جامعه

گذرگاه خونین فرهنگ

گفت‌وگو با نعمت‌الله فاضلی، پژوهشگر، نویسنده و استاد بازنشسته انسان‌شناسی دانشگاه‌های ایران  فضای امروزین ایران، حاصل نادیده‎گرفتن اندیشمندان و پژوهشگران و به بازی نگرفتن آن‎ها در برنامه‌ریزی و اجرا بوده است. در برخی از دولت‌ها به‌ویژه دولت اصلاحات سعی شد به‎طور نسبی جایگاهی برای برخی از آن‎ها گشوده شود، اما آن دولت مستعجل بود و هم به قول رئیس دولت، چندان اشرافی بر شرایط نداشت.…
بیشتر

تنش‌های فروخورده و تفاوت‌های نسلی

گفت‌وگو با دکتر مقصود فراستخواه، جامعه‌شناس  تغییرات نسلی در ایران به کجا ختم شده است؟ نسل‌های نو چه ویژگی‌هایی دارند؟ آیا این اعتراض‌ها منحصر به حضور نسل‌های جدید است؟ این‌ها بخشی از پرسش‌هایی است که با مقصود فراستخواه، جامعه‌شناس، در میان گذاشتیم. فراستخواه با رویکرد تحلیلی همایندی و در چهار سطح هستی‌شناسانه، دورانی، دوره‌ای و رویدادی، به تحلیل آنچه در این روزها در ایران می‌گذرد…
بیشتر

ابرجنبش تام و تمام

  گفت‌وگو با پرویز پیران پرویز پیران از معدود جامعه‌شناسان ایرانی است که سابقه تدریس در دانشگاه‌های معتبر کشورهای دیگر را دارد. دریغ که سیاست‌های ناشایست و نادرست، دانشگاه‌ها و دانشجویان ایران را از موهبت حضور در کلاس درس این استاد بین‌المللی جامعه‌شناسی محروم کرد. پیران طراح بسیاری از طرح‌های مهم مانند شورایاری‌ها بود که یا در اجرا تبدیل به فاجعه شد یا اساساً دیده…
بیشتر

از افتاء تا اشتغال در دوره پهلوی دوم

    فهرست اسامی علمای اهل سنت که اجازه افتاء آن‌ها در کمیسیون اجتهاد و افتاء شورای‌عالی فرهنگ تأیید شد رحیم روح‌بخش مقدمه: این مقاله در ادامه مقاله «از اجتهاد تا اشتغال در دوره پهلوی دوم…» می‌باشد[۱]. با این تفاوت که صرفاً شامل اسامی آن دسته از علمای صاحب فتوا اهل سنت است که در عصر پهلوی دوم، اجازه افتاء خود را به شورای‌عالی فرهنگ…
بیشتر

هر کسی را بهر کاری ساختند

  نگاهی به حضور طلاب و مداحان در مدارس شیلا قاسمخانی ضرب‌المثلی داریم که می‌گوید: «همه‌ چیزش به نوا نوبت انگشتر پا». شرح ‌حال آموزش و پرورش ماست که هر سال با تصمیم‌های سطحی و غیرواقع‌بینانه تن رنجورش را نحیف‌تر می‌کند. تنی که کسانی چون توران میرهادی برای بالیدنش شیره جان افشردند. اکنون وزیر آموزش و پرورش در تصمیمی اعلام کردند که قرار است طلاب…
بیشتر

قاب‌های دردناک تنانه

  چهار تصویر از کارگران جنسی در ایران مهدی فخرزاده تصویر چهارم: واقعیتی فراتر از آمار «پشتم خالی است. می‌گویم الآن دست بکشم، ولی نه شوهر دارم، دوتا بچه دارم هزینه‌اش با من است، خودم را ول می‌کنم. به پنج نفر از دوستانم که سالم‎تر بودند گفتم بیایید با هم یک آرایشگاه بزنیم… ولی پشت نداریم. فکر می‌کنم اگر رها کنم زمین می‌خورم…» (برگرفته از…
بیشتر

نتایج یک پیمایش اجتماعی

  گفت‎وگو با حسن رفیعی سرویس اجتماعی: انحراف از نُرم‌های جامعه، همزاد جوامع بشری است، اما در دوران مدرن این پدیده با دستکاری‌های ساختار قدرت در مناسبات اجتماعی و ظهور شهرها و طبقاتی‌تر شدن جوامع بیشتر شده است. حکومت‌ها برای کنترل این پدیده نیاز به سیاست دارند و برای سیاست‌گذاری نیاز به پیمایش. سیاست‌گذاری در ایران چالش‌های بسیاری با خود دارد و در موارد بسیاری…
بیشتر

ساز ناکوک

  نقدی بر سیاست‎های اجتماعی در ایران گفت‌وگو با میرطاهر موسوی مهدی فخرزاده: جامعه ایران با چالش‌های اجتماعی بسیاری مواجه است. سال‌هاست کارشناسان مشکلات را گوشزد می‌کنند، اما دولت‌ها معمولاً رویکرد موقتی و از جنس مُسکن را بیشتر می‌پسندند. چنین رویکردی منجر به پیامدهایی شده که گاهی ضد اهداف سیاست‌گذار بوده است. میرطاهر موسوی، جامعه‌شناس، در گفت‌وگو با چشم‌انداز ایران نقدهای بنیادینی بر روند سیاست‌گذاری…
بیشتر

زیر مهمیز سیاست

  بررسی سیاست‌های اجتماعی در ایران سرویس اجتماعی آسیب، همزاد جوامع بشری است. در تمام اشکال زندگی انسان، ارزش‌هایی به‌عنوان ارزش حاکم شکل گرفته است. هرچه این ارزش‌ها ماهیت طبقاتی بیشتری به زندگی انسان‌ها داده، شورش اقلیت بر ارزش‌ها را به دنبال داشته است. از این‌رو شاید بتوان گفت با توجه به خشونت و نابرابری‌ای که در ذات شهرهای مدرن هست، این شهرها همواره درگیر…
بیشتر

از اجتهاد تا اشتغال در دوره پهلوی دوم

  فهرست اسامی مجتهدینی که اجازه اجتهاد  آن‌ها  در کمیسیون اجتهاد و افتاء شورای‌عالی فرهنگ تأیید شد رحیم روح‌بخش مقدمه در این مقاله فعالیت‌های یکی از کمیسیون‌های شورای‌عالی فرهنگ (۱۳۴۶-۱۳۱۷) یعنی نقش و عملکرد «کمیسیون اجتهاد و افتاء» مورد بررسی قرار گرفته است. بازکاوی جایگاه و فعالیت‌های این کمیسیون مستلزم طرح یک مقدمه درباره تاریخچه شورای‌عالی معارف/فرهنگ/آموزش و پرورش و فعالیت‌های آن در ساختار کلی…
بیشتر

مهاجرت دانشجویی:  ورودی‎ها و خروجی‌ها

  مسعود عامل سخی پدیده مهاجرت یکی از ابتدایی‌ترین موضوعات در جامعه بشری بوده است. اگر مهاجرت نمی‌بود، نژاد آریایی در ایران و هند و اروپا هم نمی‌بود. پس در نگاه اول مهاجرت به‌خودی‌خود قابل ارزش‌گذاری نیست که بخواهیم آن را خوب یا بد بدانیم و مهاجران را خوب یا بد بنامیم. دلایل مختلفی برای پدیده مهاجرت وجود دارد که باعث می‌شود کشوری بیشتر نقش…
بیشتر

پاسداشت فریاد

  نگاهی نتیجه‌گرایانه به برخورد امنیتی با جریان معلمان شیلا قاسمخانی جنبش‌های اجتماعی با تاریخچه‌ای پربار راهی برای فرستادن پیام قشری از مردم به کسانی است که در مسند قدرت‌اند و وظیفه‌ای جز خدمت به مردم و اعتلای جامعه ندارند. جنبش معلمان شاید آخرین سنگر مقاومت جامعه مدنی برای ایجاد گفت‌وگو بر سر مطالبات خود با ساختار قدرت باشد. این جنبش از دل طبقات مختلف…
بیشتر