حمیدرضا عریضی #بخش_اول بازرگان فردی خلاق و نظریه‌ساز است. در این مقاله، دو نظریه مهم او بسیار مورد بحث واقع شده‌اند: یکی سازگاری ایرانیان؛ و دیگری بی‌نهایت کوچک‌ها، که از اتفاق مکمل یکدیگر به شما می‌روند.نه‌تنها این نظریه‌ها مورد بحث قرار گرفته‌اند که حتی گرته‌برداری هم شده‌اند. ازجمله نظریه بی‌نهایت کوچک‌ها که بدون اشاره به بازرگان مورد محاکات قرار گرفت. نظریه اول او را سخت‌تر…

در نقد «ما ایرانیان» نوشته مقصود فراستخواه مهدی جامی مهدی جامی، پژوهشگر ادب و فرهنگ ایران از مؤلفان و ویراستاران دایره‌المعارف بزرگ اسلامی (تا ج ۶) است و پس از اقامت در اروپا عمدتاً به کارهای رسانه‌ای، ترجمه و ویرایش مشغول بوده است. کتابش با عنوان ادب پهلوانی، در تاریخ ادبی دیرینه ایران در سال ۱۳۷۹ در ایران منتشر شد و سپس در ۱۳۸۸ نشر…

گفت‌وگو با احسان شریعتی #بخش_پایانی بیاتی: تا اینجا شما به مبانی مدرنیته پرداخته و انتقاداتی به مدرن‌ها وارد کردید، کمی هم ایجابی وجوه مدرنیته را بشکافید و بفرمایید متفکران ما در مواجهه با مدرنیته چه واکنش اندیشه‌ای نشان دادند و آیا ما به رنسانسی همچون غرب نیازمندیم؟ در غرب این تحول با سربرآوردن سوژه (فاعل شناسا) و محوریت آن آغاز شد و همین سوبژکتیویته بود…

گفت‌وگو با ناصر تکمیل همایون مطلب حاضر گفت‌وگوی تعدادی از دانشجویان با دکتر ناصر تکمیل همایون است که در اختیار نشریه قرار گرفته و شامل سه بخش است: بخش نخست تعریف مدرنیته و شناخت؛ بخش دوم تبیین فراگرد مدرنیزاسیون در جامعه ایران؛ و بخش سوم نتیجه‌گیری‌های اجتماعی و فرهنگی. مدرنیته۱ همان‌طور که آگاهی دارید نزدیک دو سده است که در جامعه ایران از پیشرفت و…

پردازشی از مبانی اقتصاد سیاسی اسلامی حبیب‌الله پیمان دور از واقع‌بینی است اگر تصور شود می‌توان یک الگو و برنامه عملی واحد از دیدگاه اجتماعی و اقتصاد سیاسی اسلام ارائه داد که برای همه‌وقت و همه‌جا معتبر و قابلیت اجرا داشته باشد. انتظاری که نشانه غفلت از تمایز اساسی میان اصول کلی و ثابت «دین» از یک‌سو و احکام متغیر و مقید به زمان و…

  احمد کتابی ۳ـ آزادمنشی و آزاداندیشی اهل هر مذهبی بر او صادق قوم هر ملتی بر او عاشق (ولدنامه، ص ۲) آزادفکری و آزادمنشی خصیصه مشترک قاطبه عارفان و متصوفه ایران است که مظهر اعلای آن در اندیشه‌های والای مولانا جلال‌الدین محمد مولوی یافت می‌شود. در این مقاله، برای نمونه، از یکی از جنبه‌های آزادمنشی مولانا که در نوع خود کم‌نظیر است، یعنی آزادمنشی…

هریت شروود۱ برگردان: آیدین طوافی ایمان در حال افزایش است و ۸۴ درصد جمعیت جهانی خود را عضوی از یک گروه دینی می‌دانند. این چه اهمیتی برای آینده دارد؟ چه تعداد معتقد در جهان وجود دارد؟ اگر فکر می‌کنید که دین به گذشته تعلق دارد و ما در حال زندگی در عصر جدیدی از عقلانیت هستیم، نیاز است که به مستندات توجه کنید: ۸۴ درصد…

کتاب گذر از دفاعیه‌گرایی؛ به‌سوی پدیدارشناسی متن در سال ۱۳۹۱ به کوشش فرامرز معتمد دزفولی را انتشارات نقد فرهنگ منتشر کرده است. گفتنی است بنا بود نام این کتاب الله و دنیای مدرن باشد که به نام فعلی تغییر یافت. این کتاب مجموعه مصاحبه‌های آقای معتمد با اندیشمندانی چون عبدالعلی بازرگان، تقی رحمانی، حبیب‌الله پیمان، مقصود فراستخواه، محمد مجتهد شبستری، حسن یوسفی اشکوری، احسان و…

  اگرچه گرایش کلی فرهنگ عمومی این مرز و بوم به‌سوی مداراگری دینی بوده است، از آنجا که حکومت تأثیری مهم در زندگی اجتماعی مردم داشته و دارد، میزان این مداراگری تابع زمان و مکان بوده و از یک سلسله پادشاهی تا سلسله دیگر و گاه از پادشاهی تا پادشاه دیگر متفاوت بوده است. با شکل‌گیری دولت مدرن در ایران، تمرکزگرایی در قدرت سیاسی و…

گفت‌وگو با احسان شریعتی #بخش_اول علی بیاتی: از یادداشت اخیر شما درباره عید فطر که به‌نوعی به مسائل فلسفه دین مربوط می‌شود آغاز کنیم، یادداشت «عزیمت از نقطه صفر». شما در آن نوشته کوتاه، تعریف جدیدی از عید فطر ارائه داده و آن را نوعی وقفه۱ معنا کرده‌اید و تلاش داشته‌اید به این واژه معنایی متفاوت ببخشید، نوعی گسست و نوآفرینی سرشت که با «وقفه»…

لطف‌‌الله میثمی التقاط معضلی است که در تاریخ معاصر ایران به هزینه‌های اجتماعی زیاد و حذف نیروها از چرخه دموکراسی و مدیریت مملکت منجر شده و خشونت‌هایی را به بار آورده است. واژه التقاط می‌تواند معانی مختلفی را داشته باشد، ولی در ایران بیشتر جنبه اتهامی و حذفی داشته است. گرچه این واژه ابتدا در مبارزات کمونیست‌ها استفاده شد و اگر رگه‌هایی از خرده‌بورژوازی یا…

  در این خاک، در این خاک در این مزرعه پاک به‌جز «مهر» به‌جز «عشق» دگر بذر نکاریم مولانا (دیوان شمس)   احمد کتابی   عرفان ایرانی، از همان بدوِ پیدایش، منادیِ نوع‌دوستی و مهرورزی، مُبلّغِ فتوت و کرامت، مروجِ مسالمت و سماحت و مشوقِ مدارا و سعه‌صدر بوده است. آثار اکثر قریب به اتفاقِ عارفان و صوفیان ایران‌زمین، و در صدرِ آن‌ها مولانا جلال‌الدین…