رضا احمدی* مقدمه در سال ۲۲۶ میلادی دولت ساسانی را اردشیر بابکان بنیان‌گذاری کرد و این دولت ۴۲۵ سال استمرار یافت ولی فراز و فرودهای بسیاری را طی کرد و سرانجام در ۶۵۱ میلادی فروپاشید. پس از فروپاشیدن این دولت تا سر برآوردن دولت ملی نزدیک به هزار سال طول کشید. در سال ۹۰۷ ق با همت شمشیر صوفیان صفوی به رهبری شاه اسماعیل اول،…

ارزیابی مجدد اصلاحات ارضی دهه ۴۰ در گفت‌وگو با حمید عبداللهیان حسین ترکش‌دوز: حمید عبداللهیان استاد دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران، در سال ۱۳۳۶ در شاهرود چشم به جهان گشود. وی پس از اخذ کارشناسی ارشد از دانشگاه تهران، دکترای جامعه‌شناسی خود را از دانشگاه کارلتون کانادا در سال ۱۳۷۵ دریافت کرد. گرایش تخصصی وی جامعه‌شناسی تاریخی است و عنوان رساله دکترایش «موانع تاریخی در…

سید محمدعلی دادخواه درآمد به نام خداوند مهرآفرین نگهدار ایران و ایران‌زمین روزگار ما ویژگی‌هایی دارد که با روزگاران گذشته همسان نیست. یکی از برجستگی‌های زمانه ما آن است که هر فرهنگی تلاش می‌کند چیرگی خود را بر دیگر فرهنگ‌ها و تمدن‌ها استوار سازد و نمایان کند. داستان بدین جا پایان نمی‌پذیرد و این کشمکش دنبال می‌شود، اما در این مبارزه کامیابی از آن دسته‌ای…

مهدی غنی از زمانی که بشر به پدیده شوم جنگ و ستیز با یکدیگر روی آورد، مسئله کسب اطلاعات از طرف مقابل و ضربه زدن از درون به او از عوامل مهم پیروزی به شمار می‌رفته است. همواره هر طرف تلاش می‌کرده در جبهه مقابل نفوذ کرده و پیشاپیش از نقشه‌ها و امکانات و اهداف دشمن مطلع شود و آن‌ها را بی‌اثر کند. امروزه این…

گفت‌وگو با محمد ترکمان #بخش_چهارم در سه بخش گذشته این گفت‌وگو، آقای ترکمان از خاطرات و تجربیات خود و برخی پژوهش‌های خود گفت. در این شماره به برخی آثار دیگر ایشان درباره انقلاب مشروطه و نهضت ملی و ماجرای ۱۵ خرداد و نقش انگلیس و امریکا در تحولات ایران می‌پردازیم. *** شما در خرداد ۱۳۵۹ کتابی منتشر کردید با عنوان ماهیت و عملکرد امپریالیسم امریکا…

فرید دهدزی نظریه‌پردازان اندیشه سیاسی معاصر، سعی بر یافتن سازوکار تَحقق دموکراسی، آزادی، توسعه در بیرون از نظام و بافت مفهومیِ «قدرت» هستند، زیرا متوجه شدند تبیین مفاهیم از طریق نظام قدرت خود یکی از موانع دموکراسی، آزادی و توسعه خواهد بود. ضمن اینکه نظریه‌سازی بیرون از قدرت پیش‌تر نیز سابقه داشته است. وقتی جان اکتون، فیلسوف سیاسی قرن نوزدهم، می‌گوید: «قدرت فَسادآور است و…

ناصر تکمیل همایون درآمد پیش از ورود به بحث اصلی به چند نکته اساسی باید اشاره کرد: نخست اینکه مجلس شورای ملی ایران در تاریخ ۹/۲/۱۳۳۰ «قانون ۹ ماده‌ای» طرز اجرای ملی شدن صنعت نفت را تصویب کرد. شیوه اجرای آن حداکثر سلامت و آرامش کامل در «اجرای برنامه خلع ید» بود و با بودن این قانون و اجرای آن هیچ‌گونه تعرض به اصل ملی…

احمد غضنفرپور #بخش_دوازدهم در بخش یازدهم گفته شد پس از یک بحث طولانی که آقای بنی‌صدر با آمدن زودهنگام به عرصه انتخابات مخالف، ولی اعضای گروه به‌شدت موافق بودند، همگی به این نتیجه رسیدند که باید به‌طور جدی و سازمان‌یافته خود را برای کارزار انتخاباتی آماده کنند. از آن لحظه به بعد درگیری‌های پنهان و آشکار آغاز شد. چنان‌که آقای بنی‌صدر که تا پیش از…

پنجشنبه دهم اسفند ۱۳۵۸ ترکیب شورای انقلاب، تکلیف اموال دربار پهلوی حسین رفیعی نیابت آقای بهشتی در شورای انقلاب، تصویب شد. ریاست با آقای طالقانی و دکتر شیبانی منشی است. موسوی اردبیلی: در مسئله رفراندوم تغییر رژیم دو نظر است: یکی؛ آری جمهوری، نه سلطنت. بعد تشکیل مجلس مؤسسان. دیگری؛ قانون اساسی تکمیل شود و اصل مسئله یک‌جا به رأی گذاشته شود. اگر قانون اساسی…

ناصر حریری ناصر حریری، در سال ۱۳۲۰ در بابل چشم به جهان گشود. وی دبیر آموزش و پرورش بود. همچنین سرپرست انجمن حمایت از سرطانی‌هاست. ایشان هم‌زمان کار پژوهش در تاریخ و ادبیات ایران‌زمین را دنبال کرده و آثار متنوعی نیز خلق کرده است. حریری در سال ۱۳۸۳ به‌عنوان پیشکسوت فرهنگی نمونه شناخته شد. ازجمله آثار وی سری گفت‌وگوها با احمد شاملو، اخوان ثالث، نجف…

آغاز زمامداری دکتر محمد مصدق در دوازدهم اردیبهشت ۱۳۳۱ ناصر تکمیل همایون درآمد یکی از روش‌های استعماری و سلطه‌جویانه کانون‌های قدرت اروپایی، انعقاد توافقنامه‌ها و قراردادهایی با سیاست‌گذاران کم و بیش ناآگاه مشرق‌زمین بوده است که سال‌های بعد چگونگی آن آشکار می‌شده است. ماهیت پاره‌ای از این قراردادها، همانند قرارداد رژی (تنباکو)، یا قرارداد ۱۹۱۹ وثوق‌الدوله آن‌چنان روشن بوده که در اندک زمانی واکنش جامعه…