احمد کتابی ـ بخش چهارم نقد فرافکنی در آثار سخنوران فارسی ۱ـ۲ـ۱۹ـ پروین اعتصامی (۱۳۲۰ـ ۱۲۸۵ ش) در بین سروده‌های پروین اعتصامی، به‌ویژه در میان مناظره‌های بدیع او، شواهد متعددی حاکی از توجه عمیق و دقیق به موضوع فرافکنی و نفی و نقدِ آن مشاهده می‌شود که در سطور آینده تحت دو عنوان به بررسی و تحلیل آن‌ها پرداخته خواهد شد: ۱ـ نفی فرافکنی…

   حمید نوحی در حال ترجمه آخرین کتاب امین معلوف، نویسنده مشهور و بزرگ لبنانی فرانسوی، هستم. از معلوف که مقیم فرانسه است و به این زبان قلم می‌زند تاکنون چند کتاب ازجمله سمرقند، روشنایی، صخره‌های تانیوس و … به فارسی ترجمه و منتشر شده است. وی همچنین برنده جایزه ادبی و عضو افتخاری آکادمی فرانسه است.[۱] در این کتاب به بهانه خاطرات دوران کودکی…

  در گروه اندیشه تصمیم گرفتیم روی اندیشمندان عرب مکث کوتاه و تأمل‌برانگیزی کنیم تا از درس‌هایی که برای جامعه روشنفکری ما مفید است استفاده کنیم. در این شماره درباره اندیشه علی عبدالرازق با امیر رضایی گفت‌و‌گو می کنیم. نشر صمدیه کتاب نگرش‌ها و رهیافت‌های متفکران دینی عرب را به کوشش ایشان منتشر کرده است. آقای رضایی سخنرانی شما درباره علی عبدالرازق متفکر مصری موضوع…

  کتاب گذر از دفاعیه‌گرایی؛ به‌سوی پدیدارشناسی متن در سال ۹۷ به‌کوشش فرامرز معتمد دزفولی در انتشارات نقد فرهنگ منتشر شده است. این کتاب مجموعه مصاحبه‌های ایشان با شخصیت‌هایی چون عبدالعلی بازرگان، حبیب‌الله پیمان، تقی رحمانی، مقصود فراستخواه و احسان شریعتی است. در شماره پیش، گزیده‌ای از صحبت‌های سارا شریعتی را خواندید و در این شماره گزیده‌ای از دیدگاه‌های تقی رحمانی در این کتاب را…

  بازاندیشی درباره چندهمسری در قرآن حمید احراری روش‌های تفسیری مختلفی نسبت به متون دینی و به‌ویژه قرآن تا کنون معرفی شده است. در طبقه‌بندی کلاسیک، تفسیرها را گاه با انتساب به فرقه‌های مذهبی طبقه‌بندی می‌کنند: تفسیر سنی، شیعی، زیدی، صوفی و … و گاهی به‌لحاظ منابع: تفسیر روایی، عقلی (کلامی)، قرآنی (قرآن به قرآن)؛ و گاه به‌لحاظ هدف یا رویکرد غالب مفسر: تفسیر فقهی،…

  فریدو ریکن[i]   کانت نقد دین را «با انگیزه اکتساب نجات‌بخش» پیوند می‌زند. این امر دومی است که هابرماس در آن به‌روز بودن فلسفه دین کانتی را می‌بیند و با آن علاقه خود را به این فلسفه مدلل می‌کند. کانت می‌خواهد در برابر شک‌گرایی (Skeptizismus)، «درون‌مایه‌های ایمان و التزام‌های دین را که در چارچوب مرزهای خِرد محض توجیه‌پذیرند، نجات دهد». [چراکه] خرد عملیِ ناب…

  محمد رحیمی   با ترجمه و انتشار مقالات سه‌گانۀ «هابرماس و دین»(چشم‌انداز ایران شمارۀ ۹۹) و نیز «آگاهی به آنچه نیست» و «یک پاسخ» (چشم‌انداز ایران شمارۀ ۱۰۵) سعی بر آن بوده است که جایگاه و نسبت دین و دانش، و نیز جایگاه دین در سپهر عمومی و نسبت آن با سیاست از نگاه و توسط یورگن هابرماس بنیان‌گذار «نظریۀ کنش ارتباطی» ترسیم شود.…

  فلسفه در گفت‌وگو شکل می‌گیرد علی بیاتی   چنین به‌نظر می‌رسد که در جامعه امروز ما، «گفت‌وگو» به معنای واقعی کلمه، گوهری کمیاب و نادر شده است که گرچه خیلی از اندیشمندان بر آن تأکید می‌ورزند، اما همچنان از صحنه اصلی جامعه ما غایب است و به همین دلیل است که معرفی اندیشمندان و فیلسوفانی که برای گفت‌وگو ارزش و اعتبار فراوانی قائل بوده‌اند…

  نقد فرافکنی در آثار سخنوران فارسی احمد کتابی #بخش_سوم   ۱ـ۲ـ۹ـ ابوجعفر نصیرالدین محمد بن حسن طوسی خواجه نصیرالدین طوسی، در بخشی از تصنیف بسیار معروف خود، اخلاق ناصری، تحت عنوان «وصایای منسوب به افلاطون» پرداختنِ به بدی‌های دیگران را نشانه قبولِ آن بدی‌ها از جانبِ شخصِ عیب‌جو تلقی می‌کند: «…. و بدان که کسی که در شَرِّ غیرِ خود، اندیشه کند، نفس او…

  ت رحمانی   متن حاضر گزیده، تنظیم و ویرایش‌شده گفتاری از آقای رحمانی است که در رسانه‌ها آمده است. از آنجا که به نکات مهمی اشاره شده امید است که با این ضرورت اشاره‌شده برخورد فعال شود.   طرح کلی مسئله این است که روشنفکران مسلمان با مشکل فهم متن و تبیین آن مواجه هستند؛ مشکلی که در متدولوژی برای شناخت دین به‌وجود آمده…

  حبیب‌الله پیمان   مقاله‌ای که در ادامه می‌خوانید قراربود در  روز یکشنبه ۱۹ خرداد ۹۸ ‌در همایش «سازگاری ایرانی؛ بازخوانی روایت مهدی بازرگان از هویت ایرانی» در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی ارائه شود که همایش درآخرین ساعات به دستور رئیس پژوهشگاه لغو شد.   مقاله «سازگاری ایرانیان» پاسخی است به دو پرسش: یکی چرایی توسعه‌نیافتگی و عدم پیشرفت تمدنی و فرهنگی و…

  مقاله‌ای که در زیر می‌خوانید سخنرانی لطف‌الله میثمی در موضوع «ایمان نوشونده» در یک جلسه قرآنی است که با اندکی ویراستاری تقدیم خوانندگان می‌گردد. باشد که از برخورد فعال خوانندگان محروم نشویم.   می‌خواهم نشان بدهم قرآن صرفاً کتاب ایمان نیست، علاوه بر آن کتاب ایمان نوشونده است؛ به‌عبارتی کتاب ایمان فزاینده، تفصیلی و علمی است. در ترجمه‌های قرآن آمده انسان ایمان دارد یا…