اندیشه

رواقیون، فاتحان دژ فلسفه در ایران امروز

رواقیون، فاتحان دژ فلسفه در ایران امروز چگونه از «تأملات» دکارت به «تأملات» اورلیوس پناه بردیم؟   امیر یوسفی مکتب رواقی، یعنی فلسفه رایج در روم باستان، یکی از نحله‌های فلسفی است که آثار ماندگاری، به‌ویژه در حوزه اخلاق و دین مسیحیت، از خود به ‌جای گذاشته است و تا هم اکنون نیز در میان اهل فلسفه همچنان مورد توجه و بحث و گفت‌وگوست. نویسنده…
بیشتر

اسلام؛ کدام اسلام؟

هم‌زمان با روی کار آمدن دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور امریکا، استیو بنن، مشاور تبلیغاتی وی، در دیدار با پاپ فرانسیس، رهبر کاتولیک‌های جهان، از او خواست افراط‌گرایی اسلامی را محکوم کند. پاپ در پاسخ به او گفت چیزی به نام افراط‌گرایی اسلامی نداریم، بلکه افراطی‌گری‌هایی در بین مسلمانان، مسیحیان و یهودیان وجود دارد که ربطی به آن ادیان ندارد. استیو بنن بعد از شنیدن سخنان پاپ…
بیشتر

الهیات و پیام‌آوری در آیین مانوی و پیشینه آن

گفت‌وگو با اکبر ثبوت بخش اول در شماره ۱۳۰ چشم‌انداز ایران باب بحثی را گشودیم برای شناخت هرچه بیشتر آیین‌ها و اندیشه‌ها در تاریخ ایران. مانوی‎گری آیینی است که در قرن سوم میلادی در ایران باستان ظهور یافت و در مراحل بعدی حیطه گرویدن به آن از شمال آفریقا تا شرق چین را شامل می‌شد. پرسش‌هایی که درباره مانوی‌گری می‌توان مطرح کرد یا به ویژگی‌های…
بیشتر

دستاوردهای فکری سازمان مجاهدین و رابطه دین و علم

با نگاهی به رخداد خونبار ۱۶ اردیبهشت ۱۳۵۴ گفت وگو با لطفالله میثمی مهدی غنی، مرتضی نیساری: این روزها مصادف است با ایام شهادت مجید شریف واقفی و ضربهای که نارفیقان به سازمان مجاهدین خلق ایران در سال ۱۳۵۴ وارد کردند. نقل شده است مجید به همفکرانش گفته بود باید ببینیم اگر علم پاسخگوی همه نیازهای ماست، دیگر چه نیازی به دین و قرآن داریم؟…
بیشتر

سعدی؛ آموزگار حکمت و معرفت

احمد کتابی بخش سوم ز خاک آفریدت خداوند پاک پس ای بنده افتادگی کن چو خاک (بوستان، باب چهارم: ۱۹۸۰) سخن ما در مقاله گذشته به شرح ماجرای برخورد مهربانانه جنید-عارف مشهور- با سگی پیر و ازکارافتاده رسید و با دو بیت زیر ختم شد: چو مسکین و بیطاقتش دید و ریش۱ بدو داد یک نیمه از زاد۲ خویش شنیدم که میگفت و خوش می‎گریست:…
بیشتر

شریعتی در ترازوی روش‌شناسی ایرانی

محمود درگاهی نوشته‌ای که در شماره پیشین چشم‌انداز ایران با نام «تحلیلی کوتاه از جریان فکر دینی» به قلم آقای دکتر وحید دستجردی، پروفسور فلسفه تحلیلی و دانش‌های بنیادی فیزیک و ریاضیات، درج شده بود، بی‌هیچ کاست و فزودی همان نوشته‌ای است که با نامی دیگر؛ یعنی «دین از حقیقت به کاربرد و دوباره کاربرد، ملاحظاتی روش‌شناختی درباره جریان‌های فکر دینی در ایران» در شماره…
بیشتر

نسبت علم و دین

گفت‌وگوی چشم‌انداز ایران با مصطفی ملایری۱ بخش اول هدف از این گفت‌وگو این است که در ۱۶ اردیبهشت ۵۴ یک رخداد غم‌بار و خون‌باری اتفاق افتاد که مجید شریف واقفی را ترور کردند و به شکل فجیعی به شهادت رساندند. او سازمانی می‌خواست راه بیندازد که گفته بود باید بالاخره تکلیفمان را با علم و دین روشن کنیم که اگر روشن نکنیم، ممکن است دوباره…
بیشتر

نگاهی به سیر آرا و افکار شادروان داود فیرحی

محبوبیت دکتر فیرحی در محیط‎های علمی صرفاً به خاطر دانشش نبود. خصیصه بارز او سعه ‎صدرش بود. فیرحی سر کلاس به همه امکان می‎داد که نظرشان را بیان کنند و با تکیه بر خصلت گفت‎وگویی اندیشه، مروج مدارا بر مدار دین بود. برای شناخت سیر تفکر دکتر داود فیرحی به سراغ دو تن از چهره ‎های دانشگاهی رفتیم. دکتر محمدجواد غلامرضاکاشی و دکتر ابوالفضل دلاوری…
بیشتر

دموکراسی انجمنی: مدافع حاکمیت ملی، مانع خودکامگی

  مهدی جامی آقای مهدی جامی۱، از نویسندگان نشریه چشم‌انداز ایران، اخیراً کتابی تألیف کرده‌اند به نام دموکراسی انجمنی یا نظام خادمان محلی که در آن سعی دارد از گرته‌برداری و شماتیزم پرهیز کرده و با الهام از فرهنگ ملی ایران به‌ویژه زنده‌یاد دکتر شریعتی حکمرانی مناسبی را ادامه دهد. چشم‌انداز ایران در این شماره به معرفی این کتاب پرداخته است.   ۱. اندیشه کانون‌های…
بیشتر

راهی که رفته‌ایم

  مهدی غنی   سال ۱۳۵۴ یک نقطه عطف در مبارزات ملی و آزادیخواهانه ایرانیان بود که کمتر از آن تجربه آموخته‌ایم. قبل از آن دو سازمان چریکی مجاهدین خلق و فدائیان خلق مبارزات قهرآمیز علیه رژیم حاکم را رهبری می‌کردند. چریک‌های فدایی با اعتقاد به مارکسیسم-لنینیسم هژمونی گروه‌های کمونیستی را بر عهده داشتند. مجاهدین خلق هم جریان مذهبی را نمایندگی می‌کرد. رهبران و اعضای…
بیشتر

تحلیلی کوتاه از جریان فکر دینی

  حمید وحید دستجردی حمید وحید دستجردی متولد ۱۳۳۸ و فارغ‌التحصیل دکترا از مدرسه اقتصادی لندن۱ و پروفسور فلسفه تحلیلی در پژوهشگاه دانش‌های بنیادی فیزیک و ریاضیات از سال ۱۹۸۸ تاکنون است. وی یکی از برگزیدگان دومین دوره جایزه علمی علامه طباطبایی بنیاد نخبگان در سال ۱۳۹۱ است. اکثر پژوهش‌های نام‌برده در کتاب‌ها و مجلات به زبان انگلیسی و فارسی منتشر شده است. وی در…
بیشتر

بحثی پیرامون حکومت‌ها و دخالت‌های دین در سیاست

  اسماعیل روحانی در این مقاله آقای اسماعیل روحانی به آسیب‌ها و آفت‌های حکومت دینی اشاره کرده‌اند، اما باید توجه کرد گرچه سرانجام حکومت‌های دینی به استبداد و اختناق کشیده شده، اما حکومت‌های غیردینی و سکولار هم اغلب در طول تاریخ سرنوشتی جز این نداشتند. کم نیست حکومت‌های غیردینی که دیکتاتور یا فاشیست بوده‌اند؛ بنابراین تنها «دین» عامل استبداد نیست. به قول مرحوم کواکبی هر…
بیشتر