تاریخ

نفوذی چه می‌کند؟

  تجربیات نفوذ و آلودگی‌های امنیتی #بخش_سوم مهدی غنی   یکی از معضلات مربوط به نفوذی‌های دشمن در صفوف خودی دشواری شناسایی این عناصر است. طبیعی است این افراد با توجه به تجربیات و آموزش‌هایی که می‌بینند و هنری که دارند بسیار پیچیده عمل می‌کنند و از شخصیت‌های چندگانه‌ای برخوردارند و با افراد مختلف می‌توانند مطابق با گرایش و خلقیاتشان رابطه برقرار کنند و به…
بیشتر

چالش گفتارها در «اعلام سلطنت پهلوی و انقراض قاجاریه»

حسین ترکش‌دوز #بخش_اول مقدمه «انقراض سلسله قاجاریه» از زوایای مختلف قابلیت بررسی دارد. اگر این «انقراض» را صرفاً به‌عنوان زوال یک صورت‌بندی سیاسی-حقوقی خاص در نظر بگیریم، برای تبیین آن می‌توان به سازوکارهای زوال در ساختار درونی قدرت سیاسی، چگونگی توزیع قدرت، نحوه اعمال قدرت و نسبت کارگزار و ساختار در صورت‌بندی مزبور پرداخت. علاوه بر اینکه با رویکردی جامعه‌شناختی، می‌توان ساختار قدرت سیاسی را…
بیشتر

صبح دولت و نتایج سحر

  مروری عبرت‌آموز از نهضت ملی کردن نفت فضل‌الله صلواتی   یادش به خیر، آن روزهای شور مبارزه سال‌های ۳۰، ۳۱ و ۳۲، دوران مرحوم دکتر محمد مصدق را می‌گویم؛ روزگار مهربانی، پایداری و همگامی و همراهی مردم در اصفهان بود. همه یکپارچه و یکسان برای استقلال ایران و رهایی از سلطه انگلیسی‌ها و ملی شدن صنعت نفت فریاد می‌زدند، عده‌ای اسمش را مبارزه گذاشته…
بیشتر

پیامدهای جامعه‌شناسی تاریخی ایران و اصلاحات ارضی در دهه ۴۰

  گفت‌وگو با حمید عبداللهیان #بخش_دوم   امیرحسین ترکش‌دوز: شما در گفت‌وگوی پیشین که به ریشه‌های اصلاحات ارضی پرداختید به ذهنیت بخشی از کارگزاران سیاسی اشاره کردید، اما به نظر می‌رسد فارغ از ذهنیت سرآمدان سیاسی و کارگزاران حکومتی و صرف‌نظر از درست یا نادرست بودن برنامه‌ای که در دهه ۴۰ در ایران اجرا شد، اصلاحات ارضی ناظر به یک نیاز و مطالبه ریشه‌دار مردمی…
بیشتر

به یاد روحانی شریف، صلح‌طلب و مردمدار

  با نگاهی به کردستان پس از انقلاب احسان هوشمند   روحانی شریف، مردمدار و صلح‌طلب، شادروان شیخ حسین کرمانی، در ۲۱ مهرماه ۱۴۰۰ چهره در نقاب خاک کشید و در قم به خاک سپرده شد. شیخ حسین کرمانی در سال ۱۳۰۹ از مادر زاده شد. ایشان در سال ۱۳۴۲ به نمایندگی از آیت‌الله‌العظمی گلپایگانی عازم شهرستان قروه در استان کردستان شد و به‌مدت شش…
بیشتر

حسن آیت و نقشه راه سقوط پله‌پله بنى‌صدر

  خاطرات احمد غضنفرپور #بخش_سیزدهم در شماره گذشته این رشته نوشته آماده نبود و اکنون در حالی این بخش را می‌خوانید که به ریاست‌جمهوری آقای بنی‌صدر مربوط است و ایشان به‌تازگی درگذشته است. بی‌گمان تاریخ تکرارشدنی نیست، اما مرور دوران پیشین می‌تواند دایره دید ما را گستردگی بخشد تا از روزنه تنگ یک‌سونگری حوادث و رویدادهای حال و آینده را ننگریم و با چشمی باز…
بیشتر

تجربیات نفوذ و آلودگی امنیتی

مهدی غنی #بخش_دوم افشاگری دولت اسرائیل از فعالیت‌های هسته‌ای ایران نشان داد که آن‌ها به شکلی در ایران نفوذ اطلاعاتی دارند، اما عملیات تخریبی نشان‌دهنده امری بیش از نفوذ یک یا دو نفر مخبر در نهادهای مربوطه بود. عملیات مزبور احتمال نفوذ شبکه‌ای را بیشتر کرد. هفتم آذر ۱۳۹۹، خبر ترور دانشمند هسته‌ای شهید فخری‌زاده همه را بهت‌زده کرد. به‌ویژه نوع عملیات که حکایت از…
بیشتر

نظامی‌گری و سقوط امپراتوری ساسانی

رضا احمدی* مقدمه در سال ۲۲۶ میلادی دولت ساسانی را اردشیر بابکان بنیان‌گذاری کرد و این دولت ۴۲۵ سال استمرار یافت ولی فراز و فرودهای بسیاری را طی کرد و سرانجام در ۶۵۱ میلادی فروپاشید. پس از فروپاشیدن این دولت تا سر برآوردن دولت ملی نزدیک به هزار سال طول کشید. در سال ۹۰۷ ق با همت شمشیر صوفیان صفوی به رهبری شاه اسماعیل اول،…
بیشتر

کودتای اسفند ۱۲۹۹؛ جنگ قدرت، زمینه داخلی و مداخله خارجی

گفت‌وگو با علی مرادی مراغه‌ای حسین ترکش‌دوز: علی مرادی مراغه‌ای سال ۱۳۴۶ در مراغه متولد شد. وی پس از تحصیلات دبیرستان، در رشته کتابداری و فلسفه غرب ادامه تحصیل داد، اما علاقه عمده‌اش به مسائل تاریخی، او را به پژوهش‌ها و مطالعات گسترده در این زمینه کشاند که حاصل آن مقالات و کتاب‌های متعددی درباره تاریخ معاصر ایران است. ازجمله آثار این استاد پژوهشگر، فلسفه…
بیشتر

جامعه‌شناسی تاریخی ایران از دوره باستان تا اکنون

ارزیابی مجدد اصلاحات ارضی دهه ۴۰ در گفت‌وگو با حمید عبداللهیان حسین ترکش‌دوز: حمید عبداللهیان استاد دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران، در سال ۱۳۳۶ در شاهرود چشم به جهان گشود. وی پس از اخذ کارشناسی ارشد از دانشگاه تهران، دکترای جامعه‌شناسی خود را از دانشگاه کارلتون کانادا در سال ۱۳۷۵ دریافت کرد. گرایش تخصصی وی جامعه‌شناسی تاریخی است و عنوان رساله دکترایش «موانع تاریخی در…
بیشتر

مهرگان نیایش دادگری

سید محمدعلی دادخواه درآمد به نام خداوند مهرآفرین نگهدار ایران و ایران‌زمین روزگار ما ویژگی‌هایی دارد که با روزگاران گذشته همسان نیست. یکی از برجستگی‌های زمانه ما آن است که هر فرهنگی تلاش می‌کند چیرگی خود را بر دیگر فرهنگ‌ها و تمدن‌ها استوار سازد و نمایان کند. داستان بدین جا پایان نمی‌پذیرد و این کشمکش دنبال می‌شود، اما در این مبارزه کامیابی از آن دسته‌ای…
بیشتر
مهدی غنی

تجربه تاریخی نفوذ و آلودگی امنیتی

مهدی غنی از زمانی که بشر به پدیده شوم جنگ و ستیز با یکدیگر روی آورد، مسئله کسب اطلاعات از طرف مقابل و ضربه زدن از درون به او از عوامل مهم پیروزی به شمار می‌رفته است. همواره هر طرف تلاش می‌کرده در جبهه مقابل نفوذ کرده و پیشاپیش از نقشه‌ها و امکانات و اهداف دشمن مطلع شود و آن‌ها را بی‌اثر کند. امروزه این…
بیشتر