امین یاری ـ بخش دوم   در شماره ۱۰۲ نشریه چشم‌انداز ایران، بخش اول مقاله‌ای با عنوان فوق آمده بود. با عرض پوزش از خوانندگان عزیز منابع آن از قلم افتاده بود که در بخش دوم جبران می‌شود. باید توجه کرد پروژه اصلاح دینی به‌ویژه پس از قیام ملی ۱۵ خرداد ۱۳۴۲، از وقتی شدت گرفت که آموزه‌های قرآن و نهج‌البلاغه به‌تدریج جایگزین فقه…

  مهدی غنی   کویر برای گشت‌وگذار نیست، نمی‌توانی ببینی و بگذری. کویر جای ایستادن و خیره‌شدن به انتهای آسمان و تأمل در برهوت خاک است. در آنجا فقط می‌توانی شاهد تلاقی آسمان و زمین باشی. این هم برای همه‌کس دیدنی نیست. کتاب کویر شریعتی هم گویی به همان کویر می‌ماند. کتابی که نسبت به سایر نوشته‌ها و گفتارهای شریعتی کمتر خوانده شده است. نمی‌شود…

  در نظریه هنجاری و اخلاق شهروندی هابرماس   کمال پولادی سخنرانی هابرماس در سمینار جایزه هولبرگ، ۲۸ نوامبر ۲۰۰۵ (هفتم آذر ۱۳۸۴) به جایگاه مذهب و شهروندان مذهبی در یک نظام دموکراسی لیبرال با قانون اساسی سکولار اختصاص یافته است. پرسش این است که در چنین نظام و جامعه‌ای،‌ شهروندان مذهبی با لحاظ‌کردن چه رویه‌هایی و با اتکا به چه اصول و قواعدی با…

  نگاهی به آخرین سخنرانی هابرماس   سید محمدباقر تلغری‌زاده مقدمه امروزه یکی از موضوعات مهم و جالب توجه در حوزه فلسفه ‌و جامعه‌شناسی علم، بررسی علل و عوامل برون‌علمی است که زمینه پیدایش و رشد و توسعه علم را فراهم می‌آورند یا برعکس مانع از پدید‌آمدن و رشد آن می‌شوند. این علل و عوامل که در فلسفه علم از آن‌ها به‌عنوان پیش‌فرض‌ها یا مبانی…

  گفت‌وگو با محمدامین قانعی‌راد   آخرین سخنرانی هابرماس، که به مناسبت دریافت جایزه از مؤسسه جان کلوگه ایراد شده بود، با ترجمه آقای بهادری در شماره ۱۰۱ منتشر شد. درباره این سخنرانی، سؤالاتی برای فرهیختگان ارسال شد که آقایان پدرام، محدثی، شفقی بدان‌ها پاسخ گفتند. در دنباله این پرونده، با آقای دکتر محمدامین قانعی‌راد، جامعه‌شناس و رئیس سابق انجمن جامعه‌شناسی ایران، به مصاحبه پرداختیم…

  رابطه دین و اخلاق در گذر تاریخ- بخش سوم مریم سیدکریمی در شماره پیشین، بخش اول مقاله «رابطه دین و اخلاق در گذر تاریخ» از نظر گذشت. در بخش اول گفته شد: ۱. عمده مضامین طرح‌شده در ۱۰ عهد بنی‌اسرائیل مربوط به شیوه سلوک در زمین و چگونگی رفتار با انسان‌های دیگر بوده است، اما با فربه‌شدن احکام شریعت، به‌زودی دین یهود صرفاً تبدیل…

  در نقد کیش شخصیت و تفرعن اصحاب قدرت   احمد کتابی درآمد مولانا جلال‌الدین محمد مولوی، بی‌گمان، سرآمدِ عارفان ایران‌زمین و آثار جاویدان او، به‌ویژه مثنوی معنوی، گنجینه عظیم و بی‌بدیلِ معارف الهی و دقایقِ عرفان است. به‌رَغمِ این تمرکز و استغراق در الهیات و مباحثِ عرفانی، مولانا از توجه و پرداختنِ به دیگر موضوعات نیز غافل نمانده است؛ تا آنجا که کمتر مسئله‌ای…

  گفت‌وگو با علی طهماسبی «از بخارا تا درِ شام، اگر سنگی به پای کسی آید، اندوه آن مراست» ابوالحسن خرقانی     ده مقاله‌ای که در فضای مجازی درباره عرفان منتشر کرده‌اید از این منظر بدیع است که به شرایط تاریخی توجه داشته‌اید. برای مثال اشعار حافظ را باتوجه به شأن تاریخی و سیاسی، بررسی کرده‌‌اید. انگیزه نگارش شما از این سلسله مقالات چه…

  امین یاری   این مقاله، نگاه فقهیِ آیت‌الله‌العظمی منتظری را در باب ارتداد، به ترتیب زمانی بیان می‌کند. آیت‌الله‌العظمی منتظری در حیات علمی و فقهی خویش، نظرات متفاوت و متعارضی در موضوعِ مجازات و نحوه برخورد با مرتد داشت. البته این تفاوت و تعارض، در جهت تکامل و بداعت فقهی بود و پویش و پالایش فکری ایشان را روشن می‌ساخت. ابتدا، چون دیگر فقهای…

  سخنان لطف‌الله میثمی در توشه‌گیری از روش ابراهیم در قرآن #بخش-سوم   بحث پیشین ما درباره «ملّت ابراهیم» بود و در پایان به رسولانی پرداختیم که نزد حضرت ابراهیم آمدند و دو پیام داشتند؛ نخست بشارت به اینکه ساره صاحب فرزند پسری می‌شود؛ و دوم خبر عذاب درباره قوم لوط. گفتیم که ابراهیم درباره عذاب با خدا مجادله می‌کند و خدا به ابراهیم سه…

  رابطه ابراهیمی با خدا از منظر هدی صابر کمال رضوی   زنده‌یاد هدی صابر، از نواندیشان و روشنفکران مذهبی متأخر ایران، یکی از انگشت‌شمار اندیشه‌گرانی بود که لزوم بازخوانی مدون و منظم متن قرآن برای بازسازی رابطه خدا و انسان در جامعه فعلی ایران را مدنظر قرار داد و آخرین حلقه از تلاش‌های فکری‌اش در جلسات حسینیه ارشاد نیز طی هفتاد نشست سخنرانی به…