محمد کریم آسایش «وقاحت در زرادخانه کلامی نظامی حاکم، مفهومی اخلاقی است که این مفهوم را نه برای تشریح و تبیین اخلاقیاتِ خود، بلکه در ارتباط با اخلاقیاتِ دیگران مورد سوءاستفاده قرار می‌دهد. تصویر زنی عریان که موهایش را در معرض نمایش همگان قرار می‌دهد وقیح نیست، وقیح ژنرالی است در لباس کامل که مدال‌هایی را که در جنگ‌های تجاوزکارانه به دست آورده است به…

عباس نعیمی جورشری ایران به‌مثابه یک میراث تمدنی ترکیبی از خصلت‌های فرهنگی متنوع است که در مختصات تاریخی شکل یافته‌اند. یکی از مهم‌ترین این خصایل را می‌توان دین‌خویی یا دینداری ایرانیان دانست،  امری که در ادوار مختلف تاریخی این سرزمین حضور داشته و در عطف‌های آن مؤثر بوده است. با این حال نهاد دین در سده معاصر، دستخوش تحولاتی بوده که دامنه آن به امروز…

نگاهی به کتاب «سلامت سوسیالیستی در مناظره با نئولیبرالیسم» مهدی فخرزاده: هرچند در شرایط بحرانی، دولت‌ها به‌عنوان مجموعه‌ای اجرایی وظیفه دارند وضعیت عموم جامعه را پیگیری کنند و تلاش کنند فشار کمتری به بخش بزرگ و آسیب‌پذیر مردم وارد شود، در ایران گویی ماجرا وارونه است. سال‌هاست کسری بودجه‌های دولتی از جیب مردم به روش‌های مختلف جبران می‌شود. سال‌هاست دولت‌ها با منت بسیار اعلام می‌کنند…

نگاهی به مولدسازی و خصوصی‌سازی درسازمان بهزیستی طیبه سلمانی  صدای گریه کودک از لابه‌لای راهروها به دیوارهای بلند و سنگی برخورد می‌کند و بین هزاران گریه دیگر محو می‌شود. شاید اگر زمان یکصد سال به عقب برمی‌گشت، باز هم عقوبت شب‌ادراری کودک، سوزانده شدن و زندان نبود! باید توجه داشت در یکصد سال اخیر، کسانی چون شیخ هادی نجم‌آبادی، رشدیه، باغچه‌بان، یمینی شریف، مافی و…

شیما وزوایی   «عصر کوچ‌گری» مهاجرت نه پدیده‌ای جدید است، نه محدود به ایران یا یک منطقه جغرافیایی و نه‌فقط شامل پناه‌جویانی است که از جنگ، سرکوب، تغییر اقلیم و عواقب آن مانند فقر و شرایط نامساعد زندگی مجبور به ترک خانه‌های خود می‌شوند. انسان‌ها در جای‌جای تاریخ تمدن به دلایل اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و محیط زیستی تصمیم به جابه‌جایی گرفته‌اند و می‌گیرند. اما امنیتی…

محمدرضا نیک نژاد چندی پیش، نتایج آزمون پرلز ۲۰۲۱ که مهارت خواندن و درک مطلب دانش آموزان پایه چهارم ۵۷ کشور ۸ ایالت از کشورهای گوناگون را ارزیابی می‌کند منتشر شد که گزارش کوتاه و سودمندی را «رضا امیدی» در رسانه‌های ایران بازتاب داد. در این گزارش می‌خوانیم که «در بین ۵۷ کشور شرکت‌کننده، دانش‌آموزان ایرانی با نمره ۴۱۳ در رتبه ۵۳ قرار گرفته‌اند و…

نگاهی به خشونت ساختاری علیه زنان در گفت‌وگو با سیمین کاظمی مهدی فخرزاده/ چشم‌انداز ایران: سرگذشت زنان در خاورمیانه، مجموعه‌ای از سرکوب و خشونت و مقاومت بوده است. ستم علیه زنان در همه دنیا ریشه‌هایی عمیق دارد که با امکان سازمان‌یابی زنان و تغییراتی در قوانین، زنان سعی کرده‌اند در مقابل این ستم مقاومت کنند. در ایران نیز مقاومت و مبارزه زنان برای حقوقشان با…

محمدحسین یزدانی‌راد پرویز اذکایی، ایران‌شناسی جامع‌نگر، پژوهشگری ژرف‌اندیش و تاریخ‌نگاری اندیشمند بود و در حوزه‌های گوناگون اعم از تاریخ، فلسفه، فرهنگ، کتاب‌شناسی و تاریخِ علم صاحب‌اثر و صاحب‌نظر بود و آثار بدیعی از خود به یادگار گذاشت. بی‌تردید او آخرین بازمانده از نسل بزرگانی همچون علامه محمد قزوینی، سید حسن تقی‌زاده، احمد کسروی، عباس اقبال آشتیانی، مجتبی مینوی، عباس زریاب خویی و عبدالحسین زرین‌کوب بود…

نعمت‌الله فاضلی از نقدهایی که منتقدان فرهنگی به خلقیات ایرانی‌ها می‌گویند یکی هم «مرده‌پرستی» است. این نقد معطوف به بزرگداشت‌هایی است که جامعه برای بزرگان می‌گیرد. چنین داوری‌هایی درباره «شخصیت ملی» ایرانی‌ها و هر ملتی از بنیاد نادرست است. آلکس اینکلس، جامعه‌شناس کلاسیک، در کتاب منش ملی؛ منظری روانی-اجتماعی (۱۳۹۶) ارزیابی انتقادی دقیق و جامعی از نظریه‌های شخصیت و منش ملی ارائه می‌کند و در…

بار توسعه بر دوش جامعه مدنی است حسن مکارمی یادداشت پیش‌رو، حاصل گفت‌وگو با دکتر حسن مکارمی درباره توسعه و آینده ایران است: اقتضای گفت‌وگو در حال و روز این روزهای ایران، پرداختن به موضوعاتی پردامنه است و بنای ما بر این بود با این روانکاو، پژوهشگر حوزه راهبرد و هنرمند ساکن فرانسه سلسله بحث‌هایی درباره راهبردهای اجتماعی و فرهنگی در ایران داشته باشیم. در…

نگاهی به کتاب مسئله مدرسه مهدی فخرزاده آموزش و پرورش در ایران پس از انقلاب، ازجمله نهادهایی بود که دغدغه نخستین و اولویت‌دار مسئولان پس از انقلاب بود. آمار و ارقام نشان می‌دهد دهه ۶۰، مدارس تحت زعامت دولت رشد کمّی جدی پیدا کرد. دیگر نشانه اهمیت مدرسه برای ساختار حاکم، گزینش‌های سخت‌گیرانه در آموزش و پرورش بود. سخت‌گیری بر معلمان که هنوز هم ادامه…

مزدک دانشور خشونت ساختاری عموماً ناپیداست، زیرا به‌صورت عاملیت‌هایِ ساخت‌یافته در تار و پود بافتار اقتصادی و اجتماعی نشسته است و ناظران و رسانه‌ها- به عمد یا سهو- چندان به آن نظر نمی‌کنند. شواهد بسیار است: کشتن ۱۷۶ انسان در زمستان سال ۱۳۹۸ در هواپیمایی که به اکراین می‌رفت دل بسیاری را به درد آورد و خشم بسیاری را برانگیخت، اما کشته شدنِ تا ۴…