مقالات

طالقانی، اسلام، فراتر از سوسیالیسم

پردازشی از مبانی اقتصاد سیاسی اسلامی حبیب‌الله پیمان دور از واقع‌بینی است اگر تصور شود می‌توان یک الگو و برنامه عملی واحد از دیدگاه اجتماعی و اقتصاد سیاسی اسلام ارائه داد که برای همه‌وقت و همه‌جا معتبر و قابلیت اجرا داشته باشد. انتظاری که نشانه غفلت از تمایز اساسی میان اصول کلی و ثابت «دین» از یک‌سو و احکام متغیر و مقید به زمان و…
بیشتر

افزایش جمعیت، ظرفیت نهادی دولت و بی‌ثباتی سیاسی

علیرضا بی‌زبان صرف‌نظر از پژوهش‌های متعدد خارجی که در زمینه بی‌ثباتی سیاسی یا اشکال عمده آن نظیر انقلاب‌ها، فروپاشی دولت و جنگ‌های داخلی و اشکال جزئی‌تر آن از قبیل تظاهرات و شورش‌های خشونت‌آمیز انجام شده است، به‌طورکلی دو دسته از مطالعات داخلی در این زمینه را می‌توان بازشناخت: نخست مطالعاتی که علّت گرفتار شدن نظام‌های سیاسی در مجموعه‌ای از رخدادهای بی‌ثبات‌کننده را وجود شکاف‌های قومی،…
بیشتر

هماهنگی در حد کمال؟

ناصر حریری ناصر حریری در سال ۱۳۲۰ در بابل متولد شده است. تحصیلات ابتدایی و متوسطه را هم در همین شهر گذرانده و دارای مدرک لیسانس جامعه‌شناسی از دانشگاه تهران و فوق‌لیسانس جامعه‌شناسی از فرانسه  است. وی هم‌اکنون معلم بازنشسته آموزش و پروش است. ناصر حریری همچنین مدیر انجمن امداد به بیماران سرطانی ایران است. تألیفات وی شامل کتاب‌های زیر است: مصاحبه با تاریخ‌سازان ایران…
بیشتر

«نه یهودا، نه مسیح»

آدرس نادرست مهدی غنی #بخش_دوم در شماره گذشته مطلبی با عنوان «نه یهودا نه مسیح» با قلم این نگارنده درباره مقاله «مسیح یا یهودا» منتشر شد. نوشته حاضر از زاویه‌ای دیگر به مقاله یادشده پرداخته است. دوست گران‌قدری دارم به نام آقا محسن که بسیار نکته‌بین و هوشیار است، ضمن اینکه اهل طنز و مطایبه نیز هست. زمانی گفته می‌شد درباره فلان موضوع یا شخص…
بیشتر

آیت‌الله صانعی در فراز و نشیب زندگی

فضل‌الله صلواتی «إِذَا مَاتَ الْعَالِمُ ثلم فِی الْإِسْلَامِ ثُلْمَه لَا یَسُدُّهَا شَیْ ءٌ إِلَی یَوْمِ الْقِیَامَه»   از پیامبر بزرگ اسلام (ص) نقل شده است: چون عالمی از جهان رخت بربندد، بر اساس و بنیان اسلام رخنه ایجاد شود، تا آنکه دیگری چون او بتواند آن بنیان را ترمیم کند و پرچم به جای مانده را بر دوش گیرد. عالمان بسیار و شایستگان فراوانند، خدایشان…
بیشتر

قانون اساسی در بوته آزمایش

جدایی نهاد دین از نهاد سیاست محمد محمدی گرگانی #بخش_چهارم در سه مصاحبه گذشته این مسئله مطرح شد قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، ظرفیت‌های بسیار بالایی دارد، که می‌توان بدون تغییرات بنیادین و پرهزینه در شرایط موجود از آن بهره‌مند شد. در مصاحبه‌های پیشین گفته شد اصل تساوی حقوق همه مردم ایران، جز در چند مورد استثنایی، با همین قانون اساسی قابل دسترسی است، همچنین…
بیشتر

چه می‌شود کرد؟

لطف الله میثمی این سؤالی است که دغدغه همیشگی همه نیروها بوده است که در شرایط ویژه کنونی چه باید کرد؟ من در سرمقاله‌ها و نوشته‌ها و گفت‌وگوهای قبلی مطرح کرده بودم که پذیرش قطعنامه ۵۹۸ شورای امنیت سازمان ملل توسط مرحوم امام در ۲۷ تیر ۱۳۶۷ یک نقطه عطف راهبردی جدیدی را در ایران رقم زد. محسن رضایی، فرمانده وقت سپاه، از مرحوم امام…
بیشتر

جولان در آبراه‌ها و تنگه‌های استراتژیک جهان

نقی آقالو * ادعایی مضحک و بی‌پایه! یک روزنامه متعلق به اصولگرایان رادیکال (وطن امروز) در اوایل مردادماه با انتشار عکسی از اتاق فرماندهی سپاه که سرداران و فرماندهان را در حال بررسی یک نقشه از موقعیت تنگه هرمز نشان می‌داد از افزایش نقش ایران در آب‌های خلیج فارس، دریای عمان و اقیانوس هند خبر داده و به نقل از فرمانده نیروی دریایی سپاه نوشته…
بیشتر

انقلاب ایران چرا و چگونه؟

یکی از نیازهای جامعه ما درباره انقلاب سال ۵۷ دست‌یابی به شناختی واقعی از این رویداد مهم است. گرچه در این باره هر گروه و نهادی مطابق ذوق و نگرش خود دیدگاه‌هایی را مطرح کرده‌اند، اما دیدگاهی عالمانه و بی‌طرفانه که با روشی علمی به قضایا بنگرد کمتر دیده شده است. مدل تحقیق نیز خود مسئله مهمی است که باید مورد توجه قرار گیرد. یکی…
بیشتر

از دریای معارف مولانا

  احمد کتابی ۳ـ آزادمنشی و آزاداندیشی اهل هر مذهبی بر او صادق قوم هر ملتی بر او عاشق (ولدنامه، ص ۲) آزادفکری و آزادمنشی خصیصه مشترک قاطبه عارفان و متصوفه ایران است که مظهر اعلای آن در اندیشه‌های والای مولانا جلال‌الدین محمد مولوی یافت می‌شود. در این مقاله، برای نمونه، از یکی از جنبه‌های آزادمنشی مولانا که در نوع خود کم‌نظیر است، یعنی آزادمنشی…
بیشتر

دین: چرا ایمان، بیشتر و بیشتر محبوب می‌شود؟

هریت شروود۱ برگردان: آیدین طوافی ایمان در حال افزایش است و ۸۴ درصد جمعیت جهانی خود را عضوی از یک گروه دینی می‌دانند. این چه اهمیتی برای آینده دارد؟ چه تعداد معتقد در جهان وجود دارد؟ اگر فکر می‌کنید که دین به گذشته تعلق دارد و ما در حال زندگی در عصر جدیدی از عقلانیت هستیم، نیاز است که به مستندات توجه کنید: ۸۴ درصد…
بیشتر

قرائت هرمنوتیک و فهم قرآن

کتاب گذر از دفاعیه‌گرایی؛ به‌سوی پدیدارشناسی متن در سال ۱۳۹۱ به کوشش فرامرز معتمد دزفولی را انتشارات نقد فرهنگ منتشر کرده است. گفتنی است بنا بود نام این کتاب الله و دنیای مدرن باشد که به نام فعلی تغییر یافت. این کتاب مجموعه مصاحبه‌های آقای معتمد با اندیشمندانی چون عبدالعلی بازرگان، تقی رحمانی، حبیب‌الله پیمان، مقصود فراستخواه، محمد مجتهد شبستری، حسن یوسفی اشکوری، احسان و…
بیشتر