گفت‌وگو با محمد ترکمان #بخش_چهارم در سه بخش گذشته این گفت‌وگو، آقای ترکمان از خاطرات و تجربیات خود و برخی پژوهش‌های خود گفت. در این شماره به برخی آثار دیگر ایشان درباره انقلاب مشروطه و نهضت ملی و ماجرای ۱۵ خرداد و نقش انگلیس و امریکا در تحولات ایران می‌پردازیم. *** شما در خرداد ۱۳۵۹ کتابی منتشر کردید با عنوان ماهیت و عملکرد امپریالیسم امریکا…

فرید دهدزی نظریه‌پردازان اندیشه سیاسی معاصر، سعی بر یافتن سازوکار تَحقق دموکراسی، آزادی، توسعه در بیرون از نظام و بافت مفهومیِ «قدرت» هستند، زیرا متوجه شدند تبیین مفاهیم از طریق نظام قدرت خود یکی از موانع دموکراسی، آزادی و توسعه خواهد بود. ضمن اینکه نظریه‌سازی بیرون از قدرت پیش‌تر نیز سابقه داشته است. وقتی جان اکتون، فیلسوف سیاسی قرن نوزدهم، می‌گوید: «قدرت فَسادآور است و…

ناصر تکمیل همایون درآمد پیش از ورود به بحث اصلی به چند نکته اساسی باید اشاره کرد: نخست اینکه مجلس شورای ملی ایران در تاریخ ۹/۲/۱۳۳۰ «قانون ۹ ماده‌ای» طرز اجرای ملی شدن صنعت نفت را تصویب کرد. شیوه اجرای آن حداکثر سلامت و آرامش کامل در «اجرای برنامه خلع ید» بود و با بودن این قانون و اجرای آن هیچ‌گونه تعرض به اصل ملی…

احمد غضنفرپور #بخش_دوازدهم در بخش یازدهم گفته شد پس از یک بحث طولانی که آقای بنی‌صدر با آمدن زودهنگام به عرصه انتخابات مخالف، ولی اعضای گروه به‌شدت موافق بودند، همگی به این نتیجه رسیدند که باید به‌طور جدی و سازمان‌یافته خود را برای کارزار انتخاباتی آماده کنند. از آن لحظه به بعد درگیری‌های پنهان و آشکار آغاز شد. چنان‌که آقای بنی‌صدر که تا پیش از…

پنجشنبه دهم اسفند ۱۳۵۸ ترکیب شورای انقلاب، تکلیف اموال دربار پهلوی حسین رفیعی نیابت آقای بهشتی در شورای انقلاب، تصویب شد. ریاست با آقای طالقانی و دکتر شیبانی منشی است. موسوی اردبیلی: در مسئله رفراندوم تغییر رژیم دو نظر است: یکی؛ آری جمهوری، نه سلطنت. بعد تشکیل مجلس مؤسسان. دیگری؛ قانون اساسی تکمیل شود و اصل مسئله یک‌جا به رأی گذاشته شود. اگر قانون اساسی…

ناصر حریری ناصر حریری، در سال ۱۳۲۰ در بابل چشم به جهان گشود. وی دبیر آموزش و پرورش بود. همچنین سرپرست انجمن حمایت از سرطانی‌هاست. ایشان هم‌زمان کار پژوهش در تاریخ و ادبیات ایران‌زمین را دنبال کرده و آثار متنوعی نیز خلق کرده است. حریری در سال ۱۳۸۳ به‌عنوان پیشکسوت فرهنگی نمونه شناخته شد. ازجمله آثار وی سری گفت‌وگوها با احمد شاملو، اخوان ثالث، نجف…

آغاز زمامداری دکتر محمد مصدق در دوازدهم اردیبهشت ۱۳۳۱ ناصر تکمیل همایون درآمد یکی از روش‌های استعماری و سلطه‌جویانه کانون‌های قدرت اروپایی، انعقاد توافقنامه‌ها و قراردادهایی با سیاست‌گذاران کم و بیش ناآگاه مشرق‌زمین بوده است که سال‌های بعد چگونگی آن آشکار می‌شده است. ماهیت پاره‌ای از این قراردادها، همانند قرارداد رژی (تنباکو)، یا قرارداد ۱۹۱۹ وثوق‌الدوله آن‌چنان روشن بوده که در اندک زمانی واکنش جامعه…

گفت‌وگو با محمد ترکمان #بخش_سوم محمد ترکمان، پژوهشگر پرتلاش تاریخ معاصر ایران، در دو گفت‌وگوی گذشته از تجربه مبارزات پیش از انقلاب و نیز فعالیت‌های خارج کشور گفت و اینکه چگونه به سمت تاریخ‌پژوهی روی آورده است. در بخش حاضر، محتوای آثار ایشان بررسی می‌شود که مروری اجمالی بر تاریخ معاصر ایران است. در بخش قبلی گفت‌وگو قدری درباره سیر مطالعاتی و فکری خودتان پیش…

احمد غضنفرپور #بخش_یازدهم اختلاف‌ها و تنش‌های سالیان پس از پیروزی انقلاب، از مهم‌ترین و اثرگذارترین مسائلی است که هنوز آسیب‌شناسی و بررسی دقیقی نشده است. مسلماً داشتن اطلاعات درست از وقایع آن دوران اولین گام برای رسیدن به تحلیل آن ایام است. این بخش از خاطرات و مشاهدات احمد غضنفرپور می‌تواند تا حدودی ما را به آن فضا برده و با مسیر وقایع آشنا کند.…

هشتم اسفند ۱۳۵۷ حسین رفیعی آنچه در شورای انقلاب گذشته و تصمیماتی که گرفته شده، اکنون به‌عنوان امری تاریخی تلقی می‌شود که ارتباطی با مسائل امروز ندارد؛ اما از جهتی قابل‌تأمل است که از میان گفت‌وگوهای آن می‌توان هم به مسائل و درگیری‌های آن زمان کشور پی برد وهم دغدغه‌ها و نگرانی‌ها و حساسیت‌های رهبران اولیه را از خلال گفت‌وگوها دریافت. از این‌رو از شماره…

به یاد ۱۴ اسفند ناصر تکمیل همایون سال ۱۳۴۵ ملت ایران یکی از بزرگمردان تاریخ خود را از دست داد. دکتر مصدق درحالی‌که همچنان در حصر بود و به بیماری سرطان دهان مبتلا شده بود، حاضر نشد برای معالجه به خارج کشور برود یا پزشک خارجی برای درمانش بیاورند و سرانجام در ۱۴ اسفند در بیمارستان نجمیه درگذشت. ناصر تکمیل همایون به این مناسبت یادداشتی…