تاریخ

صنعتگران جدید در دوره پهلوی

  بخش خصوصی دهه ۴۰ و ۵۰ در گفت‌وگو با علی‌اصغر سعیدی بخش پایانی حسین ترکش‌دوز: در گفت‌وگو با علی‌اصغر سعیدی، استاد علوم اجتماعی دانشگاه تهران، موقعیت صنعتگران در دوره حاکمیت پهلوی پدر و پسر بررسی شده است. ایشان که سال‌هاست در این زمینه پژوهش کرده و آثار ارزنده‌ای نیز ارائه کرده‌اند، در بخش اول به وضعیت صنعتگران در دوره رضاشاه پرداختند و سپس در…
بیشتر

امام و همراهان وارد نوفل‌لوشاتو شدند

احمد غضنفرپور #بخش_پنجم همه آن‌ها که از شرایط حاضر ناراضی‌اند، در برابر این پرسش قرار دارند که چگونه به این نقطه رسیدیم؟ کم نیستند کسانی که عجولانه و با نگاه سطحی به عوامل و نیروهای دست‌اندرکار، ساده‌ترین پاسخ یعنی یافتن یک مقصر و منتسب کردن همه مشکلات به او را انتخاب می‌کنند و می‌پندارند به حقیقت دست یافته‌اند، درحالی‌که پاسخ واقعی تنها از مسیر واقع‌بینی…
بیشتر
مهدی غنی

خانم فرح دیبا! اگر جای شما بودم

  مهدی غنی   همین اول اعتراف می‌کنم شخصیت یا بهتر است بگویم موقعیت شما آن‌قدر پیچیده و رمزآلود و چندوجهی بوده است که شناخت و تصورش بسیار دشوار و نوشتن درباره آن دشوارتر است. دختری که پدرش سهراب دیبا را در نه‌سالگی (۱۳۲۶) از دست می‌دهد، مادرش به‌سختی زندگی را اداره می‌کند، اما دایی‌اش محمدعلی قطبی به کمک خواهر می‌آید. فرح خانم با کمک…
بیشتر

صنعتگران جدید هم‌زمان با دوره پهلوی

  گفت‌وگو با علی‌اصغر سعیدی #بخش_دوم حسین ترکش‌دوز: در بخش نخستِ این گفت‌وگو، علی‌اصغر سعیدی، دانشیار دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران، با بررسی اجمالی سه رویکرد به تاریخ اقتصادی ایران در دوره پهلوی به طرح دیدگاه برگزیده خود پرداخت. وی ابتدا ملاحظات خود درباره خاستگاه صنعتگران جدید را بیان کرد، سپس از فراز و نشیب جایگاه ایشان در فرازهای مختلف سلطنت پهلوی سخن گفت. نوع…
بیشتر

امام خمینی چگونه در پاریس مستقر شد؟

  خاطرات احمد غضنفرپور #بخش_چهارم در این شماره، چهارمین بخش از خاطرات احمد غضنفرپور را می‌خوانید که به واقعیتی تلخ اشاره می‌کند. اختلافاتی که پیش از پیروزی انقلاب میان روشنفکران و کنشگران سیاسی وجود داشته و رو به گسترش بوده است. این خاطرات به کسانی که به آسیب‌شناسی سیرانقلاب و جامعه می‌پردازند کمک می‌کند که ریشه‌ها را پیدا کنند و به درمان آن بیندیشند. احمد…
بیشتر
مهدی غنی

حکمرانی به شیوه پهلوی

  مستند بدون شرح! پس از پیروزی انقلاب، درباره حکومت پهلوی سخن بسیار گفته شده، اما به نظر می‌آید هنوز بعد از گذشت چهار دهه، سیمای واقعی، به‌ویژه روش‌های حکمرانی آن دوران نیاز به بازشناسی و عبرت‌آموزی دارد. اینکه یک رژیم مقتدر به‌لحاظ‌ نظامی و امنیتی و پشتیبانی بین‌المللی چگونه ساقط شد، می‌تواند برای ما و سایر ملت‌ها تأمل‌برانگیز باشد. در نوشتار زیر با استناد…
بیشتر

در گوادلوپ چه گذشت؟

  ناگفته‌هایی در مورد موضع قدرت‌های خارجی در برابر انقلاب ایران حسین پورخصالیان   در مورد کنفرانس گوادلوپ که بین روزهای چهارم تا هفتم ژانویه ۱۹۷۹ برگزار شده بود، تاکنون بسیار نوشته و گفته شده است. اغلب چنین وانمود شده است که هدف اصلی برگزاری آن کنفرانس تصمیم‌گیری در موارد دیگری بود تا مورد ایران، ازجمله روابط غرب با چین کمونیست و حساسیتی که شوروی…
بیشتر

صنعتگران جدید در دوره پهلوی

  گفت‌وگو با علی‌اصغر سعیدی بخش اول علی‌اصغر سعیدی در سال ۱۳۳۶ در تهران به دنیا آمد. گواهی‌نامه کارشناسی علوم اجتماعی را در سال ۱۳۶۸ از دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران و گواهی‌نامه کارشناسی ارشد جامعه‌شناسی را در سال ۷۱ از همان دانشگاه دریافت کرد و دوره دکترای جامعه‌شناسی اقتصادی را در سال ۱۳۷۸ در دانشگاه لندن به پایان رساند. آثار متعددی در قالب تألیف…
بیشتر

ورود امام خمینی به پاریس

احمد غضنفرپور #بخش_سوم همان‌گونه که بسیاری افراد در سنین بالا دچار فراموشی شده و گذشته خود را از یاد می‌برند، ملت‌ها نیز با گذشت زمان و رسیدن اتفاقات و تحولات جدید، سیری که بر آنان رفته را از یاد می‌برند. اینکه از کجا به کجا رسیده‌اند در ذهن‌ها نمی‌ماند و چه بسا روایت‌های دیگری جایگزین شود. خاطرات افراد دست‌اندرکار گذشته، از عواملی است که یاد…
بیشتر

معمای تاریخی

  چه کنیم اشتباهات گذشته را تکرار نکنیم؟ #بخش_دوم سرویس تاریخ: در شماره پیشین مطلبی تحت عنوان «معمای تاریخی» درباره پیروزی مشروطه‌خواهان بر محمدعلی ‌شاه و فتح تهران داشتیم و در آنجا چند سؤال مطرح شده بود و از شما خوانندگان عزیز خواسته بودیم در یافتن پاسخ مناسب مشارکت کنید. از آنجا که این سؤالات صرفاً مربوط به آن مقطع زمانی نبوده، بلکه در طول…
بیشتر

سفارش مصدق به همه میهن‌دوستان مردم‌خواه

  محمد ترکمان   توصیه مصرانه دکتر مصدق به میرزاحسین‌خان مؤتمن‌الملک پیرنیا برای حضور در مجلس شورای ملی دوره سیزدهم (٢٢ آبان ١٣٢٠ تا اول آذر ١٣٢٢ه ش) انتخابات دوره سیزدهم مجلس شورای ملی در اواخر دوره مجلس دوازدهم و در سلطنت رضاخان انجام گرفت و همچون دیگر ادوار مجلس پس از کودتای سیاه سوم اسفند ١٢٩٩ه ش فرمایشی بود؛ البته در ادوار پنجم و ششم…
بیشتر

آغامحمدخان قاجار و تشکیل دولت ملی در ایران

  نگاهی دوباره به برخی دیدگاه‌های تاریخی رضا احمدی ایرانیان پس از شکست از عرب‌های مسلمان، در سال ۲۱ ‌ه.ق در نهاوند و سقوط دولت یزدگرد سوم، ده قرن بعد موفق به تشکیل دولت مستقل ایرانی به دست نوادگان شیخ صفی‌الدین اردبیلی شدند. صفویان دولت ملی و مذهبی تشکیل دادند. هم ملیت ایرانیان و نیز مذهب انتخابی آن‌ها را بر سریر قدرت نشاندند و آرزوهای…
بیشتر