مقالات

خانه‌تکانی بزرگ در فهم دین

الزامات پیش‌روی اصلاح دینی در دوران پساخیزش در گفت‌وگو با مقصود فراستخواه چشم‌انداز ایران:  چرخش‌های ضروری در نوگرایی و اصلاح دینی در ایران پس از خیزش ۱۴۰۱ موضوع محوری گفت‌وگوی ما با دکتر مقصود فراستخواه، روشنفکر دینی و استاد جامعه‌شناسی، بوده است.  در این گفت‌وگو فراستخواه نُه الزام پیش‌روی نوگرایی و اصلاح دینی برای بازسازی و شالوده‌گشایی را تشریح می‌کند: کثرت‌گرایی تکمیل‌گرایانه، توجه به تحولات…
بیشتر

اصلاح حکمرانی و کنش‌گری مرزی

احمد میدری کتاب کنش‌گران مرزی نوشته مقصود فراستخواه را به دو بخش می‌توان تقسیم کرد: در یک قسمت مبانی نظری کنشگری مرزی است؛ و در قسمت دوم که عمده حجم کتاب به آن اختصاص دارد نمونه‌هایی از کنش‌گران مرزی معرفی و طبقه‌بندی شده‌اند. کنش‌گر مرزی، به زبان ساده، افرادی هستند که در دولت برای توانمندی نهادهای اجتماعی و مردمی تلاش می‌کنند و دو هدف هم‌زمان…
بیشتر

راه برون‌رفت از وضعیت موجود

گفت‌وگو با علی شکوری‌راد چشم‌انداز ایران:  علی شکوری‌راد از هفده‌سالگی فعالیت‌های انقلابی خود را آغاز کرده و پس از پیروزی انقلاب نیز از کنش‌گران فعال دانشگاه برشمرده می‌شود. وی در ششمین دور مجلس شورای اسلامی نماینده مردم تهران بود. ایشان در تمامی فراز و فرودهای انقلاب شرکت داشته و در صفوف مختلف حزبی چون مشارکت، اتحاد ملت ایران و جبهه اصلاحات فعال بوده‌اند. ما اینک…
بیشتر

کودتا یا حذف نیروها

لطف‌الله میثمی در آستانه هفتادمین سال کودتای امریکایی-انگلیسی-درباری ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ هستیم. عموماً این‎گونه فکر می‌شود که کودتا تنها جنبه نظامی داشته تا امنیتی-نظامی‌ها را حاکم کند، درحالی‌که این کودتا عوارض بی‌شماری داشت و مهم‌ترین عارضه منفی آن، حذف نیروهای انسانی رزمنده و کنش‌گر بود. چنان‎که می‌دانیم دولت ملی-قانونی دکتر مصدق به مدت ۲۸ ماه، توانست ایران و ایرانیان را در شرایط بی‌رحم‌ترین تحریم نفتی…
بیشتر

ادبیات پیشرو عرب؛ قلمرو ناشناخته‌ها

شیلا قاسمخانی تا چند سال پیش ادبیات عرب در ایران چندان شناخته‌شده نبود، ولی مدتی است با ترجمه آثار عربی محبوبیت این آثار در بین مخاطبان ایرانی چشمگیر شده است. درباره دلایل این محبوبیت با علیرضا منوچهریان، عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی، گفت‌وگویی انجام داده‌ایم. ایشان همچنین مترجم یک دیوان طراز اول عربی به نام ترجمه و تحلیل دیوان متنبی است. چرا اخیراً در…
بیشتر

آزادی یا مرگ ماهی سیاه کوچولو و زایش یک قهرمان

تحلیلی بینامتنی بر سویه‌هایی بنیادین در داستان علی مغازه‌ای انسانِ نادان آزاد نیست… «گفتم: اکنون که از این نکته فارغ شدیم، می‌خواهم از راه تمثیلی بر تو نمایان سازم که تأثیر تربیت در طبیعت آدمی چگونه است. غاری را در نظر بیاور که در آن مردمانی را به بند کشیده، روی به دیوار و پشت به مدخل غار نشانده‌اند. این زندانیان از آغاز کودکی در…
بیشتر

ادبیات و اعتراض

در جست‌وجوی «شاعر زمانه» احمد هاشمی این نوشته به وارسی مسئله‌ای غیرضروری و دور از زمانه نشسته است. ادیبان بی‌غم و مبارزان راه آزادی «باید ملاحظه نمود که تاکنون از آثار ادبا و شعرای ما چه نوع تأثیری به عرصه ظهور رسیده و نهالی که در باغ سخنوری نشانده‌اند چه ثمر بخشیده و تخمی که کاشته‌اند چگونه نتیجه داده است. آنچه مبالغه و اغراق گفته‌اند،…
بیشتر
مهدی فخرزاده

توپ‌های کاغذی؛ مروری بر ادبیات اجتماعی ایران

مهدی فخرزاده مقدمه آثار ادبی و هنری، در بسیاری از موارد تأثیر فراوانی از شرایط اجتماعی و سیاسی دوران خود گرفته‌اند. براهنی در کتاب طلا و مس از مسئولیت‌های چهارگانه شاعر نسبت به جهان می‌گوید. همچنین لوسین گلدمن معتقد است: «ارزش‌های معنوی حقیقی از واقعیت اقتصادی و اجتماعی جدا نمی‌شوند، بلکه دقیقاً بر اساس همین واقعیت شکل گرفته‌اند و بر آن‌اند تا حداکثر همبستگی و…
بیشتر

میانجیگری چین در رابطه ایران و عربستان

محمد آقایی نوزدهم اسفندماه سال گذشته پس از هفت سال موضوع توافق برقراری مجدد روابط سیاسی پادشاهی عربستان سعودی با جمهوری اسلامی ایران با میانجیگری جمهوری خلق چین مطرح شد و در فروردین ۱۴۰۲ در پکن به امضای رسمی توافق برقراری روابط مجدد سیاسی بین وزیران امور خارجه ایران و عربستان منجر شد. هم‌زمان، ضرورت‌ها و نیازها و پرسش‌های عدیده‌ای نیز در ذهن‌ها به شرح…
بیشتر

در انتخابات ۲۰۲۴ چه کسی پیروز می‌شود؟

علی نظیف‌پور امروز نزدیک به یک سال و هشت ماه به انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۴ باقی مانده است در چنین شرایطی، سخن گفتن از احتمال نتیجه انتخابات با هر ضریبی از اطمینان ممکن است نابخردانه و ریسکی بزرگ باشد. در این مدت اتفاق‌های پیش‌بینی‌ناپذیری ممکن است رخ دهد که وضعیت انتخابات را کاملاً تغییر دهد؛ اما در عین حال من معتقدم که تحلیل‌گران باید در بیان…
بیشتر

حزب‌الله لبنان: چهار دهه تغییر و تحول

گفت‌وگوی دیوید سیدارتا پاتل با محمد عطایی حزب‌الله لبنان در طول تاریخ چهل‌ساله‌اش، توانایی‌های نظامی و سازمانی پیچیده‌ای را توسعه داد که آن را به تأثیرگذارترین بازیگر غیردولتی در عرصه خاورمیانه تبدیل  و این قابلیت‌ها، آن را به نقش‌آفر‎ین‌ترین بازیگر در «محور مقاومت» بدل کرده است، محوری که در واقع شبکه‌ای از دولت‌ها و گروه‌های شبه‌نظامی متحد ایران در منطقه است. در این شماره نشریه…
بیشتر

تغییر قواعد بازی در مربع ایران، عربستان، اسرائیل و امریکا

محمد احمدی در اولین روز تهاجم همه‌جانبه ائتلاف عربستان به یمن، دکتر ظریف، وزیر خارجه پیشین ایران، گفت: «دود این کار به چشم عربستان خواهد رفت»؛ و به هیچ نتیجه‌ای نخواهد رسید که به واقعیت پیوست. آقای محمد احمدی طی مقاله‌ای کارشناسانه با عنوان «تغییر قواعد بازی در مربع ایران، عربستان، اسرائیل و امریکا» تلاش کرده‌اند تا جابه‌جایی دوست و دشمن و چگونگی در بن‌بست…
بیشتر