تاریخ

نقش سومکا و رهبر آن

  از مشروطه تا نهضت ملی بهمن شعبان‎زاده لمر «ماندگارترین بازمانده یا دستاورد والای انقلاب مشروطه، قانون اساسی آن روزگار نبود، بلکه اندیشه حکومت مبتنی بر قانون اساسی، استوار بر حاکمیت مردم و بر ارزش‌ها و نهادهای دموکراتیک بود». فخرالدین عظیمی   مقدمه نگارنده به دنبال پاسخ به این سؤال اساسی که چرا و با چه انگیزه‌هایی با تجدید حیات مشروطه در دوره نهضت ملی مخالفت شد…
بیشتر

تاریخ بت‌پرستی و شیوه شرک‌ورزی درآستانه ظهور اسلام

چرا باید تاریخ جاهلیت را شناخت؟ مهدی غنی وقتی تحولی در جامعه رخ می‌دهد یک عادت فرهنگی شده است که تاریخ را به قبل و بعد آن واقعه تقسیم می‌کنیم؛ مثل قبل از انقلاب مشروطه، قبل از انقلاب ۵۷، قبل از اسلام و اغلب چنین تصور می‌شود که در آن مقطع همه مناسبات اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و دینی دگرگون شده و جامعه قبل و…
بیشتر

تلاشی برای روشنگری

  مستندسازی حقایق تاریخی گفت‌وگو با غلامرضا فروتن   نقش اسناد تاریخی در شناخت واقعیت‌ها را می‌توان به آجرهایی تشبیه کرد که با کنار هم قرار گرفتن پایه‌های ساختمانی را بنا می‌کنند. این اسناد که خبرهای دست‌اول و بلاواسطه از یک واقعه تاریخی هستند، می‌توانند تا حدی واقعی یا غیرواقعی بودن تفسیرها و دیدگاه‌های امروزین ما را درباره آن واقعه نشان دهند. غلامرضا فروتن از…
بیشتر

جهان‌پهلوان در قلب مردم جا داشت

  گفت‌وگو با ناصر کمیلیان از همراهان زنده‌یاد غلامرضا تختی شادروان غلامرضا تختی ۵ شهریور ۱۳۰۹ در محله خانی‌آباد تهران چشم به جهان گشود و در ۱۷ دی‌ماه ۱۳۴۶ از دنیا رفت، اما نام او بر دل‌های مردم ایران ماند و امروز سیمای او زینت‌بخش بسیاری اماکن و خانه‌های ایرانیان است. تختی علاوه بر اینکه یکی از قهرمانان کشتی جهان بود، در اخلاق و مردانگی…
بیشتر

سرگذشت مردان بی‌ادعا

  مستند بدون شرح گروه تاریخ: این روزها مردم ما حال و روز خوبی ندارند. نگرانی، نارضایتی و سرگردانی زیاد است. بعضی هم سرگردان نیستند، روی‌گردان از گذشته، سرگرم و سرمست ثروت‎های بادآورده و رانت‌های بی‌حساب‌اند. بعضی هم در منصب قدرت یادشان رفته که چطور این مقامات دست‌به‌دست گشته و از کجا به کجا رسیده است. آنچه در زیر می‌خوانید گزیده‌هایی از خاطرات سید ابوالفضل…
بیشتر

درباره خاطرات تراب حق‌شناس

  گفت‌وگوی حسین آبادیان با لطف‌الله میثمی گفت‌وگوی حاضر درباره اظهارات تراب حق‌شناس در کتاب خاطرات اوست. حسین آبادیان با استناد به مندرجات کتاب تلاش کرده است در این گفت‌وگو به واقعیت‌های تاریخی و حقیقت ماجراها نزدیک شود. بخش اول این گفت‌وگو را اکنون می‌خوانید.   آبادیان: چاپ جدید خاطرات تراب حق‌شناس در شهریور سال گذشته منتشر شد. در این کتاب از شما ذکر خیر…
بیشتر

کودتای ۳۲ از زبان نخست‌وزیر انگلیس

حسین رفیعی جک استراو در سال‌های ۲۰۰۱ تا ۲۰۰۶، وزیر خارجه بریتانیا بود. استراو سه سال پیش کتابی به نام «کارکار انگلیسی‌هاست، درک ایران و چرایی بی‌اعتمادی آن به انگلیس» منتشر کرد. این کتاب در ایران با عنوان «کار کار انگلیسی‌هاست» با ترجمه‌های مختلف در سال ۱۳۹۸ منتشر شد. جک استراو در این کتاب یک بررسی تاریخی از دوران قاجار تا وقایع بعد از انقلاب…
بیشتر

ماجرای ساخت راه‌آهن سراسری ایران

  علیرضا قلعه دار انتشارات فرهنگ جاوید، کتابی تحت عنوان سیاست‎ورزی در ایران مدرن به قلم آقای «محمود عبدالله‌زاده» در سال ۱۳۹۸ منتشر کرده است که در صفحات ۱۰۹ تا ۱۱۶ آن ماجرای ساخت راه‌آهن سراسری ایران در دوران رضاشاه را به شکلی وارونه روایت کرده و در این رابطه اتهامات و توهین‌هایی به دکتر مصدق وارد کرده است. در ص ۱۱۳ این کتاب می‌خوانیم:…
بیشتر

چه نیازی بود سردارسپه شاه شود؟چالش گفتارها در اعلام انقراض قاجاریه

    بخش پایانی امیرحسین ترکش‌دوز در سه نوشته گذشته نشریه (شماره‌های ۱۳۰- ۱۳۲-۱۳۳) مقطع تاریخی انقراض قاجاریه و آغاز سلطنت پهلوی مورد بررسی قرار گرفت. به‌ویژه جلسه ۹ آبان ۱۳۰۴ مجلس شورای ملی که با تصویب ماده‌واحده چنین تصمیمی در آن صورت گرفت و موافقان و مخالفان سلطنت رضاخان استدلال‌های خود را بیان کردند، تشریح و تحلیل شد. اکنون قسمت چهارم و آخرین بخش…
بیشتر
چالش گفتارها در اعلام انقراض قاجاریه

چالش گفتارها در اعلام انقراض قاجاریه

  دکتر مصدق: چرا خون شهدای آزادی را بی‌خود ریختید؟ بخش سوم امیرحسین ترکش‌دوز: در شماره‌های قبل۱ به بررسی زمینه‌های طرح ماده‌واحده پیشنهادی برای اعلام انقراض قاجار و واگذاری حکومت موقت به رضاخان، در دور پنجم مجلس شورای ملی پرداختیم. سپس، مشروح مذاکرات مجلس، در نهم آبان ماه ۱۳۰۴ گزارش و بررسی شد. این گزارش در شماره پیش به مخالفت مصدق با ماده‌واحده پیشنهادی رسید.…
بیشتر

انقلاب واکنش به فساد حاکمیت بود

  محمود نکوروح در این نوشتار که برگرفته از مشاهدات و خاطرات من است، نگاهی به سیر کلی جامعه ایران از کودتای ۲۸ مرداد سال ۳۲۱۳ تا پیروزی انقلاب و بعد از آن کرده‌ام. به امید آنکه با شناخت درست و واقعی رویدادها، بتوانیم راهی درست برای آینده جست‌وجو کنیم.   پس از کودتا آن روز که کودتاگران حکومت ملی دکتر مصدق را سرنگون کردند…
بیشتر
پایان كار دكتر بنی صدر

پایان کار دکتر بنی ‎صدر

  خاطرات احمد غضنفرپور بخش پانزدهم آقای غضنفرپور که از کنشگران دوران انقلاب و پس از آن بودند، خود از نزدیک شاهد و ناظر رویدادهایی بودند که بازگویی آن‎ها برای نسل جوان کشور روزنه‎های تازه‎ای را می‎گشاید تا روند حوادث را واقعی‎تر ارزیابی کنند. خاطرات ایشان از این جهت اهمیت دارد که از زاویه‎ای متفاوت از روایات رسمی و رایج مسائل را بازگو می‎کنند. مسلم…
بیشتر