تاریخ

طالقانی گفت عفو عمومی بدهید

گفت‌وگو با محمد ترکمان #بخش_سوم محمد ترکمان، پژوهشگر پرتلاش تاریخ معاصر ایران، در دو گفت‌وگوی گذشته از تجربه مبارزات پیش از انقلاب و نیز فعالیت‌های خارج کشور گفت و اینکه چگونه به سمت تاریخ‌پژوهی روی آورده است. در بخش حاضر، محتوای آثار ایشان بررسی می‌شود که مروری اجمالی بر تاریخ معاصر ایران است. در بخش قبلی گفت‌وگو قدری درباره سیر مطالعاتی و فکری خودتان پیش…
بیشتر

پس از پرواز انقلاب: یک بستر و دو رؤیا

احمد غضنفرپور #بخش_یازدهم اختلاف‌ها و تنش‌های سالیان پس از پیروزی انقلاب، از مهم‌ترین و اثرگذارترین مسائلی است که هنوز آسیب‌شناسی و بررسی دقیقی نشده است. مسلماً داشتن اطلاعات درست از وقایع آن دوران اولین گام برای رسیدن به تحلیل آن ایام است. این بخش از خاطرات و مشاهدات احمد غضنفرپور می‌تواند تا حدودی ما را به آن فضا برده و با مسیر وقایع آشنا کند.…
بیشتر

صورت مذاکرات شورای انقلاب (۱)

هشتم اسفند ۱۳۵۷ حسین رفیعی آنچه در شورای انقلاب گذشته و تصمیماتی که گرفته شده، اکنون به‌عنوان امری تاریخی تلقی می‌شود که ارتباطی با مسائل امروز ندارد؛ اما از جهتی قابل‌تأمل است که از میان گفت‌وگوهای آن می‌توان هم به مسائل و درگیری‌های آن زمان کشور پی برد وهم دغدغه‌ها و نگرانی‌ها و حساسیت‌های رهبران اولیه را از خلال گفت‌وگوها دریافت. از این‌رو از شماره…
بیشتر

رادمردی از تبار صبر و پیروزی

به یاد ۱۴ اسفند ناصر تکمیل همایون سال ۱۳۴۵ ملت ایران یکی از بزرگمردان تاریخ خود را از دست داد. دکتر مصدق درحالی‌که همچنان در حصر بود و به بیماری سرطان دهان مبتلا شده بود، حاضر نشد برای معالجه به خارج کشور برود یا پزشک خارجی برای درمانش بیاورند و سرانجام در ۱۴ اسفند در بیمارستان نجمیه درگذشت. ناصر تکمیل همایون به این مناسبت یادداشتی…
بیشتر

۹ اسفند کودتا علیه دکتر مصدق

دسیسه قتل دکتر مصدق؛ پیشنهاد دربار یا دولت امریکا! فرید دهدزی پادشاه در ۲ اسفند ۱۳۳۱ از طریق حسین علاء به دکتر مصدق اطلاع می‌دهد در چند روز آتی، شاه قصد سفر به خارج از کشور را دارد و از مصدق می‌خواهد که این امر تا روز سفر پوشیده بماند و همچنین هنگام سفر از سوی دولت آیین تشریفاتی برگزار شود. به همین خاطر ساعتی…
بیشتر

تراژدی قانون‌گرایی

خدا در برابر قانون و مردم #بخش_ششم مهدی غنی برخی چنین تصور می‌کنند قانون اساسی مشروطه الگوی حکومتی غیرمذهبی بود. همچنین کم نیستند کسانی که گمان می‌کنند رژیم پهلوی ضد خدا و مخالف مناسک و مراسم مذهبی بوده و از همین رو در سال ۱۳۵۷ مردم حکومتی مذهبی را بر سر کار آوردند. نوشته پیش‌رو این باور را به چالش کشیده و بر این مدعاست…
بیشتر

پیوند ایران‌دوستی و اسلام‌گرایی

گفت‌وگو با محمد ترکمان #بخش_دوم محمد ترکمان ازجمله پژوهشگران تاریخ معاصر ایران است که اغلب پژوهش‌هایش برخاسته از دغدغه‌های درونی و نیازهای زمانه‌اش بود. در بخش اول او از فعالیت‌های دوران دبیرستان و نوجوانی خویش گفت و فضای مجامع مذهبی دهه ۴۰ را ترسیم کرد. در این بخش او از فضای سیاسی ایرانیان مقیم فرانسه در دهه ۵۰ و اوایل انقلاب سخن گفته است. دیدن…
بیشتر

سیر تحول سیاست رفاه و نوسازی در ایران

گفت‌وگو با علی شکوری حسین ترکش‌دوز: مفهوم رفاه و سیاست رفاهی در دهه‌های اخیر دستخوش تحول معناییِ چشمگیری شده است. اگر پیش از این، سیاست رفاهی صرفاً ناظر به بازسازی نیروی کار و ارائه خدماتی همچون تأمین اجتماعی، بهداشت و درمان، آموزش، مسکن و مددکاری اجتماعی بود، امروزه این مفهوم تقریباً معادل سعادت و بهزیستی شهروندان در عام‌ترین معنای کلمه است. شاید از جهاتی این…
بیشتر

پرواز انقلاب

احمد غضنفرپور #بخش_دهم در شماره‌های گذشته مشاهدات احمد غنضفرپور را از ابتدای ورود امام خمینی به پاریس خواندید؛ اکنون به نقطه پایان حوادث پاریس و نوفل‌لوشاتو می‌رسیم. پرواز هواپیمای امام خمینی و همراهان به ایران که «پرواز انقلاب» نام گرفت، نقطه عطف مهمی بود که نظام جدید را پایه‌گذاری کرد. مشاهدات مستقیم ایشان همراه سایر شاهدان می‌تواند فضای آن زمان را برای نسلی که حضور…
بیشتر

سازمان‌دهی امور در نوفل‌لوشاتو

خاطرات احمد غضنفرپور #بخش_نهم زمانی که موضوع سازمان‌دهی در نوفل‌لوشاتو در دستور کار قرار گرفت و اولویت پیدا کرد، همه گروه‌ها و شخصیت‌ها به‌طور خودجوش وارد میدان شدند و به تکاپو افتادند. هرکدام به‌نوبه خود هرچه در توان داشتند با کمال شوق و اشتیاق در میان گذاشتند. در آن شرایط پُرخطر که کشور از سویی در آتش انفجار و اختلاف و جنگ می‌سوخت و سوی…
بیشتر

سوسیالیست مصلح

نگاهی به کتاب «در دفاع از خلیل ملکی» نوشته کمال قائمی هما. ف دفاعیات بخش مهمی از میراث نسلی است که با انقلاب به نوعی پیوند داشت. نیروهای سیاسی معمولاً سعی می‌کردند در چارچوب «دفاعیات» چکیده نظرات خود را بگویند. بخش بزرگی از دفاعیات برجامانده از انقلابیون در آن سال‌ها، حاوی محتوای رادیکال و برانداز نظام مستقر است، اما دفاعیات خلیل ملکی مختصات متفاوتی دارد.…
بیشتر

مذاکرات شورای انقلاب

حسین رفیعی مقدمه مدتی است مذاکرات شورای انقلاب به‌تدریج منتشر می‌شود و در سایت‌ها در دسترس است. متأسفانه این مذاکرات در آن زمان ضبط نشده و توسط آقایان دکتر عباس شیبانی و بعدها مهندس بازرگان تندنویسی شده‌اند. به همین دلیل کامل و منقّح نیستند و در خیلی از موارد جمله ناقص رها شده است. با وجود این، اطلاعات بسیار مفیدی از فضای مذاکرات و نظرات…
بیشتر