مقالات

طوفان نوح: داستان تمثیلی یا واقعه‌ای تاریخی؟

  گزارش باستان‌شناسی طوفان و کشتی حضرت نوح[۱] نادر کریمیان سردشتی*   داده‌های قرآنی آکنده از گزارش‌های تاریخی است. باستان‌شناسی در قرآن کریم شامل ۶ دوره تاریخی به هم پیوسته است: دوره آدمی، دوره نوحی، دوره ابراهیمی، دوره موسوی، دوره عیسوی و دوره محمدی. در این پژوهش به فرازی از دوره نوحی پرداخته می‌شود که تاریخ و حوادث و وقایع حضرت نوح و ساخت کشتی…
بیشتر

دریافتی واقع‌گرایانه از آموزه‌های فرازمان-مکانی 

  داستان طوفان و کشتی نوح حبیب‌الله پیمان رمضان ۹۶   مقدمه: وحی و چگونگی رابطه خدا با انسان داستان طوفان و کشتی نوح از زوایای مختلفی قابل بررسی است؛ حتی می‌توان همانند بسیاری در واقعی‌بودنش تردید کرد و افسانه‌اش پنداشت؛ البته نه در وقوع طوفان، که در سفینه نوح؛ زیرا سیل و طوفان‌های فراگیر و ویرانگر در طبیعت پدیده نادری نبوده و نیست. داستان…
بیشتر

روش تأویلی اخوان‌الصفاء

احمد علوی مقدمه یکی از هدف‌های نگارش این سطور نشان دادن تکثر و تنوع تأویلی از منابع دینی و به‌طور اخص قرآن به‌عنوان پدیده‌ای بسیار دیرپا و گسترده در میان مسلمانان بوده است و محصول دوره اخیر نیست. تأویل‌های کندی، ابن‌رشد، فارابی، سهروردی، صدرالدین شیرازی و حکیم سبزواری نمونه چنین تأویل‌هایی است. این تأویل‌ها اغلب بر پایه تلفیقی از منابع گوناگون بنا شده است. بنابراین…
بیشتر

مستندات قرآنی و حدیثی قیام امام حسین(ع)

محمّدعلی کوشا در این مقاله، مستندات قرآنی و روایی قیام امام حسین(ع) به‌صورت فشرده ارائه شده است. سپس به بیان آیاتی پرداخته شده که درمجموع از اطاعت و پیروی از ۲۳ دسته و گروه نهی شده و در مقابل به فرمان‌برداری از کسانی سخن به میان آمده که ویژگی‌های کلی آنان در قرآن کریم یاد شده است. در پایان این مقاله سخن از روایاتی به…
بیشتر

ضرورت خوانش اجتماعی از سیاست در دانشگاه

  نگاهی به تجربه جنبش دانشجویی در دوران اصلاحات روزبه شریعتی   جنبش دانشجویی متغیری است که به فضای سیاسی و اجتماعی ایران وابسته است و با انقباض‌ها و انبساط‌های فضای سیاسی و اجتماعی شکل‌های متفاوتی به خود می‌گیرد. تجربه سال‌های اصلاحات، زمانی که شعار دولت خاتمی توسعه جامعه مدنی و افزایش مشارکت شهروندان در امور سیاسی و اجتماعی بود، مبنای خوبی برای ارزیابی گذشته…
بیشتر

دانشجویان و درتنیدگی با قدرت

  مهسا تاجیک   امروزه امتداد سایه‌آسود و یکسویه قانون و سیاست تا فراخنای جان جنبش‌های اجتماعی (و جنبش دانشجویی به شکل خاص)، جامه‌هاشان را دریده است و آنان را در وضعیتی قرار داده است، که به تعبیر جورجو آگامبن می‌توان از آن وضعیت، با عنوان «حیات عریان» نام برد. حیات عریان، حیاتی است که قدرت، جامه‌دَران و سرکِشان، جنبش‌های اجتماعی را ذیل سیاست و…
بیشتر

دانشجو؛ خادم یا نقاد قدرت؟

  میزگرد دانشجویی درباره نسبت جنبش دانشجویی و قدرت   در میان مجموعه مسائل مبتلابه امروز دانشگاه و جریان‌های دانشجویی، نحوه تنظیم رابطه این جریان‌ها با قدرت و امر سیاسی، مسئله‌ای اگرچه دیرپا، اما همچنان واجد اهمیت و ضرورت است. برای گشودن دریچه‌ای نو به تحلیل فعالان دانشجویی کنونی نسبت به این مسئله اساسی، میزگردی در شهریورماه سال جاری به میزبانی چشم‌انداز ایران برگزار شد.…
بیشتر

دکتر ابراهیم یزدی، تدبیر در سیاست

  مهدی غنی رویه ناروا همه با این رویه ناروا آشناییم که در حوزه فعالیت سیاسی ما، انگ و برچسب‌زدن از لوازم کار به‌شمار می‌آید. به‌راحتی و بنا بر تحلیل و اطلاعات ناقص و گاه نادانسته‌های خود درباره دیگران داوری می‌کنیم و با تأیید همفکران این داوری را عین واقع و حق مطلق قلمداد  می‌کنیم و اساس تحلیل‌های سیاسی خود قرار می‌دهیم. این داوری اگر…
بیشتر

بت شکن خرسند

دکتر محمد علی دادخواه چواز آشتی شادی آید به چنگ خردمند هرگز نکوشد به جنگ   آنچه می‌نویسم یادمان اندکی از آمدوشدم با دکتر ابراهیم یزدی است؛ دلیرمردی که از میان ما رخت بربسته و روحش در کنار معبودش مأوا گزیده و جسمش در شب عید قربان (جشن ابراهیم) در آرامستان همیشگی‌اش آرام گرفت. در این نگرش و سنجش بر آن سرم از هرگونه گزاف‌پردازی…
بیشتر

اخلاق، مصلحت و حق قانونی ـ شهروندی

  فائزه حسنی نسبت حق‌الناس با فهم فقهای شورای نگهبان انتخاب سپنتا نیکنام، تنها عضو زرتشتی شورای شهر یزد، با ابلاغیه شورای نگهبان مبنی برخلاف شرع بودن یک تبصره از قانون شوراها لغو شد و با نظر قطعی آیت‌الله یزدی با استناد به اصل چهارم قانون اساسی مبتنی بر فهم فقهای شورای نگهبان قطعیت یافت. در این مقاله برآنیم نظر کارشناسان و صاحب‌نظران موافق و…
بیشتر

تصادم نیروها و میانجی‌شدن سرمایه اجتماعی

  ابوطالب آدینه‌وند در نگاهی تاریخی، حدود دو سده از تأملات و تکاپویی ملی برای دستیابی به الگویی قانونی و دموکراتیک می‌گذارد  در بزنگاه‌های مختلف و در پسِ آن در دینامیزم پرخلجان تاریخی در معبر واقعیت ایران و ایران متأثر از واقعیت‌های جهان جدید، شرایط سیاسی و اجتماعی کنونی به امروز رسیده است بنابراین برای تفسیر واقعیت امروز توجه به نقطه عزیمت‌ها و سیرشان ضروری است.…
بیشتر

سرانجام دو روند متضاد

  آذر منصوری اول: قانون اساسى جمهوری اسلامی واجد ظرفیت‌های بی‌بدیلی است که توجه به این ظرفیت‌ها می‌تواند راه را بر هر نوع تک‌صدایی یا حذف قدرت اثرگذاری مردم در تعیین سرنوشت خود ببندد. برگزاری تقریباً هر دو سال یک انتخابات در این قانون و اختصاص بخشی مفصل و ویژه به حقوق ملت از ظرفیت‌های عینی این قانون است که می‌تواند در فرآیند گذار به…
بیشتر