مقالات

نگاهی به کتاب «مدارا در ادیان ایران‌زمین»

  اگرچه گرایش کلی فرهنگ عمومی این مرز و بوم به‌سوی مداراگری دینی بوده است، از آنجا که حکومت تأثیری مهم در زندگی اجتماعی مردم داشته و دارد، میزان این مداراگری تابع زمان و مکان بوده و از یک سلسله پادشاهی تا سلسله دیگر و گاه از پادشاهی تا پادشاه دیگر متفاوت بوده است. با شکل‌گیری دولت مدرن در ایران، تمرکزگرایی در قدرت سیاسی و…
بیشتر

پرشی برای اندیشیدن پس از گسست

گفت‌وگو با احسان شریعتی #بخش_اول علی بیاتی: از یادداشت اخیر شما درباره عید فطر که به‌نوعی به مسائل فلسفه دین مربوط می‌شود آغاز کنیم، یادداشت «عزیمت از نقطه صفر». شما در آن نوشته کوتاه، تعریف جدیدی از عید فطر ارائه داده و آن را نوعی وقفه۱ معنا کرده‌اید و تلاش داشته‌اید به این واژه معنایی متفاوت ببخشید، نوعی گسست و نوآفرینی سرشت که با «وقفه»…
بیشتر

مجاهدین؛ تعامل یا التقاط

لطف‌‌الله میثمی التقاط معضلی است که در تاریخ معاصر ایران به هزینه‌های اجتماعی زیاد و حذف نیروها از چرخه دموکراسی و مدیریت مملکت منجر شده و خشونت‌هایی را به بار آورده است. واژه التقاط می‌تواند معانی مختلفی را داشته باشد، ولی در ایران بیشتر جنبه اتهامی و حذفی داشته است. گرچه این واژه ابتدا در مبارزات کمونیست‌ها استفاده شد و اگر رگه‌هایی از خرده‌بورژوازی یا…
بیشتر

گنج صلح

نامه‌ای به همسایه هم‌زبان سید محمدعلی دادخواه کار یزدان صلح و نیکویی و خیر کار دیوان جنگ و زشتی و شر است۱ پیام‌آوران ایزدی۲ بر این نکته پای فشرده‌اند: پیمان صلح ۳ سرور پیمان‌هاست؛ صلح برآمده از مهر و خرد و خیر آدمیان است. چتر صلح ایمن‌ساز زندگی است. طبل جنگ صدای شوم ویرانی، گرسنگی و کشتار است. خمیرمایه انسانی این سه را برنمی‌تابد؛ چراغ…
بیشتر

نقد یا تخریب؟

محمدرضا دادی‌زاده آن عاشقان شرزه که با شب نزیستند رفتند و شهر خفته ندانست کیست‌اند فریادشان تموج شط حیات بود چون آذرخش در سخن خویش زیستند مرغان پرگشوده طوفان که روز مرگ دریا و موج و صخره بر آن‌ها گریستند   نویسنده محترم مقاله «مسیح یا یهودا» به عناصری که از اعضای قدیم سازمان مجاهدین خلق بوده‌اند و بیشتر اتهام‌های مطرح‌شده را قبول ندارند، چه…
بیشتر

نه مسیح، نه یهودا

مهدی غنی شماره ۱۳ فصلنامه سیاست‌نامه با عکس روی جلد از محمد حنیف‌نژاد و تیتر درشت «مسیح یا یهودا» وقتی روی کیوسک آمد که جامعه درگیر ویروس کرونا شده بود. به نظر می‌آید خانه‌نشینی پیامد این ویروس، سرانه مطالعه را در جامعه افزایش داد و ازجمله مقاله آقای قوچانی در این فصلنامه خوانندگان بیشتری پیدا کرد. تلفن‌های برخی دوستان قدیم و برآشفتنشان از لحن و…
بیشتر

جرم سیاسی

قانونی که پس از ۱۱۵ سال به رسمیت شناخته شد رضا احمدی «تجربه چندین بار حضور و محاکمه در دهه ۶۰، ۷۰، ۸۰ و ۹۰ به اتهام فعالیت علیه نظام، تحمل سال‌ها حبس و تبعید بر اساس نگاه‌های امنیتی، درحالی‌که هیچ انگیزه براندازانه و تخریبی در کار نبود و فقط اصلاح امور و برطرف شدن مصائب کشور و سربلندی ایران هدف بود». این حکایت من…
بیشتر

معمای پروژه آزادراه تهران-شمال

نقی آقالو۱ مقدمه ابتدا در نظر داشتم، گزارش آزادراه را از ابتدا تا انتها به روش مرحوم ذبیح‌الله منصوری در نگارش و ترجمه کتاب‌های خواندنی‌اش، تقدیم مخاطبان گرامی کنم، اما راستش دیدم، توانایی‌ام در انجام این روش جذاب، اندک است و کار آن مرد بزرگ از من ساخته نیست؛ بنابراین، راه ساده‌تر را اختیار کردم، اما همین کار به‌ظاهر ساده‌تر هم نفسم را گرفت و…
بیشتر

سرحدی‌زاده؛مؤمن به‌معنای واقعی

«مَنْ ینْصُرُنِی مِنَ اللَّهِ إِنْ طَرَدْتُهُمْ» ستوان دو وظیفه و رئیس دفتر دانشکده سررشته‌داری بودم. شهریور ۱۳۴۴ بود که بین افسرانی که استاد دانشکده بودند زمزمه‌ای شکل گرفت درباره گروهی که در کوه‌های شمال تهران، مقاومت مسلحانه کرده‌اند. کمی بعد معلوم شد که ۹۰ نفر را بازداشت کرده‌اند و در پادگان جمشیدآباد در یک محوطه‌ای با سیم‌خاردار محصور  بوده و زندانی شدند. متوجه شدم همشیره‌زاده‌ام…
بیشتر

یادی از زنی فداکار

خاله قدسی از رجال بود. او همسری خوب، یاری فداکار و همراه دکتر محمد ملکی بود و در تمامی مراسم به اتفاق دکتر شرکت می‌کرد و با هم شصت سال زندگی کردند، به حدی مأنوس بودند که دکتر در دوران بیماری ایشان، سخت نگران بودند و احساس تنهایی می‌کرد. خاله قدسی برای دیگران نیز مادری می‌کرد، مادری مهربان و پرمحبت. توقع محبت و مهربانی متقابل…
بیشتر

بازرگان از منظر بسته‌نگار

  نقش مهندس بازرگان بر زندگی شخصی، اجتماعی و سیاسی من مطالب زیر بخشی از گفت‌وگوی صمیمانه زهرا بازرگان با زنده‌یاد محمد بسته‌نگار، از رهبران شورای فعالان ملی مذهبی، عضو قدیمی نهضت آزادی ایران و داماد مرحوم آیت‌الله طالقانی در سال ۱۳۹۶ انجام شده است. محمد بسته‌نگار، از مبارزان باسابقه راه آزادی و دموکراسی در ایران و دارای تألیفات و پژوهش‌های متعددی در حیطه‌های اجتماعی،…
بیشتر

قانون اساسی در بوته آزمایش

گفت‌وگو با محمد محمدی گرگانی #بخش_سوم در دو شماره پیش با محمد محمدی گرگانی، عضو هیئت‌علمی دانشکده حقوق دانشگاه علامه طباطبایی گفت‌وگویی داشتیم. موضوع گفت‌وگو درباره قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران بود. یکی از ویژگی‌های محمدی این است که با دلسوزی کامل نسبت به مردم و مملکت و با کارشناسی و با کمترین هزینه اجتماعی به «مهارت‌های قانونی» -این دانش که نسبت به آن غفلت…
بیشتر