اندیشه

همسایه شیطنت نکن!

  محسن خلیلی چکیده افغانستان و ایران دارای گذشته‌اند، اما پیشینه و گذشته دو کشور روزگار کنونی‌شان را دچار دل‌نگرانی و بدگمانی کرده است. در دوران جدید میان ایران و افغانستان رابطه برقرار بوده است، ولی پیوند نه. از میان زمینه‌هایی که می‌تواند رابطه و تماس میان دو کشور (آن ‌هم دو همسایه همزبان هم‎کیش) را به پیوند و دل‌بستگی تبدیل کند، تاریخ است و…
بیشتر

مرثیه‌ای برای سرزمین روشنایی

نگاهی به کتاب «تمدن‌ها در حال غرق شدن»؛ نوشته امین معلوف طیبه سلمانی امین معلوف، نویسنده لبنانی-فرانسوی عبارت «سرزمین روشنایی» را برای سرزمین‌های ساحل شرقی دریای مدیترانه به کار می‌برد؛ جایی که خورشید از آنجا طلوع می‌کند. امین معلوف در این کتاب به بهانه خاطرات دوران کودکی و روایات پیشینیان با نثری شیرین و روان نگرانی خود را از بحران کنونی که تمام زیست‌کره را…
بیشتر

موارد تجویزِ توسل به جنگ از نظر حکیم طوس

احمد کتابی #بخش_پایانی چنان‌که پیش از این یادآور شدیم، فردوسی اقدامِ به جنگ را تنها در مواردی محدود و مشخص و تحت شرایط و قیودی معین مجاز می‌داند. اکنون هنگام آن است که به احصا و بررسی این موارد و شرایط پرداخته شود: ۱- موارد مشروعیت جنگ ۱-۱-دفاع از کیان و دفع دشمن اندیشه حفظ وطن و دغدغه صیانت از سرزمین آبا و اجدادی در…
بیشتر

الهیات زرتشتی در گذر تاریخ

  گفت‌وگو با صالح طباطبایی امیرحسین ترکش‌دوز: تحلیل تاریخ ایران بدون تحلیل اندیشه‌ها و باورهای ایرانیان میسر نیست. الهیات زرتشتی ازجمله همین اندیشه‌ها و باورهاست که در مقطعی از تاریخ پرفرازونشیب ایران، سامان‌بخش زندگی جماعتی از ایرانیان بوده است. درباره  بنیادهای الهیات یا به تعبیر بهتر خدانگری زرتشتی از دیرباز پرسش‌هایی مطرح بوده است و دانشوران و پژوهندگانی با دیدگاه‌های مختلف ی، پژوهنده تاریخ ایران…
بیشتر

وحی در بطن هستی و متن زندگی

سید محمدباقر تلغری‌زاده پدیده وحی از همان آغاز ظهور اسلام به‌عنوان مسئله و موضوع مرکزی قرآن میان محمد (ص) به‌عنوان گیرنده و حامل وحی و مشرکان در مقام منکران رسالت او مناقشه‌برانگیز بوده است. از آن پس نیز در درازای تاریخ هزاروچهارصدساله اسلام، به‌ویژه در دهه‌های اخیر مورد بحث و گفت‌وگوی متفکران و روشنفکران قرار گرفته است، اما اگر مشرکان خداوند را در فرستادن وحی…
بیشتر

اقتدارگرایی ایرانی؛ کتابی برای هیچ‌کس

مهدی جامی #بخش_دوم *** دولت-ملت و مسئله شهروندی اگر مؤلف در باب «قرارداد اجتماعی» بحث مستقلی ندارد و تقریباً آن را بدیهی می‌گیرد، درباره پایه دیگر مباحث خود؛ یعنی «دولت-ملت» هم بحثی در کتاب نمی‌بینیم؛ بنابراین، نه از دعواها و کشاکش دولت و ملت بر سر اختیارات و حدود هرکدام چیزی در کتاب آمده است و نه درباره تحول جمعیتی و جمعیت‌شناختی ملت ایران تا…
بیشتر

طوفان در عین آرامش و صبر

در حاشیه نکوداشت استاد فضل‌الله صلواتی روز چهارشنبه بیستم مردادماه، آیین نکوداشتی برای استاد فضل‌الله صلواتی برگزار شد. این نشست به‌پاس سال‌ها مجاهدت و تلاش ایشان  در راه اعتلای فرهنگ ترتیب داده شده بود. در بخش‌های مختلف این نشست که هم‌زمان به‌صورت مجازی از شبکه‌های اجتماعی پخش می‌شد، سخنرانان به ذکر سوابق مبارزاتی و کوشش‌های علمی فضل‌الله صلواتی پرداختند. سید محمود دعایی با ذکر اینکه…
بیشتر

گفت‌وگوی اثرگذار و تعالی‌بخش

لطف‌‌الله میثمی همزیستی مسالمت‌آمیز و گفت‌وگو دو مؤلفه ضروری برای زندگی کردن و از خصوصیات جوامع مدنی است. به‌ویژه که امروزه بشریت علی‌رغم زندگی در جغرافیای متفاوت به دنبال تعامل با همدیگر هستند، اما از طرفی شاهدیم گفت‌وگو حتی در بین افرادی با حسن نیت گاهی نه‌تنها به ثمر نمی‌رسد، بلکه سعی در حذف یکدیگر دارند. در این مختصر بر آنم نمونه‌هایی از گفت‌وگوهای ناموفق…
بیشتر

اخلاق‌مداری و انسان‌دوستی در سرود‌ه‌های حکیم طوس

احمد کتابی #بخش_چهارم در مقاله گذشته از اهمیت و منزلتِ والای دادگرایی و دادپیشگی در نظر فردوسی، به‌اجمال، سخن رفت، اینک به ادامه این مبحث می‌پردازیم: ۱ ـ دادگری و دینداری در چندین جای شاهنامه، مقوله «داد» در کنارِ «یزدان‌پرستی» آمده و «عدالت‌پیشگی» و فریاد‌رسیِ درماندگان و احساس مسئولیت در برابرِ ناتوانان و ستمدیدگان کاری خداپسند و مطابق با آیین تلقی شده است: بباشیم بر…
بیشتر

محمد داراشکوه، شهید راه اندیشه

گذری بر حیاتِ علمی و شهادتِ محمد داراشکوه، فرزند شاه‌جهان امین یاری نوشته پیش‌رو شاهکارهای قلمی و شهادت داراشکوه را بر سبیلِ اجمال بیان می‌کند و نشان می‌دهد داراشکوه که بود و چه کارنامه درخشانی داشت. قدرتِ قلمی او انسان را متحیّر می‌سازد که با آن سن و سال نسبتاً اندک چه معجزاتی آفرید. آن شاهزاده اندیشمند با درخشش خویش در دیار هند، که به…
بیشتر

نقدی بر کتاب «اقتدارگرایی ایرانی در عهد پهلوی» محمود سریع‌القلم

مهدی جامی #بخش_اول دست نیافتن ایرانیان به وضعیت مطلوب، علی‌رغم سه خیزش مردمی در یکصد سال اخیر این پرسش را در ذهن نخبگان ایرانی برانگیخته که ریشه‌ها و علل بنیادی این مسئله را جست‌وجو کنند. محمود سریع‌القلم یکی از این نخبگان است که چند کتاب در این راستا منتشر کرده است. نوشته زیر نقدی است بر نظریات این استاد علوم سیاسی، با این امید که…
بیشتر

پیام اثرگذار وحی

لطف‌الله میثمی #بخش_دوم آنچه در پی می‌آید، بخش دوم از سخنرانی لطف‌الله میثمی در شهریور سال ۱۳۹۱ در جلسات قرآن ماهانه با موضوع «پیام اثرگذار وحی» است. گفتنی است در همان زمان نقدهایی به این دو سخنرانی شد که آقای میثمی نیز توضیحاتی داشته است و در نزد مجله موجود باشد. پاسخ به برخی از آن نقدها در ادامه این بخش خواهد آمد. ** در…
بیشتر