تمدن‌ها در حال غرق شدن

امین معلوف، نویسنده لبنانی-فرانسوی عبارت «سرزمین روشنایی» را برای سرزمین‌های ساحل شرقی دریای مدیترانه به کار می‌برد؛ جایی که خورشید از آنجا طلوع می‌کند. امین معلوف در این کتاب به بهانه خاطرات دوران کودکی و روایات پیشینیان با نثری شیرین و روان نگرانی خود را از بحران کنونی که تمام زیست‌کره را دربر گرفته بیان می‌کند. او دلایل این بحران را در لحظاتی سرنوشت‌ساز در خاورمیانه و جهان جست‌وجو کرده و رخ دادن فاجعه نهایی سراسری را دور از انتظار نمی‌داند. مصر و لبنان و سایر کشورهای سرزمین روشنایی چرا دچار این وضع ترحم‌برانگیز شدند؟ آن طبیعت حاصلخیز، میوه‌ها و روییدنی‌های مطبوع و معطر با آن مردم مهربان و زندگی مسالمت‌آمیز اقوام و ادیان در کنار یکدیگر، چرا ویران شد؟
نویسنده به‎جد باور دارد اگر این منطقه دستخوش توطئه و آشوب نمی‌شد، بشریت اکنون وضع بهتری داشت. این یک نظریه مهم تاریخی است که نمی‌شود در این مختصر به آن پرداخت. افزون بر یک نظریه تاریخی، این کتاب حامل یک هشدار نیز هست. نویسنده تجربیات تلخ جهان عرب و دنیای اسلام را طی یکصد سال اخیر بدون وقایع‌نگاری کسل‌کننده در اختیار خواننده قرار می‌دهد؛ آتش‌سوزی بزرگ قاهره در سال ۱۹۵۶، حمله مشترک فرانسه، انگلیس و اسرائیل در برابر جریان ملی کردن کانال سوئز، جنگ شش‌روزه مصر و اسرائیل، کودتای انگلیسی-امریکایی ۲۸ مرداد در ایران و قتل‌عام ۵۰۰ هزار نفر در اندونزی طی یک کودتا علیه ژنرال احمد سوکارنو، رهبر ملی‌گرای اندونزی. او بسیاری از اتفاقات اسف‌بار کنونی جهان به‌ویژه دنیای اسلام و تولد جریان‌های تندرو را محصول آن سرکوب‌ها می‌داند. وی یک مسیحی لبنانی آزاد و فرزانه با رگه‌های مصری است. عشق او به انسانیت و شرق به‌ویژه سرزمین آبا و اجدادی‌اش در همه‌جا دیده می‌شود.