تاریخ

مهدی غنی

تراژدی قانون‌گرایی در ایران ما

مهدی غنی #بخش-دوم غریبه‌ای به نام قانون وقتی صحبت از قانون و قانون‌گرایی می‌شود، می‌گوییم ما ملتی هستیم که هشت سال پیش از جنگ جهانی اول، صاحب قانون اساسی و حکومت مشروطه شدیم. وقتی هم کسی می‌پرسد چرا همواره حکومت در ایران دیکتاتوری و استبدادی بوده و به جامعه‌ای قانون‌گرا نرسیدید، یک پاسخ این است که بله، نگذاشتند میوه انقلاب مشروطیت برسد. روس و انگلیس…
بیشتر

اقتصاد ایران در حاکمیت رضاشاه

گفت‌وگو با حسن سبحانی حسین ترکش‌دوز: حسن سبحانی در سال ۱۳۳۲ در دامغان متولد شد. دوره کارشناسی اقتصاد را در سال ۱۳۵۸ در دانشگاه ملی ایران (شهید بهشتی فعلی) به اتمام رساند. گواهینامه کارشناسی ارشد خود را در رشته مدرسی اقتصاد در سال ۱۳۶۵ از مدرسه تربیت مدرس (دانشگاه تربیت مدرس فعلی) دریافت کرد و در سال ۷۱ از دوره دکترای علوم اقتصادی در دانشگاه…
بیشتر

ورود سیاستمداران درون کشور به نوفل‌لوشاتو

خاطرات و تجربیات احمد غضنفرپور #بخش_ششم احمد غضنفرپور سفر و دیدار دکتر کریم سنجابی سفر آقای دکتر کریم سنجابی در مقام رهبر جبهه ملی ایران به پاریس با حاشیه‌هایی بسیار و در عین حال سرنوشت‌سازی همراه بود. برای روشن شدن زوایایی پنهان و آشکار این رویداد تاریخی ابتدا دیدگاه‌های۱ آقایان دکتر ابراهیم یزدی و دکتر ابوالحسن بنی‌صدر آورده می‌شود و در ادامه آنچه نگارنده از…
بیشتر

پرواز ملکوتی دو رقصنده

  محمدرضا دادی‌زاده محمدرضا دادی‌زاده در ۹ مهرماه سال ۱۳۲۵ در یک خانواده مذهبی در شهر تبریز دیده به جهان گشود. پدرش کلاهدوز و مادرش آموزگار بود. هر دو در محله اهراب به نیکنامی مشهور بودند. پدرش از طرفداران دکتر محمد مصدق بود. نویسنده از سن دوازده‌سالگی با نام مصدق آشنا می‌شود. در هفده‌سالگی همراه موسی خیابانی در قیام ۱۵ خرداد شرکت می‌کند. سپس در…
بیشتر

تراژدی قانون‌گرایی در ایران ما

مهدی غنی #بخش_اول     سرگذشت در برابر نارسایی‌‌ها و کاستی‌های جامعه، همواره این پرسش خودنمایی می‌کند که چرا ما این‌قدر قانون‌گریزیم؟ آیا این بی‌اعتنایی به قانون، اختصاص به حکومت دارد یا منتقدان حکومت هم به این بلیه دچارند؟ آیا روشنفکران که همواره با استبداد مخالف بوده‌اند و از آزادی و دموکراسی سخن می‌گویند به چه میزان قانون‌گرا هستند؟ روحانیون چه نگاه و برخوردی با…
بیشتر

صنعتگران جدید در دوره پهلوی

  بخش خصوصی دهه ۴۰ و ۵۰ در گفت‌وگو با علی‌اصغر سعیدی بخش پایانی حسین ترکش‌دوز: در گفت‌وگو با علی‌اصغر سعیدی، استاد علوم اجتماعی دانشگاه تهران، موقعیت صنعتگران در دوره حاکمیت پهلوی پدر و پسر بررسی شده است. ایشان که سال‌هاست در این زمینه پژوهش کرده و آثار ارزنده‌ای نیز ارائه کرده‌اند، در بخش اول به وضعیت صنعتگران در دوره رضاشاه پرداختند و سپس در…
بیشتر

امام و همراهان وارد نوفل‌لوشاتو شدند

احمد غضنفرپور #بخش_پنجم همه آن‌ها که از شرایط حاضر ناراضی‌اند، در برابر این پرسش قرار دارند که چگونه به این نقطه رسیدیم؟ کم نیستند کسانی که عجولانه و با نگاه سطحی به عوامل و نیروهای دست‌اندرکار، ساده‌ترین پاسخ یعنی یافتن یک مقصر و منتسب کردن همه مشکلات به او را انتخاب می‌کنند و می‌پندارند به حقیقت دست یافته‌اند، درحالی‌که پاسخ واقعی تنها از مسیر واقع‌بینی…
بیشتر
مهدی غنی

خانم فرح دیبا! اگر جای شما بودم

  مهدی غنی   همین اول اعتراف می‌کنم شخصیت یا بهتر است بگویم موقعیت شما آن‌قدر پیچیده و رمزآلود و چندوجهی بوده است که شناخت و تصورش بسیار دشوار و نوشتن درباره آن دشوارتر است. دختری که پدرش سهراب دیبا را در نه‌سالگی (۱۳۲۶) از دست می‌دهد، مادرش به‌سختی زندگی را اداره می‌کند، اما دایی‌اش محمدعلی قطبی به کمک خواهر می‌آید. فرح خانم با کمک…
بیشتر

صنعتگران جدید هم‌زمان با دوره پهلوی

  گفت‌وگو با علی‌اصغر سعیدی #بخش_دوم حسین ترکش‌دوز: در بخش نخستِ این گفت‌وگو، علی‌اصغر سعیدی، دانشیار دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران، با بررسی اجمالی سه رویکرد به تاریخ اقتصادی ایران در دوره پهلوی به طرح دیدگاه برگزیده خود پرداخت. وی ابتدا ملاحظات خود درباره خاستگاه صنعتگران جدید را بیان کرد، سپس از فراز و نشیب جایگاه ایشان در فرازهای مختلف سلطنت پهلوی سخن گفت. نوع…
بیشتر

امام خمینی چگونه در پاریس مستقر شد؟

  خاطرات احمد غضنفرپور #بخش_چهارم در این شماره، چهارمین بخش از خاطرات احمد غضنفرپور را می‌خوانید که به واقعیتی تلخ اشاره می‌کند. اختلافاتی که پیش از پیروزی انقلاب میان روشنفکران و کنشگران سیاسی وجود داشته و رو به گسترش بوده است. این خاطرات به کسانی که به آسیب‌شناسی سیرانقلاب و جامعه می‌پردازند کمک می‌کند که ریشه‌ها را پیدا کنند و به درمان آن بیندیشند. احمد…
بیشتر
مهدی غنی

حکمرانی به شیوه پهلوی

  مستند بدون شرح! پس از پیروزی انقلاب، درباره حکومت پهلوی سخن بسیار گفته شده، اما به نظر می‌آید هنوز بعد از گذشت چهار دهه، سیمای واقعی، به‌ویژه روش‌های حکمرانی آن دوران نیاز به بازشناسی و عبرت‌آموزی دارد. اینکه یک رژیم مقتدر به‌لحاظ‌ نظامی و امنیتی و پشتیبانی بین‌المللی چگونه ساقط شد، می‌تواند برای ما و سایر ملت‌ها تأمل‌برانگیز باشد. در نوشتار زیر با استناد…
بیشتر

در گوادلوپ چه گذشت؟

  ناگفته‌هایی در مورد موضع قدرت‌های خارجی در برابر انقلاب ایران حسین پورخصالیان   در مورد کنفرانس گوادلوپ که بین روزهای چهارم تا هفتم ژانویه ۱۹۷۹ برگزار شده بود، تاکنون بسیار نوشته و گفته شده است. اغلب چنین وانمود شده است که هدف اصلی برگزاری آن کنفرانس تصمیم‌گیری در موارد دیگری بود تا مورد ایران، ازجمله روابط غرب با چین کمونیست و حساسیتی که شوروی…
بیشتر