اندیشه

موانع فهم قرآن در آموزش‌های جاری

لطف‌‌الله میثمی آیات بسیاری در قرآن داریم که قرآن کتابی است روشنگر، بیّن و مبین، حتی مطالب آن به‌گونه‌ای است که کافر، مشرک و منافق متوجه آن می‌شوند و خداوند بارها آن‌ها را مورد خطاب قرار می‌دهد. بگذریم که خطاب اصلی خدا در قرآن «ناس» به معنای مردم است که دربرگیرنده تمام اقشار جامعه است و هیچ‌کس نباید در بدو امر از چرخه مدیریت جامعه…
بیشتر

اخلاق‌مداری و انسان‌دوستی در سروده‌های حکیم طوس

احمد کتابی فردوسی را «بزرگ‌ترین حماسه‌سرای ایران‌زمین» خوانده‌اند. این عنوان، بحق، شایسته فردوسی است. سراسر شاهنامه آکنده از شرح و توصیف دلاوری‌ها، پایمردی‌ها و جان‌فشانی‌های مردم ایران به‌طور اعم و گردان و پهلوانان آن به ‌حو اخص است؛ اما شگفتا! که این کتابِ رزم، کتابِ دینداری و نیکوکاری و کتابِ خردورزی، جوانمردی و مهرورزی نیز هست. فردوسی، تنها آموزگارِ وطن‌دوستی و فداکاری در راهِ پاسداری…
بیشتر

گذر از تئولوژی

کتاب گذر از دفاعیه‌گرایی؛ به سوی پدیدارشناسی متن در سال ۱۳۹۱ به کوشش فرامرز معتمد را انتشارات نقد فرهنگ منتشر کرده است. گفتنی است بنا بود نام این کتاب الله و دنیای مدرن باشد که به نام فعلی تغییر یافت. این کتاب مجموعه مصاحبه‌های آقای معتمد با اندیشمندانی چون عبدالعلی بازرگان، مقصود فراستخواه، بیژن عبدالکریمی، علی زاهد، محمد مجتهد شبستری و حسن یوسفی اشکوری است.…
بیشتر

اسلام‌ستیزی در پوشش لائیسیته و آزادی بیان

مهدی رجبی #بخش_اول چکیده در پنجمین سال کشتار روزنامه‌نگاران شارلی‌ابدو به‌وسیله تروریست‌های داعش، موج تازه‌ای در دفاع از کاریکاتورهای آن روزنامه که برخی‌شان هجوآمیز و اهانت‌بار بودند، برپا شد و جوان متعصب و کوردلی مخالفت خود با این جریان را به‌صورت سربریدن سنگدلانه یک دبیر فرانسوی در خیابان نمایان ساخت. پس از آن، اقدام‌های تروریستی کور دیگری در این راستا انجام شد و درنتیجه فضایی…
بیشتر

چگونه قرآن بخوانیم؟

جستاری در موانع فهم قرآن و پراکندگی برداشت‌ها از آن سید محمدباقر تلغری‌زاده آیات زیر و آیات دیگری همانند آن‌ها -که شمارشان کم نیست- همگی نشان‌دهنده آن‌اند که قرآن کتابی است روشن و روشنگر و به دور از کژی و پیچیدگی که خداوند فهم آن را برای یادگیری یا پندگیری آدمیان آسان کرده است. «تِلْکَ آیَاتُ الْکِتَابِ الْمُبِینِ»(سوره شعراء، آیه ۲)؛ «وَإِنَّهُ لَتَنْزِیلُ رَبِّ الْعَالَمِینَ،…
بیشتر

برای آن‌ها که با زندان سر و کار دارند

نگاهی به کتاب «زندان چه می‌کند؟» طیبه سلمانی از زندان و اثرات مخرب آن بارها و بارها گفته‌اند و شنیده‌ایم. از آسیب‌هایی که به جسم و روان زندانی وارد می‌آید تا نوع اثربخشی آن در کاهش جرم و جنایت. البته پرداختن به موضوع زندان و نوع خاص مسائل آن به این سادگی‌ها نیست؛ گاهی ابعادی از آن دیده نمی‌شود و در تحلیل‌ها جایی نمی‌گیرد، گاهی…
بیشتر

از دریای معارف مولانا

احمد کتابی #بخش_چهارم   ۹ ـ مهرورزی و دوری‌گزینی از کینه‌توزی از محبت مرده زنده می‌کنند وز محبت شاه بنده می‌کنند (دفتر دوم: ۱۵۳۱) سراسر آثار مولانا آکنده از ارزش‌های والای انسانی و توصیه‌های بشردوستانه است که از آن میان، ستایش مهرورزی و نکوهشِ کینه‌ورزی و انتقام‌جویی، از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. در تأیید این مدعا، شواهد متعددی ارائه می‌شود که از مثنوی معنوی و…
بیشتر

کاوشی در مفهوم نام الله

کتاب گذر از دفاعیه‌گرایی؛ به‌سوی پدیدارشناسی متن در سال ۱۳۹۱ به کوشش فرامرز معتمد را انتشارات نقد فرهنگ منتشر کرده است. گفتنی است بنا بود نام این کتاب الله و دنیای مدرن باشد که به نام فعلی تغییر یافت. این کتاب مجموعه مصاحبه‌های آقای معتمد با اندیشمندانی چون عبدالعلی بازرگان، تقی رحمانی، حبیب‌الله پیمان، مقصود فراستخواه، محمد مجتهد شبستری، حسن یوسفی اشکوری، احسان و سارا…
بیشتر

از نظریه سازگاری ایرانی به جامعه پدرسالار

حمیدرضا عریضی #بخش_دوم بازرگان به‌خوبی دریافت یکی از مهم‌ترین و بنیادی‌ترین مقولات دوره جدید، مؤلفه آزادی است و بدون به رسمیت شناخته شدن این مؤلفه به هیچ عنوان نمی‌توان با جهان، جوامع و انسان مدرن ارتباط برقرار کرد (بیژن عبدالکریمی)   در این مقاله سه رویکرد در مقابل نظریه سازگاری ایرانیان که به نوعی سعی می‌کند سازگاری در مقابل قدرت را زیر سؤال ببرد مطرح…
بیشتر

رویکردهای روشنفکرانه در انکار خویشتن

در نقد کتاب «ما ایرانیان» نوشته مقصود فراستخواه مهدی جامی #بخش_دوم در بخش اول این نقد، مؤلف با نگاهی به دن‌کیشوت ساخته اورسن ولز تأکید داشت که فضایح هر قوم لزوماً نباید بر فضایل آن سایه بیندازد و ناقد فرهنگ باید شناخت سویه فضایل را از دست ننهد، اما کتاب ما ایرانیان نوشته آقای فراستخواه چندان بر قبایح ایرانیان تأکید دارد که فضایل در آن…
بیشتر

از دریای معارف مولانا

احمد کتابی #بخش_سوم دلایل قوی باید و معنوی نه رگ‌هایِ گردن به حجّت قوی (بوستان سعدی) ۵ـ فراغت از تعصب و جزم‌اندیشی مولانا در جای‌جای آثار خود، به‌ویژه در مثنوی، مؤکداً، به نفی و نکوهش تعصب پرداخته است. ازجمله  در داستان معروفِ «فیل در خانه تاریک» که در مقاله پیشین از آن یاد شد، در قالب تمثیلی بدیع و هوشمندانه، مبتلایِ به تعصب را به…
بیشتر

جایگاه خداوند در معرفت‌شناسی مدرن

کتاب گذر از دفاعیه‌گرایی؛ به‌سوی پدیدارشناسی متن در سال ۱۳۹۱ به کوشش فرامرز معتمد را انتشارات نقد فرهنگ منتشر کرده است. گفتنی است بنا بود نام این کتاب الله و دنیای مدرن باشد که به نام فعلی تغییر یافت. این کتاب مجموعه مصاحبه‌های آقای معتمد با اندیشمندانی چون عبدالعلی بازرگان، تقی رحمانی، حبیب‌الله پیمان، مقصود فراستخواه، محمد مجتهد شبستری، حسن یوسفی اشکوری، احسان و سارا…
بیشتر