نشان دهید که اعتراض فقط نمادین نیست و میتواند نتایج واقعی داشته باشد.
پرسش: واکنش فزاینده اقتدارگرایانه دولت بریتانیا به این جنبش – متهم کردن معترضان فلسطینی به اعمال تروریستی، یورش پلیس به خانههای آنها، بازداشت روزنامهنگاران منتقد و غیره – را چگونه تحلیل میکنید؟ آیا استراتژی اقدام مستقیم شما در مقابل این نوع سرکوب آسیبپذیر نیست؟
هدا عموری: وقتی گروه اقدام فلسطین را تأسیس کردیم، هیچ توهمی درباره واکنش دولت نداشتیم. اکنون که به دستاوردهای واقعی دست یافتهایم، دیدهایم که دولت بریتانیا تا چه حد با رژیم صهیونیستی در همتنیده است و حاضر است برای حمایت از یک شرکت سازنده اسلحه خارجی، با شهروندان خود برخورد شدیدی کند. اما نکته حیاتی این است که این یورش نباید اثر بازدارنده داشته باشد. در لحظاتی که سرکوب شدت میگیرد، معمولاً تعداد افرادی که حاضرند به جنبش بپیوندند بیشتر میشود و اقتدارگرایی سرانجام نتیجه معکوس خواهد داد. علاوه بر این، مسئله نحوه سازماندهی نیز اهمیت دارد. با فعالیت در گروههای کوچک در دل یک جنبش بزرگ، میتوانیم واکنشهای امنیتی را برای مقامات دشوار کنیم. اینجا به گروههای کوچک و افراد طرف هستند. اینگونه ما میتوانیم حتی در شرایط سخت امنیتی، کار خود را ادامه دهیم.
پرسش: چرا به جای اخلال در کارخانه، کارگران داخل همین کارخانهها را سازماندهی نمیکنید؟
هدا عموری: ما در این زمینه بسیار محتاط و نقادانه عمل میکنیم. شرکت البت یک سلول اطلاعاتی اختصاصی دارد که هر چند هفته گزارش مفصلی درباره گروه اقدام فلسطین تهیه میکند. کارگران کارخانههای البت معمولاً ما را زیر نظر دارند تا اختلال را کاهش دهند. این کارخانهها اغلب از سربازان سابق ارتش اسرائیل و افرادی که مستقیماً با ساختار نظامی در ارتباطاند، نیرو میگیرند؛ بیشتر مدیران ارشد به طور مستقیم از اسرائیل به انگلیس اعزام شدهاند و اگر حتی کارگران عادی خط تولید تا به حال همکار با رژیم باقی ماندهاند، واقعاً امید زیادی برای جلب نظر آنها نیست. شرکت البت ویدئوهایی منتشر کرده که در آن کارگرانش خود را «سربازان مدنی» معرفی کرده و افتخار میکنند که سلاح برای این رژیم تهیه میکنند. وقتی آنها خود را سرباز میدانند آیا میشود به آنها نزدیک شد؟ این شرایط مانند دوران پینوشه نیست که کارگران بندر در اوایل دهه ۷۰ با اعتصاب خود رژیم پینوشه را از دریافت تجهیزات محروم کردند. این افراد در هستهی تأمین تسلیحات کار میکنند نه در حاشیهی آن. بنابراین هیچ راهی جز اقدام از بیرون نیست.