کاوه فولادی نسب چند ماه پیش در یادداشتی که در مجله‌ی «تجربه» منتشر کردم، از این گفتم که نه‌تنها ما نویسنده‌ها، که هیچ شهروند دیگری هم در این زمینه و زمانه نمی‌تواند سیاسی نباشد، که امروز زیست روزمره‌ی ما ایرانیان به امری سیاسی تبدیل شده است. آن یادداشت با این جمله‌ها شروع می‌شد: «بعضی‌ها می‌گویند «من سیاسی نیستم.» فرقی ندارد نویسنده باشند یا دندان‌پزشک یا…

آتوسا افشین نوید به گمانم هر داستانی مستقل از آنکه حال و هوای چه فضا و زمانی را تصویر می‌کند و ادعای چه نسبتی با واقعیت را دارد، همواره روح زمانه‌ی زایش خود را نیز حمل می‌کند. به تعبیری در دیدگاه من هر اثر داستانی دو قصه موازی را روایت می‌کند؛ قصه‌ای که نویسنده در ذهن پرورانده و قصه‌ای که بر نویسنده حین خلق اثر…

حسین سناپور از انقلاب تاکنون کشور ما دچار وقایع بزرگی بوده است، چه خودِ انقلاب که تأثیرش بسیار عمیق بود، چه جنگ، چه درگیری‌های نظامی و غیرنظامی گروه‌های سیاسی، چه دوره‌هایی از انتخابات و چه اعتراضاتی که منجر به کشته‌شدن یا زخم‌هایی عمیق بر روح و روان مردم شده است. این اتفاق‌ها بسیار بوده‌اند و هیچ‌کدام شاید انعکاس درخوری در رمان‌های ما نداشته‌اند، و البته…

احمد هاشمی در این سکوت، حقیقت ما نهفته است. حقیقت تو و من.۱   به روزگار بی‌ایمانی چراغ‌ها، هرزگیِ تاریکی است که سایه می‌گستراند. سالن‌های تئاتر سوت‌وکور است و سینما کمر به خدمت ابتذال و لودگی بسته است. تابلوهای بی‌قواره شهر پرشده از شکلک‌های اطواری خواننده‌های تازه به بازار رسیده که باور کنیم همه‌چیز عادی است که نیست. هنرمندان با محدودیت‌های بسیاری مواجه‌اند که شرح…

شیلا قاسمخانی تا چند سال پیش ادبیات عرب در ایران چندان شناخته‌شده نبود، ولی مدتی است با ترجمه آثار عربی محبوبیت این آثار در بین مخاطبان ایرانی چشمگیر شده است. درباره دلایل این محبوبیت با علیرضا منوچهریان، عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی، گفت‌وگویی انجام داده‌ایم. ایشان همچنین مترجم یک دیوان طراز اول عربی به نام ترجمه و تحلیل دیوان متنبی است. چرا اخیراً در…

تحلیلی بینامتنی بر سویه‌هایی بنیادین در داستان علی مغازه‌ای انسانِ نادان آزاد نیست… «گفتم: اکنون که از این نکته فارغ شدیم، می‌خواهم از راه تمثیلی بر تو نمایان سازم که تأثیر تربیت در طبیعت آدمی چگونه است. غاری را در نظر بیاور که در آن مردمانی را به بند کشیده، روی به دیوار و پشت به مدخل غار نشانده‌اند. این زندانیان از آغاز کودکی در…

در جست‌وجوی «شاعر زمانه» احمد هاشمی این نوشته به وارسی مسئله‌ای غیرضروری و دور از زمانه نشسته است. ادیبان بی‌غم و مبارزان راه آزادی «باید ملاحظه نمود که تاکنون از آثار ادبا و شعرای ما چه نوع تأثیری به عرصه ظهور رسیده و نهالی که در باغ سخنوری نشانده‌اند چه ثمر بخشیده و تخمی که کاشته‌اند چگونه نتیجه داده است. آنچه مبالغه و اغراق گفته‌اند،…

مهدی فخرزاده مقدمه آثار ادبی و هنری، در بسیاری از موارد تأثیر فراوانی از شرایط اجتماعی و سیاسی دوران خود گرفته‌اند. براهنی در کتاب طلا و مس از مسئولیت‌های چهارگانه شاعر نسبت به جهان می‌گوید. همچنین لوسین گلدمن معتقد است: «ارزش‌های معنوی حقیقی از واقعیت اقتصادی و اجتماعی جدا نمی‌شوند، بلکه دقیقاً بر اساس همین واقعیت شکل گرفته‌اند و بر آن‌اند تا حداکثر همبستگی و…

نسیم جانفدا هنگامی که می‌گوییم ادبیات مهاجرت یا دیاسپورا به کدام حیطه یا خصیصه ادبیات و مطالعات ادبی نظر داریم و منظور ما از طرح این واژه چیست؟ مباحث دانشگاهی و ادبی، از حیث کمّی و کیفی در تبیین حدود و صغور، اصول، دلالت‌ها و کارکردهای این حیطه از ادبیات در سراسر جهان در حال گسترش روزافزون است. با نگاهی اجمالی به‌ قدر مشترک اکثریت…

 نگاهی به رمان چادر سبز بزرگ نوشته لودمیلا اولیتسکایا اگر با شنیدن عبارت «ادبیات روسیه» تنها نام غول‌هایی مانند لئو تالستوی، فئودور داستایفسکی، نیکلای گوگول و آنتون چخوف به ذهنتان می‌رسد، چادر بزرگ سبز با ساختار خاص و پیچیده ادبی خود می‌تواند نمایانگر تصویر درستی از ادبیات معاصر این کشور باشد. این رمان که در سال ۲۰۱۱ منتشر شد، از سی داستان تشکیل شده است…

نگاهی به کتاب ادبیات پاسترناک و ژیواگو علیه استبداد احمد هاشمی می‌گویند روزگاری است که باید به امور جدی پرداخت؛ تعطیل قلم به حکم اضطرار. بعضی‌ها اصل کتاب خواندن را در شرایط فعلی معادل بی‌عملی می‌دانند و نمی‌دانند همین خواندن و نوشتن است که سرنوشت ملت‌ها را تغییر می‌دهد. در جامعه سیاست‌زده حتی امر سیاسی هم مبتذل می‌شود. خبری که همه شنیده‌ایم؛ مردی سر همسر…

شیلا قاسمخانی کتاب واحه غروب اثر بهاء طاهر و با ترجمه روان رحیم فروغی، داستان آدم‌هایی است که سویه‌‌های مختلف و متفاوت ِانسانی را به زیبایی و رسایی نشان می‌دهند. سویه‌هایی درخشان و شرم‌آور، توأماً که آدمی را با تناقض و کشمکش‌های درونی انسانی مواجه می‌کند. گویی «کلانتر محمود» خودِ ماییم، با همان دیالوگ‌هایی که با خودمان داریم، با همان قضاوت‌ها، با همان به محاکمه…