مقالات

کاوشی در مفهوم نام الله

کتاب گذر از دفاعیه‌گرایی؛ به‌سوی پدیدارشناسی متن در سال ۱۳۹۱ به کوشش فرامرز معتمد را انتشارات نقد فرهنگ منتشر کرده است. گفتنی است بنا بود نام این کتاب الله و دنیای مدرن باشد که به نام فعلی تغییر یافت. این کتاب مجموعه مصاحبه‌های آقای معتمد با اندیشمندانی چون عبدالعلی بازرگان، تقی رحمانی، حبیب‌الله پیمان، مقصود فراستخواه، محمد مجتهد شبستری، حسن یوسفی اشکوری، احسان و سارا…
بیشتر

از نظریه سازگاری ایرانی به جامعه پدرسالار

حمیدرضا عریضی #بخش_دوم بازرگان به‌خوبی دریافت یکی از مهم‌ترین و بنیادی‌ترین مقولات دوره جدید، مؤلفه آزادی است و بدون به رسمیت شناخته شدن این مؤلفه به هیچ عنوان نمی‌توان با جهان، جوامع و انسان مدرن ارتباط برقرار کرد (بیژن عبدالکریمی)   در این مقاله سه رویکرد در مقابل نظریه سازگاری ایرانیان که به نوعی سعی می‌کند سازگاری در مقابل قدرت را زیر سؤال ببرد مطرح…
بیشتر

رویکردهای روشنفکرانه در انکار خویشتن

در نقد کتاب «ما ایرانیان» نوشته مقصود فراستخواه مهدی جامی #بخش_دوم در بخش اول این نقد، مؤلف با نگاهی به دن‌کیشوت ساخته اورسن ولز تأکید داشت که فضایح هر قوم لزوماً نباید بر فضایل آن سایه بیندازد و ناقد فرهنگ باید شناخت سویه فضایل را از دست ننهد، اما کتاب ما ایرانیان نوشته آقای فراستخواه چندان بر قبایح ایرانیان تأکید دارد که فضایل در آن…
بیشتر

در حاشیه حوادث کلیسای نتردام

اخیراً اتفاقی در یکی از مدارس نیس فرانسه افتاد. معلمی به نام ساموئل پتی، کاریکاتورهایی درباره حضرت محمد (ص) پیامبر اسلام در فضای آنلاین کلاس ذیل عنوان آزادی بیان به دانش‌آموزان نشان داد و چیزی نگذشت که در واکنش به حرکت این معلم، شاگرد وی که یک جوان شهروند مسلمان فرانسوی بود متأسفانه در خیابان با چاقو سر این معلم را برید و او را…
بیشتر

سرمایه‌داری غیرمولد

لطف‌‌الله میثمی در ابتدای انقلاب، هم سرمایه‌داری صنعتی، تجاری و هم مالی وجود داشت که نیروهای انقلاب آگاهانه یا ناآگاهانه به ترتیب اولویت سرمایه‌داری صنعتی، تجاری و آنگاه مالی را برنتافتند، درحالی‌که سرمایه‌داری مالی هم صنعت و هم تجارت را پشتیبانی می‌کرد. در روند این اشتباهات بود که به دام پدیده وحشتناکی به نام بورژوازی مستغلات یا مرکانتالیسم شهری افتادیم که قیمت ساختمان‌های یک خیابان…
بیشتر

شفافیت و نظارت: راه اصلاح امور در قوه قضائیه

محمدعلی دادخواه مقدمه یکی از اصلی‌ترین شاخصه‌های فرهنگ ایرانی و ایران فرهنگی، دادگری و عدالت‌خواهی است. در اسطوره و در حماسه و تاریخ، کشش و تمایل به‌سوی دادگری و کوشش برای برقراری آن برجسته است. فقط اگر اندکی موشکافانه بنگریم، می‌بینیم بزرگ‌ترین جشن ایرانیان نوروز است. پی و پایه آن بر این استوار است که جمشید بر دیوان ستمگر پیروز شد و این پیروزی را…
بیشتر

جامعه ایران و پساسکولاریسم

«همه حق دارند اگر چه حق نباشند» محمد محمدی گرگانی مقدمه «هر که بر این درگه وارد شد از ایمانش مپرسید و نانش دهید، زیرا آن‌کس که او را لایق جان دانسته است من چگونه لایق نانش ندانم». ابوالحسن خرقانی حقوق بشر چون آرمانی بشری برای برقراری جامعه‌ای به دور از «ترس» و «فقر» است؛ جامعه‌ای که نه فردیت انسان قربانی به‌اصطلاح «آرمان‌های اجتماعی» و…
بیشتر

در بوته جسم «جان‌گدازی» کردن

به مناسبت شصت‌وششمین سال شهادت سید حسین فاطمی ناصر تکمیل همایون هرگز دل ما ز خصم در بیم نشد در بیم ز صاحبان دیهیم نشد ای جان به فدای آنکه پیش دشمن تسلیم نمود جان و تسلیم نشد درآمد به خون کشیدن بزرگان و صدور و کشتن وزیران و کار به دستان متعهد کشور به تحریک رقیبان کینه‌توز و سعایت و نمّامیِ حاسدان بداندیش پیشینه‌ای…
بیشتر

فقیه نواندیش

مروری بر کارنامه شصت‌ساله تلاش علمی-پژوهشی آیت‌الله صانعی رضا احمدی مقدمه: آیت‌الله یوسف صانعی در سال ۱۳۲۵ به راهنمایی پدر خویش وارد حوزه علمیه اصفهان شد. سپس طی دوره مقدماتی در سال ۱۳۳۰ به حوزه علمیه قم مهاجرت کرد. در قم با مشکلات معیشتی همراه بود و بنا بر نقل ایشان گاهی چند ماه غذای سیر نمی‌خورد. عشق، شوق و جدیت به تحصیل هر مانعی…
بیشتر

آیت‌الله صانعی و اجتهاد پویا

گفت‌وگو با حجت‌الاسلام‌والمسلمین فخرالدین صانعی هرچند پس از رحلت آیت‌الله صانعی در مطبوعات درباره روش فقهی ایشان صحبت‌های زیادی شد، بر آن شدیم که از فرزند ایشان که رابطه نزدیکی با ایشان داشتند سؤال‌هایی درباره اجتهاد پویای ایشان بپرسیم، چراکه در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران یازده نفر از مقامات ارشد و کلیدی از مجتهدین‌اند و مرحوم امام هم بارها گفته بودند اجتهاد مصطلح کافی…
بیشتر

جنگ کی تمام می‌شود؟

بیم و امیدهای دوران پساترامپ با نگاهی به کتاب «کارنامه دولت جنگ» احمد هاشمی دیوید اس اشلیکیس، دانشیار مطالعات بین‌الملل در مرکز دیویس دانشگاه هاروارد، در مقاله‌ای با «عنوان تلقی‌ها از جنگ در شرق و غرب»۱ می‌نویسد: «یک امریکایی یا بریتانیایی هنگام شنیدن واژه جنگ در قیاس با یک لهستانی، لیتوانیایی یا روسی برداشت متفاوتی دارد. دسته نخست جنگ را مانند ابزاری می‌بینند که به‌وسیله…
بیشتر

فرصت‌ها را مغتنم شماریم

لطف‌‌الله میثمی با امریکا پس از انتخابات سال ۲۰۲۰ چگونه برخورد کنیم؟ هرچه می‌گذرد قطب‌بندی درون امریکا بارزتر و آشکارتر می‌شود و اوج این قطب‌بندی در انتخابات ۲۰۲۰ به نمایش گذاشته شد. اگر نیک بنگریم و نگاهی به گذشته نه‌چندان دور امریکا داشته باشیم، نطفه این قطب‌بندی در انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۹۸۰ بسته شد. در این سال رقابت بر سر ریاست‌جمهوری بین جیمی کارتر و دونالد…
بیشتر