تاریخ

احیای آثار ملی و تاریخی

  رضا احمدی   اوایل تابستان فرصتی پیش آمد تا به همراه خانواده برای تفریح به منطقه شهرستانک در جاده چالوس برویم. منطقه‌ای ییلاقی با باغ‌های گیلاس و آلبالو و آبی خنک که از ذوب برف رشته‌کوه البرز جاری می‌شود، صفای وصف‌ناپذیری را پدید می‌آورد. شب‌ها با پوشیدن لباس ضخیم و روشن کردن بخاری، یاد زمستان زنده می‌شود. در ورودی روستا فلش جهت‌نما مسیر کاخ…
بیشتر

قانون اساسی مستبد را اتوماتیک افشا می‌کند

  گزارش حاضر گزیده‌ای از سخنان حجت‌الاسلام داوود فیرحی در موضوع انقلاب مشروطیت است که تقدیم خوانندگان می‌گردد. ایشان در این سخنرانی به نکاتی اشاره کردند که بر آن شدیم خوانندگان هم از آن مطلع باشند. توصیه می‌کنیم کامل این سخنرانی را گوش دهید.   «انقلاب مشروطه انباشت دو خواست تاریخی ایرانیان بود؛ نخستین خواست عدالت بود که بعدها به قانون تعریف شد؛ یعنی گفتند…
بیشتر

فرانک، نخستین زن کنشگر اجتماعی در شاهنامه

  علیرضا قراباغی* در شاهنامه به زنان ستم رفته است و این تا اندازه‌ای با در نظر گرفتن زبان حماسی و ویژگی اسطوره‌ها از یک‌سو و فرهنگ مردسالار دوران فردوسی از سوی دیگر، چندان دور از انتظار نیست. با این همه خردمند توس با روش ظریف و با نازک‌بینی همیشگی خود، در نشان دادن تلاش‌ها و توانایی‌های فرانک، ردپاهایی برای خوانندۀ آیندۀ خود برجای گذاشته…
بیشتر

چنین حکومتی را پیش‌بینی نمی‌کردیم

  خاطرات سیاسی بهمن بازرگانی گفت‌وگو از امیرهوشنگ افتخاری‌راد #بخش_پایانی     در این شماره، آخرین بخش خاطرات بهمن بازرگانی را می‌خوانید. این خاطرات تا پیروزی انقلاب بیشتر ادامه نیافته است، اما دیدن واقعیت‌ها از نگاهی متفاوت به خواننده این فرصت را می‌دهد که با نگاهی فراتر به مسائل بنگرد و در یک نگاه و یک روایت غرق نشود. سرگذشت نسل مبارز پیش از انقلاب،…
بیشتر

دولت مصدق و درگیری‌های خیابانی

  رحیم‌روحبخش درگیری طلاب با طرفداران حزب توده در جریان استقبال از سید علی‌اکبر برقعی مقدمه: نیروهای مذهبی در معادلات سیاسی تاریخ معاصر ایران نقش تعیین‌کننده‌ای ایفا کرده‌اند. شاید به‌ندرت تغییر و تحولی در عرصه مبارزات و جنبش‌های سیاسی معاصر را بتوان سراغ گرفت که از حضور و نقش‌آفرینی این نیروها بی‌بهره باشد. انقلاب مشروطه که با حمایت مرجعیت تشیع در نجف و علمای پیشگام…
بیشتر

مارکوپولوی ایرانی

   رضا احمدی مارکوپولو،[۱] پسر تاجر ونیزی و بزرگ‌ترین سیاح قرن ۱۳ م/ ۷ ق است که شرح سفرهایش را در کتابی به نام سفرهای مارکوپولو ثبت کرده است. مارکو هنگامی‌که هفده ساله بود به همراه پدر و عمویش با کشتی به آسیا سفر کرد و پس از ۲۴ سال همه به ونیز بازگشتند. در هنگام بازگشت آن‌ها، ونیز با جمهوری جنوا در جنگ بود و مارکو به…
بیشتر

تداوم اصلاحات پس از حکومت علی (ع)

  عبدالمجید معادیخواه طبیعی‌ترین بیعت در تاریخ اسلام، بیعت مردم با امام علی (ع) پس از قتل عثمان بود. هم شورای مهاجر و انصار در مدینه به‌طور طبیعی علی (ع) را انتخاب کرد، هم مردم با گرایش سالم و بی‌نیاز به تطمیع و تهدید خود برای بیعت با او آمدند؛ بی‌آنکه بتوان گفت برای فریب آنان اقدامی شده است؛ به‌استثنای پانزده‌نفری که هسته آن باند…
بیشتر
مهدی غنی

چه خواهد شد؟

   نگاهی به تاریخ آینده مهدی غنی عادت داریم همیشه از گذشته سخن بگوییم، شاید از گذشته درس بگیریم، اما این بار تاریخ آینده را مرور می‌کنیم و از آن درس می‌گیریم. هرچند مرور تاریخ آینده بر هیچ سند و منبعی تکیه ندارد و تنها یک مکاشفه و رؤیاپردازی است و به‌جای روش علمی و تجربی بر کشف و شهود متکی است. از همین رو…
بیشتر

به نقد مبارزه مسلحانه رسیدم

  خاطرات سیاسی بهمن بازرگانی گفت‌وگو از: امیرهوشنگ افتخاری‌راد   #بخش_چهاردهم آن‌ها که این رشته نوشته‌ها را دنبال کرده‌اند دریافته‌اند که این گفت‌وگوها ضمن آنکه خاطرات بهمن بازرگانی از دوران مبارزاتش و بخشی از تاریخ گذشته است، یک ویژگی دیگر هم دارد. این ویژگی مربوط به شیوه طرح این خاطرات است که از گفت‌وگویی میان دو نسل حاصل شده است. امیرهوشنگ افتخاری‌راد که خود از…
بیشتر

ژرف‌نگری در تاریخ صدراسلام

  آن سوی پرده، در تعیین خلیفه گفت‌وگو با  عبدالمجیدمعادیخواه در تحولات تاریخی اغلب به عوامل و زمینه‌های آشکار و چشمگیر توجه می‌شود، درحالی‌که گاه، عواملی پنهان، باندهایی ناپیدا که زیرپوست مناسبات ظاهری رشد کرده‌اند بسیار تأثیرگذارتر از حاکمان و بازیگران رسمی نقش ایفا می‌کنند. عواملی که به چشم نمی‌آیند و افکار عمومی نیز به آن‌ها بهایی نمی‌دهد. این واقعیت در جهان امروز بارها در…
بیشتر

سقوط ساسانیان

  ضعف داخلی یا تهاجم خارجی منبع: تاریخ منظوم شاهنامه امین در سه شماره گذشته رشته‌نوشته‌هایی به قلم استاد اکبر ثبوت داشتیم که چگونگی سقوط ساسانیان در آستانه حمله اعراب را بررسی کردند. در همین راستا، به شاهنامه استاد سید حسن امین برخوردیم که درباره این مقطع از تاریخ ایران، سروده‌ای دارند. ایشان که علاوه بر دانش تخصصی حقوق، در زمینه تاریخ و ادبیات ایران‌زمین…
بیشتر

نسبت میهن‌دوستی و دین‌داری

  در گفت‌وگو با ناصر تکمیل همایون- بخش اول درباره نسبت دیانت و ملیت دیدگاه‌های متفاوتی در جامعه وجود دارد که هرکدام در عرصه سیاسی کنش‌های متفاوتی داشته‌اند. برخی ملی‌گرایی را نافی دین‌داری دانسته و برخی لازمه دین‌داری را میهن‌دوستی شمرده‌اند. نیروهای ملی و اقشار مذهبی نیز در کشاکش تاریخ گاه با هم همراه شده و در اعتلای کشور کوشیده‌اند و گاه از هم فاصله…
بیشتر