مقالات

امین معلوف؛ آینده تاریک جهان و داستان ما مسلمان‌ها با غرب

   حمید نوحی در حال ترجمه آخرین کتاب امین معلوف، نویسنده مشهور و بزرگ لبنانی فرانسوی، هستم. از معلوف که مقیم فرانسه است و به این زبان قلم می‌زند تاکنون چند کتاب ازجمله سمرقند، روشنایی، صخره‌های تانیوس و … به فارسی ترجمه و منتشر شده است. وی همچنین برنده جایزه ادبی و عضو افتخاری آکادمی فرانسه است.[۱] در این کتاب به بهانه خاطرات دوران کودکی…
بیشتر

مروری بر اندیشه‌های علی عبدالرازق

  در گروه اندیشه تصمیم گرفتیم روی اندیشمندان عرب مکث کوتاه و تأمل‌برانگیزی کنیم تا از درس‌هایی که برای جامعه روشنفکری ما مفید است استفاده کنیم. در این شماره درباره اندیشه علی عبدالرازق با امیر رضایی گفت‌و‌گو می کنیم. نشر صمدیه کتاب نگرش‌ها و رهیافت‌های متفکران دینی عرب را به کوشش ایشان منتشر کرده است. آقای رضایی سخنرانی شما درباره علی عبدالرازق متفکر مصری موضوع…
بیشتر

پدیدارشناسی وحی

  کتاب گذر از دفاعیه‌گرایی؛ به‌سوی پدیدارشناسی متن در سال ۹۷ به‌کوشش فرامرز معتمد دزفولی در انتشارات نقد فرهنگ منتشر شده است. این کتاب مجموعه مصاحبه‌های ایشان با شخصیت‌هایی چون عبدالعلی بازرگان، حبیب‌الله پیمان، تقی رحمانی، مقصود فراستخواه و احسان شریعتی است. در شماره پیش، گزیده‌ای از صحبت‌های سارا شریعتی را خواندید و در این شماره گزیده‌ای از دیدگاه‌های تقی رحمانی در این کتاب را…
بیشتر

تفسیر ارزش‌گرا

  بازاندیشی درباره چندهمسری در قرآن حمید احراری روش‌های تفسیری مختلفی نسبت به متون دینی و به‌ویژه قرآن تا کنون معرفی شده است. در طبقه‌بندی کلاسیک، تفسیرها را گاه با انتساب به فرقه‌های مذهبی طبقه‌بندی می‌کنند: تفسیر سنی، شیعی، زیدی، صوفی و … و گاهی به‌لحاظ منابع: تفسیر روایی، عقلی (کلامی)، قرآنی (قرآن به قرآن)؛ و گاه به‌لحاظ هدف یا رویکرد غالب مفسر: تفسیر فقهی،…
بیشتر

یورگن هابرماس و فلسفه دین کانت

  فریدو ریکن[i]   کانت نقد دین را «با انگیزه اکتساب نجات‌بخش» پیوند می‌زند. این امر دومی است که هابرماس در آن به‌روز بودن فلسفه دین کانتی را می‌بیند و با آن علاقه خود را به این فلسفه مدلل می‌کند. کانت می‌خواهد در برابر شک‌گرایی (Skeptizismus)، «درون‌مایه‌های ایمان و التزام‌های دین را که در چارچوب مرزهای خِرد محض توجیه‌پذیرند، نجات دهد». [چراکه] خرد عملیِ ناب…
بیشتر

درآمدی بر «یورگن هابرماس و فلسفه دین کانت»

  محمد رحیمی   با ترجمه و انتشار مقالات سه‌گانۀ «هابرماس و دین»(چشم‌انداز ایران شمارۀ ۹۹) و نیز «آگاهی به آنچه نیست» و «یک پاسخ» (چشم‌انداز ایران شمارۀ ۱۰۵) سعی بر آن بوده است که جایگاه و نسبت دین و دانش، و نیز جایگاه دین در سپهر عمومی و نسبت آن با سیاست از نگاه و توسط یورگن هابرماس بنیان‌گذار «نظریۀ کنش ارتباطی» ترسیم شود.…
بیشتر

ماجرای فرانکفورت و حرف مفت

  علی بیاتی در ابتدا لازم است بیان شود که این نوشته کوتاه به مکتب فرانکفورت ارتباطی ندارد و در پی معرفی کتابی است که فیلسوف معاصر اخلاق، هری گوردون فرانکفورت سال‌ها پیش منتشر کرده است. این متفکر به‌جز حوزه اخلاق، در حوزه‌های دیگری همچون فلسفه ذهن و فلسفه عمل هم فعالیت داشته و خارج از محدوده دانشگاهی و آکادمیک، خوانندگانی عام یافته است. او…
بیشتر

گزارش دولت‌های شکننده (۲۰۱۹)

  ترجمه و گردآوری: علیرضا بی‌زبان دانشجوی جامعه‌شناسی دانشگاه شهید بهشتی آقای علی فریدیحیایی در شماره ۵۳ ایران فردا، مقاله‌ای با عنوان «حال و هوای جامعه ایران » دارد که نشانه‌ها و شاخصه‌های بررسی جامعه ایران را در  هشت  موضوع انجام داده که مطالعه آن توصیه می‌شود. رضایت از زندگی، خوشحالی، خشونت، شکیبایی، اختلالات روانی، عصبی، امید اجتماعی، شکاف جنسیتی، گرایش به تفرد و ازدحام…
بیشتر

پیش‌درآمدی بر انتخابات پیش‌رو

  فائزه حسنی اخیراً مناظره‌ای بین مصطفی تاجزاده و احمد زیدآبادی انجام شد. یک باور بر  ترک قدرت  و بازگشت به جامعه بود و رویکرد دیگر بر شرکت در حاکمیت اصرار می‌ورزید، چراکه حضور اصلاح‌طلبان در حاکمیت با نهادسازی مستقل از دولت و امور اجتماعی و مدنی در تعارض نبوده، بلکه هزینه این اقدامات جامعه‌محور را کاهش می‌دهد و زمینه رشد آن را فراهم می‌کند.…
بیشتر

معرفی روشی مؤثر و بهینه برای گزینش داوطلبان نمایندگی مجلس

  حمیدرضا عریضی‌–علی اعرابی اینک که زمان حساس و مهم انتخابات مجلس شورای اسلامی پیش‌روست، از مردم انتظار می‌رود در این انتخابات شایسته‌ترین افراد را انتخاب و روانه مجلس کنند. آیا این انتظار به‌جاست؟ مردم از رهبران سیاسی در سطح نمایندگی چه شناختی دارند؟ شناخت آنان از چه طریقی است؟ توانایی آنان را در دفاع از مردمی که قرار است نمایندگی آنان را در مجلس…
بیشتر

چالش‌های قومی؛ نتیجه بی‌مهری به هویت ایرانی

  همبستگی تاریخی اقوام ایرانی و تهدیدات یک قرن اخیر در گفت‌وگو با احسان هوشمند   حفاظت از منافع اسرائیل در منطقه همواره موردتوجه امریکا بوده و در این راستا طرح موزائیکی‌کردن خاورمیانه را پیش می‌برد. تلاش برای ایجاد تنش در خاورمیانه و برخوردهای قومی و مذهبی نیز در همین زمینه است. با احسان هوشمند درباره چالش‌های قومی در ایران و خاورمیانه به گفت‌وگو نشسته‌ایم.…
بیشتر

اگر مرجع تقلید بودم

  مهدی غنی سال ۱۳۵۷ بعد از آزادی از زندان شاه و پیروزی انقلاب، در خیابان شاهپور سابق، به دیدار یکی از روحانیونی رفتم که حق استادی بر گردن بنده داشتند و سالیان قبل از زندان بسیار از ایشان آموخته بودم. صحبت‌های مختلفی شد. درنهایت فرمودند بعد از انقلاب که روحانیت مصدر کار شده ‌است، مراجع تقلید نقش تعیین‌کننده خواهند داشت، توصیه می‌کنم شما به…
بیشتر