اندیشه

سعدی؛ آموزگار حکمت و معرفت

احمد کتابی #بخش_چهارم     اشاره: در اواخر مقاله گذشته یادآور شدیم که اندیشه‌های اخلاقی و انسانی سعدی، بیش از هر جا، در بوستان متجلی شده است، اینک به ادامه بحث مزبور می‌پردازیم: باری! در هر گوشه بوستان، انسان‌های بزرگوار، جوانمرد و از جان گذشته به‌وفور یافت می‌شوند؛ از این‌گونه است: حوصله و تحمل شگفت‌انگیز معروف کَرخی با مسافری بیمار و تندخو و ناسپاس (باب…
بیشتر

مقامِ قلم، از زبانِ حکیم ناصر خسرو ۱

  امین یاری   رشد و شکوهِ اندیشه بشر، از قلم و نوشتار نشئت می‌گیرد. قلم، فکر و نجوای وجود آدمی را به تصویر می‌کشد و بر سینه هستی می نگارد. آیا به هنگام نوشتار و گفتار، باید حریم و مقامِ قلم خود را حراست نمود و یا دُرِّ سخنِ خویش را نثارِ هرکسی ساخت و قامتِ والای قلم را شکست؟ از منظر ناصر خسرو،…
بیشتر

الهیات و پیام‌آوری در آیین مانوی و آیین‌های دیگر

اکبر ثبوت بخش دوم در شماره ۱۳۰ چشم‌انداز ایران گفت‌وگویی داشتیم با عنوان «الهیات زرتشتی در گذر تاریخ» که ضمن آن نسبت اندیشه زرتشتی و تحولات آن با دوگانه‌انگاری بررسی شد. در شمارۀ گذشته نیز موضوع «الهیات و پیام‌آوری در آیین مانوی و پیشینۀ آن» با آقای اکبر ثبوت در میان گذاشته شد. قسمت نخست گفت‌وگوی مکتوب ما با ایشان که در شمارۀ قبل منتشر…
بیشتر

اندیشه‌ها و پرسش‌ها درباره اقتصاد اسلامی

  گفت‌وگو با حسن سبحانی بخش اول امیرحسین ترکش‌دوز: مفهوم «اقتصاد اسلامی» مفهومی است که در دهه‌های اخیر در فضای فکری – سیاسی میهنمان کمابیش مطرح بوده و پیرامون آن گفت‌وگوهای متعددی از زوایای مختلف و با دیدگاه‌های گوناگون شکل گرفته است. دامنه دلالت‌های این مفهوم و چالش‌های پیرامون آن، آن‌چنان گسترده است که به حوزه خاص دانش اقتصاد محدود نمانده و به دیگر حوزه‌های…
بیشتر

در باب نسبت علم و دین

  گفت‌وگو با مصطفی ملایری بخش دوم دیدگاه‎های مختلفی درباره نسبت علم و دین وجود دارد. برخی چون دکتر عبدالسلام پاکستانی معتقدند هر چیزی که صد درصد علمی بودن آن ثابت شده باشد طبعاً مغایرتی با دین ندارد. در ایران هم برخی این نظریه را قبول دارند. برخی دین و علم را از هم تفکیک کرده و می‌گویند دین به چرایی‌ها می‌پردازد و علم به…
بیشتر

رواقیون، فاتحان دژ فلسفه در ایران امروز

رواقیون، فاتحان دژ فلسفه در ایران امروز چگونه از «تأملات» دکارت به «تأملات» اورلیوس پناه بردیم؟   امیر یوسفی مکتب رواقی، یعنی فلسفه رایج در روم باستان، یکی از نحله‌های فلسفی است که آثار ماندگاری، به‌ویژه در حوزه اخلاق و دین مسیحیت، از خود به ‌جای گذاشته است و تا هم اکنون نیز در میان اهل فلسفه همچنان مورد توجه و بحث و گفت‌وگوست. نویسنده…
بیشتر

اسلام؛ کدام اسلام؟

هم‌زمان با روی کار آمدن دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور امریکا، استیو بنن، مشاور تبلیغاتی وی، در دیدار با پاپ فرانسیس، رهبر کاتولیک‌های جهان، از او خواست افراط‌گرایی اسلامی را محکوم کند. پاپ در پاسخ به او گفت چیزی به نام افراط‌گرایی اسلامی نداریم، بلکه افراطی‌گری‌هایی در بین مسلمانان، مسیحیان و یهودیان وجود دارد که ربطی به آن ادیان ندارد. استیو بنن بعد از شنیدن سخنان پاپ…
بیشتر

الهیات و پیام‌آوری در آیین مانوی و پیشینه آن

گفت‌وگو با اکبر ثبوت بخش اول در شماره ۱۳۰ چشم‌انداز ایران باب بحثی را گشودیم برای شناخت هرچه بیشتر آیین‌ها و اندیشه‌ها در تاریخ ایران. مانوی‎گری آیینی است که در قرن سوم میلادی در ایران باستان ظهور یافت و در مراحل بعدی حیطه گرویدن به آن از شمال آفریقا تا شرق چین را شامل می‌شد. پرسش‌هایی که درباره مانوی‌گری می‌توان مطرح کرد یا به ویژگی‌های…
بیشتر

دستاوردهای فکری سازمان مجاهدین و رابطه دین و علم

با نگاهی به رخداد خونبار ۱۶ اردیبهشت ۱۳۵۴ گفت وگو با لطفالله میثمی مهدی غنی، مرتضی نیساری: این روزها مصادف است با ایام شهادت مجید شریف واقفی و ضربهای که نارفیقان به سازمان مجاهدین خلق ایران در سال ۱۳۵۴ وارد کردند. نقل شده است مجید به همفکرانش گفته بود باید ببینیم اگر علم پاسخگوی همه نیازهای ماست، دیگر چه نیازی به دین و قرآن داریم؟…
بیشتر

سعدی؛ آموزگار حکمت و معرفت

احمد کتابی بخش سوم ز خاک آفریدت خداوند پاک پس ای بنده افتادگی کن چو خاک (بوستان، باب چهارم: ۱۹۸۰) سخن ما در مقاله گذشته به شرح ماجرای برخورد مهربانانه جنید-عارف مشهور- با سگی پیر و ازکارافتاده رسید و با دو بیت زیر ختم شد: چو مسکین و بیطاقتش دید و ریش۱ بدو داد یک نیمه از زاد۲ خویش شنیدم که میگفت و خوش می‎گریست:…
بیشتر

شریعتی در ترازوی روش‌شناسی ایرانی

محمود درگاهی نوشته‌ای که در شماره پیشین چشم‌انداز ایران با نام «تحلیلی کوتاه از جریان فکر دینی» به قلم آقای دکتر وحید دستجردی، پروفسور فلسفه تحلیلی و دانش‌های بنیادی فیزیک و ریاضیات، درج شده بود، بی‌هیچ کاست و فزودی همان نوشته‌ای است که با نامی دیگر؛ یعنی «دین از حقیقت به کاربرد و دوباره کاربرد، ملاحظاتی روش‌شناختی درباره جریان‌های فکر دینی در ایران» در شماره…
بیشتر

نسبت علم و دین

گفت‌وگوی چشم‌انداز ایران با مصطفی ملایری۱ بخش اول هدف از این گفت‌وگو این است که در ۱۶ اردیبهشت ۵۴ یک رخداد غم‌بار و خون‌باری اتفاق افتاد که مجید شریف واقفی را ترور کردند و به شکل فجیعی به شهادت رساندند. او سازمانی می‌خواست راه بیندازد که گفته بود باید بالاخره تکلیفمان را با علم و دین روشن کنیم که اگر روشن نکنیم، ممکن است دوباره…
بیشتر